Ýantar daşynda ýaşy 40 million ýyla golaý bolan gadymy tarakan tapyldy

  • 29.06.2025 13:27
  • 6.9k+

Kaliningraddaky “Ýantar kombinatynda” (RF-niň “Rosteh” döwlet korporasiýasyna degişli) 35–40 million ýyl mundan ozalky döwre degişli gadymy ýabany tarakan saklanýan täsin ýantar daşy tapyldy. Bu seýrek duş gelýän inklýuziýa 2-nji awgustda Moskwada geçiriljek AmberForum’25 halkara forumynyň çäklerinde guraljak täsin ýantarlar auksionynda esasy lotlaryň biri bolar.

7 gram agramy bolan ýantar bölegi 41x21 mm ölçegde bolup, onuň içinde taryhy ýabany tarakan ajaýyp ýagdaýda saklanan: onuň ganatlary, aýaklary we kelle bölegi dolulygyna görünýär. Bu gadymy mör-möjek häzirki tropik sebitlerde duş gelýän görnüşlere meňzeýär, ýöne häzirki zamandaky tarakanlar bilen deňeşdirilende düýpgöter başga görnüşdir diýip, alymlar belleýärler. Ol relikt agajynyň galyndysynda gatap galyňdyr.
Gemolog hünärmeni Anna Dugina şeýle diýýär:

“Bu soňky bäş ýylyň dowamynda tapylan iň uly ýabany tarakan bolup, onuň ýerleşişi hem örän üstünlikli. Inklýuziýa daşyň ýüzüne ýakyn ýerleşýär, ýöne ýeterlik çuňlukda. Bu bolsa daşy gaýtadan işläp, ýabany tarakana zeper ýetirmezden ony ýüze çykarmaga mümkinçilik berdi”.

Tapylan nusga diňe bir alymlaryň däl, eýsem seýrek taryhy tebigy serişdeleriň kolleksionerleriniň hem uly gyzyklanmasyny döredýär. Şeýle janly saklanyşy bolan mör-möjek inklýuziýasy dünýä derejesinde ylmy ähmiýete eýe bolup biler.


düýn 22:48
1.6k+

Türkmen alymlary ýyladyşhanalar üçin uniwersal suwuk dökün işläp taýýarlaýarlar

Türkmenistanyň Ylymlar akademiýasynyň Himiýa institutynda ýyladyşhanalar üçin KAS-28, -30 we -32 suwuk dökünleriniň döredilmegi boýunça işler tamamlaýjy tapgyrda alnyp barylýar. «Türkmenistan: Altyn asyr» elektron neşiriniň habar bermegine görä, täze önümiň düzüminde kaliý, azot, ammiak selitrasy we beýleki peýdaly goşundylary bar...

düýn 21:09
2.6k+

Milliardlarça deňiz ýyldyzyny ýok eden bakteriýa ýüze çykaryldy

Kanadaly we amerikaly biologlar dünýä ummanynda deňiz ýyldyzlarynyň milliardlarçasyny ýok eden, olary iglediji keseli (SSWD) döredijiniň Vibrio pectenicida atly bakteriýalaryň ştammydygyny anykladylar. Bu barada Hakaý institutynyň (Kanada) metbugat gullugy habar berdi...

09.08.2025 14:48
7.3k+

Paleontologlar deňiz süýrenijileriniň näbelli görnüşini tapdylar. Onuň gaňňyly baryp 1978-nji ýylda tapylypdy

Paleontologlar irki ýura döwründe, takmynan, 183 million ýyl ozal ýaşap geçen plesiozawrlaryň - deňiz ýaşşerleriniň täze görnüşini tapdylar. Olaryň gaňňyllary 1978-nji ýylda Germaniýanyň Holsmaden känindäki Posidoniýa slanesinde tapylypdy, ýöne haýwanyň özboluşly aýratynlyklaryny jikme-jik öwrenmek ýaňy-ýakynda geçirildi...

07.08.2025 15:41
6k+

Türkmen alymlary deňiz suwotularyndan ýaralary tiz bejerýän bioserişde işläp taýýarladylar

Türkmenistanyň Ylymlar akademiýasynyň Halkara ylmy-tehnologiýa parkynyň biotehnologiýa barlaghanasynyň hünärmenleri Hazar deňzinde ösýän gök-ýaşyl we goňur suwotulary çig mal hökmünde ulanyp, özboluşly alginat kompozisiýasyny almaga mümkinçilik berýän täze tehnologiýa döretdiler...