Awstraliýanyň gowaklaryndan ilkinji gözsüz ary we geň mumiýalanan möýler tapyldy

  • 01.07.2025 14:03
  • 10k+

Alymlar Awstraliýanyň Nallarbor düzlüginden içinde ozal görülmedik jandarlaryň mumiýalanan galyndylary bolan täsin gowaklary tapdylar. Tapyndylaryň arasynda  gadymy möýler, saçakçylar, kyrkaýaklar we arylaryň dünýäde ilkinji asla gözsüz görnüşi bar.

Ary Pompilidae maşgalasynyň agzasy hökmünde klassifikasiýa edildi. Gözsüz arynyň doly ösmedik ganatlary, uzyn aýaklary we antenleri bar. Barlagçylaryň bellemegine görä, bu garaňkylykda ýaşamaga doly uýgunlaşan dünýäde ilkinji mör-möjek görnüşidir. Onuň gurluşyndaky üýtgeşiklik millionlarça ýyllap ýagtylygyň ýok şertlerinde ýaşandygy bilen düşündirilýär.
Hünärmenler golaýdaky gowaklardan Troglodiplura we, ähtimal, Tartarus görnüşindäki diri, gözsüz möýleri tapdylar. Juda uzyn aýakly bu solgun reňkli jandarlar gaýalaryň arasynda inçe torlar dokaýarlar. Troglodipluranyň her görnüşi diňe bir gowakda ýaşaýar, bu bolsa olary daşky gurşawyň üýtgemegine durnuksyz edýär.
Tapyndylar alymlara hemişe garaňkylyk we pes temperatura şertlerinde organizmleriň doly izolýasiýada nähili ösýändigine has gowy düşünmäge kömek edýär. Barlagçylar şeýle ekoulgamlaryň örän seýrek bolýandygyny hem-de ünsli öwrenilmegini we goralmagyny talap edýändigini bellediler.


düýn 14:28
1.7k+

Turşudan süýjä: Hytaýda kömürturşy gazyny şekere öwürmegi öwrendiler

Hytaýyň Ylymlar akademiýasynyň Týanszin senagat biotehnologiýa institutynyň alymlary kömürturşy gazyny çylşyrymly uglewodlara netijeli öwürmegiň usulyny işläp taýýarladylar. CO₂-ni üýtgetmegiň netijesinde olara fruktoza, glýukoza, amiloza, amilopektin we azyk hem himiki senagatda ulanmak üçin ýaramly bolan beýleki birleşmeleri almak başardýar...

16.07.2025 06:27
4.7k+

Hytaýda arynyň beýnisini dolandyrmagy öwrendiler. Ol diýleni 90% ýerine ýetirýär

Pekin tehnologiýa institutynyň alymlary beýnä täsir edýän dolandyryjy arkaly dolandyryp bolýan dünýäde ilkinji kiborg aryny döretdi. Bu barada South China Morning Post neşiri habar berýär. Enjamyň agramy 74 milligram bolup, bu arylaryň göterýän şireli haltasynyň agramyndan hem azdyr...

16.07.2025 06:16
2.5k+

Alymlar bagry göçürmezden bejermek üçin sütün öýjüklerini döretdiler

Ýewropaly molekulýar biologlar organyň dokumalaryna netijeli ýapyşýan we çynlakaý zeper ýetmelerde onuň regenerasiýasyny çaltlaşdyrýan bagyr sütün  öýjükleriniň ösdürilip ýetişdirilişini işläp taýýarladylar. Bu açyş sirrozyň agyr görnüşlerinde bagyr transplantasiýasyna alternatiwa bolup biler diýip, Birmingem uniwersitetiniň metbugat gullugy habar berdi...

14.07.2025 17:12
7.9k+

Aşgazany ösümlikden doly, taryhda ilkinji ot iýýän pterozawr tapyldy

Paleontologlar taryhda ilkinji gezek aşgazanynda ösümlik iýmitiniň galyndylary bolan pterozawryň galyndylaryny tapdylar. Bu açyş agzalan uçýan süýrenijileriň käbir görnüşleriniň ot iýiji bolandygynyň ilkinji göni subutnamasydyr...