Awstraliýanyň gowaklaryndan ilkinji gözsüz ary we geň mumiýalanan möýler tapyldy

  • düýn 14:03
  • 6.4k+

Alymlar Awstraliýanyň Nallarbor düzlüginden içinde ozal görülmedik jandarlaryň mumiýalanan galyndylary bolan täsin gowaklary tapdylar. Tapyndylaryň arasynda  gadymy möýler, saçakçylar, kyrkaýaklar we arylaryň dünýäde ilkinji asla gözsüz görnüşi bar.

Ary Pompilidae maşgalasynyň agzasy hökmünde klassifikasiýa edildi. Gözsüz arynyň doly ösmedik ganatlary, uzyn aýaklary we antenleri bar. Barlagçylaryň bellemegine görä, bu garaňkylykda ýaşamaga doly uýgunlaşan dünýäde ilkinji mör-möjek görnüşidir. Onuň gurluşyndaky üýtgeşiklik millionlarça ýyllap ýagtylygyň ýok şertlerinde ýaşandygy bilen düşündirilýär.
Hünärmenler golaýdaky gowaklardan Troglodiplura we, ähtimal, Tartarus görnüşindäki diri, gözsüz möýleri tapdylar. Juda uzyn aýakly bu solgun reňkli jandarlar gaýalaryň arasynda inçe torlar dokaýarlar. Troglodipluranyň her görnüşi diňe bir gowakda ýaşaýar, bu bolsa olary daşky gurşawyň üýtgemegine durnuksyz edýär.
Tapyndylar alymlara hemişe garaňkylyk we pes temperatura şertlerinde organizmleriň doly izolýasiýada nähili ösýändigine has gowy düşünmäge kömek edýär. Barlagçylar şeýle ekoulgamlaryň örän seýrek bolýandygyny hem-de ünsli öwrenilmegini we goralmagyny talap edýändigini bellediler.


düýn 20:25
4.6k+

Türkmenistanly ýaş alymlar Malaýziýada halkara innowasiýa bäsleşiginde altyn medal gazandylar

Türkmenistanyň Oguz han adyndaky Inžener-tehnologiýalar uniwersitetiniň ýaş alymlary Malaýziýada geçirilen “Borneo Halkara innowasiýa we döredijilikli pikir bäsleşigine” (BIICC 2025) gatnaşyp, ýokary sylaglara mynasyp boldular...

düýn 19:25
4.6k+

Ýer ýüzündäki iň gadymy daşlar tapyldy. Olaryň ýaşy 4 mlrd ýyldanam köp diýlip çaklanylýar

Alymlar Kanadada ýaşy, takmynan, 4,16 mlrd ýyl bolan dag jynslaryny tapdylar. Bu gaýalar häzirki wagta çenli ýüze çykarylan Ýerdäki iň gadymy dag jynslary bolup biler diýip, Phys.org habar berýär. Olar Kwebekdäki Gudzon aýlagynyň kenaryndaky Nuwwuagittuk ýaşyldaş guşagyndan tapyldy...

düýn 18:13
2.5k+

Neýrofiziologlar beýniniň nädip sözlerden sözlem düzýändigini düşündirdiler

Nýu-Ýork uniwersitetiniň (ABŞ) alymlary adam beýnisiniň nädip aýry-aýry sözleri sözlemlere öwürýändigini anyklamaga kömek edýän barlagy geçirdiler. Neýrolingwistika şu çaka çenli, esasan, aýry sözleriň emele getirilişini öwrenipdi, ýöne olaryň many berýän zynjyrlara birleşiş prosesini öwrenmändi...

düýn 17:55
2.2k+

Alymlar dinozawrlaryň täze görnüşini tapdylar. Olar itiň ululygynda bolupdyr

Alymlar labrador-retriwerden (itiň bir tohumy) uly bolmadyk dinozawryň täze görnüşini tapdylar diýip, CNN habar berýär. Dinozawr Enigmacursor mollyborthwickae diýlip atlandyryldy we takmynan, 150 million ýyl ozal - ýura döwründe stegozaurlar we diplodoklar bilen birlikde häzirki Amerikanyň Birleşen Ştatlarynyň çäginde ýaşap geçipdir...