Awstraliýanyň gowaklaryndan ilkinji gözsüz ary we geň mumiýalanan möýler tapyldy

  • 01.07.2025 14:03
  • 10k+

Alymlar Awstraliýanyň Nallarbor düzlüginden içinde ozal görülmedik jandarlaryň mumiýalanan galyndylary bolan täsin gowaklary tapdylar. Tapyndylaryň arasynda  gadymy möýler, saçakçylar, kyrkaýaklar we arylaryň dünýäde ilkinji asla gözsüz görnüşi bar.

Ary Pompilidae maşgalasynyň agzasy hökmünde klassifikasiýa edildi. Gözsüz arynyň doly ösmedik ganatlary, uzyn aýaklary we antenleri bar. Barlagçylaryň bellemegine görä, bu garaňkylykda ýaşamaga doly uýgunlaşan dünýäde ilkinji mör-möjek görnüşidir. Onuň gurluşyndaky üýtgeşiklik millionlarça ýyllap ýagtylygyň ýok şertlerinde ýaşandygy bilen düşündirilýär.
Hünärmenler golaýdaky gowaklardan Troglodiplura we, ähtimal, Tartarus görnüşindäki diri, gözsüz möýleri tapdylar. Juda uzyn aýakly bu solgun reňkli jandarlar gaýalaryň arasynda inçe torlar dokaýarlar. Troglodipluranyň her görnüşi diňe bir gowakda ýaşaýar, bu bolsa olary daşky gurşawyň üýtgemegine durnuksyz edýär.
Tapyndylar alymlara hemişe garaňkylyk we pes temperatura şertlerinde organizmleriň doly izolýasiýada nähili ösýändigine has gowy düşünmäge kömek edýär. Barlagçylar şeýle ekoulgamlaryň örän seýrek bolýandygyny hem-de ünsli öwrenilmegini we goralmagyny talap edýändigini bellediler.


22.07.2025 12:35
6.3k+

Awstriýaly alymlar mikroplastik bilen öýkende howply täze döremäniň arasynda baglanyşyk tapdylar

Awstriýadaky Wena lukmançylyk uniwersitetiniň alymlary mikroplastigi we nanoplastigi demiňe dartmagyň öýkeniň öýjüklerinde kanserogeneziň irki döwürleri bilen baglanyşykly howply üýtgeşmelere getirip biljekdigini anykladylar...

22.07.2025 12:28
4.5k+

Haýwanlar bilen ösümlikleriň aragatnaşygyň ilkinji ylmy delilleri peýda boldy

Tel-Awiw uniwersitetiniň barlagçylary ösümlikler bilen haýwanlaryň arasyndaky özara akustiki aragatnaşygy hasaba aldylar. Ösümlikler öz ýagdaýyny aňladýan sesleri çykarýarlar, haýwanlar bolsa jogap hökmünde özlerini alyp barşyny üýtgedýärler diýip, uniwersitetiň metbugat gullugy habar berýär...

21.07.2025 13:51
6.6k+

Äpet ýyrtyjy ihtiozawryň keşbi dikeldildi. Onuň sesi basýan ýüzgüçleri bolupdyr

Paleontologlaryň halkara topary ýura döwrüniň äpet ihtiozawry bolan temnodontozawryň keşbini dikeldip, onuň özboluşly aýratynlygyny ýüze çykardylar. Onuň suwda ýüzýärkä sesi basmaga ukyply ýüzgüçleri bolupdyr diýip, Nature žurnalynda çap edilen barlagyň netijesinde aýdylýar...

21.07.2025 00:38
6.1k+

Astronomlar ilkinji gezek täze planeta ulgamynyň döremegini görüp bildiler

Halkara astronomlar topary ilkinji gezek ýaş ýyldyzyň töwereginde planetalaryň emele gelip başlandygyny hasaba aldy. Nature žurnalynda neşir edilen açyş Gün ulgamynyň gelip çykyşyna düşünmekde möhüm ädim boldy...