Halkara kosmos stansiýasyna ilkinji gezek Hindistandan, Polşadan we Wengriýadan astronawtlar bardy

  • 27.06.2025 18:11
  • 5.7k+

26-njy iýunda SpaceX kompaniýasynyň Crew Dragon kosmos gämisi Halkara kosmos stansiýasyna üstünlikli birikdi. Uçuş Axiom Space amerikan kompaniýasynyň Ax-4 («Aksiom-4») hususy missiýasynyň çäklerinde amala aşyryldy. Bu missiýa arkaly wengriýaly, hindistanly we polşaly astronawtlar ilkinji gezek HKS-e bardy diýip, Space.com portaly habar berýär.

Crew Dragon Floridanyň kenaryndan Falcon 9 raketasy bilen uçuryldy. Uçuş bir günden gowrak dowam etdi, ýagny adatdakysyndan has uzaga çekdi. Şeýle-de bolsa, missiýanyň ähli tapgyrlary, şol sanda ilkinji basgançagyň gaýdyp gelmegi üstünlikli geçdi.
Ekipaž eýýäm stansiýa ýerleşdi, olary şol ýerdäki kärdeşleri mähirli garşy aldy.
Missiýa dört astronawt gatnaşýar: serkerde Peggi Uitson (ABŞ), uçarman Şubhanşu Şukla (Hindistan), hünärmenler Slawoş Uznanskiý-Wisnewskiý (Polşa) we Tibor Kapu (Wengriýa). Astronawtlaryň gatnaşygy Ýewropa kosmos agentligi (ESA) we Hindistanyň kosmos barlaglary guramasy tarapyndan maliýeleşdirildi.

Peggi Uitson — NASA-nyň öňki astronawty. Ol bu missiýadan öň kosmosda amerikan astronawtlaryň arasynda rekord bolan 675 gün geçiripdi. Şeýle hem ol zenanlaryň arasynda açyk kosmosa iň köp gezek çykmak we bu çykyşlaryň dowamlylygy boýunça rekordyny saklaýar. Beýleki üç astronawt bolsa, orbita ilkinji gezek çykdy. Mundan ozal, hindistanly, wengriýaly we polşaly raýatlar diňe sowet gämileri bilen kosmosa uçupdy. Dogrusy, olaryň uçan döwründe HKS-iň hatda taslamasy hem ýokdy.
Reuters agentliginiň ýazmagyna görä, häzirki wagtda stansiýada jemi 11 astronawt bar: täze baranlary ABŞ-dan üç, Russiýadan üç we Ýaponiýadan bir astronawt garşy aldy.
Ax-4 topary stansiýada iki hepde bolar we şol döwrüň dowamynda 60-dan gowrak ylmy-barlag geçirer. Axiom Space kompaniýasynyň üstünligini köpçülige ýetirmek we missiýa gatnaşýan ýurtlaryň raýatlarynda kosmos maksatnamalaryna bolan gyzyklanmany ýokarlandyrmak üçin, bu synaglaryň käbirleri jemgyýetçilige açyk görkeziler.


18.09.2025 10:47
1.6k+

NASA “çipdäki beden agzalarynyň” Aýa uçuşa nähili çydajagyny barlar

NASA 10 gün dowam etjek we Aýa uçuşyň dowamynda geçjek Artemis II missiýasynyň çäklerinde AVATAR (A Virtual Astronaut Tissue Analog Response) synagyny geçirer. Synaglaryň dowamynda “çipdäki beden agzalary” - Artemis II-niň astronawtlarynyň süňk ýiliginiň öýjüklerini öz içine alýan fleşkanyň ölçegindäki enjamlar ulanylar...

16.09.2025 19:57
7.1k+

Hindi inženerleri uçarlar üçin “howa ýassyklaryny” oýlap tapdy

Hindi inženerleri uçarlar üçin täze howpsuzlyk ulgamyny döretdi – olar uçaryň fýuzelýažyny heläkçilik wagtynda açylyp, aşak gaçyşy ýumşatjak ägirt ýassyklar bilen örtmegi teklip edýär. Bu pikir şu ýylyň iýunynda Air India kompaniýasynyň uçary heläkçilige uçrandan soň peýda boldy...

15.09.2025 18:02
5.3k+

Astronomlar “gara ýyldyzlaryň” bardygynyň alamatlaryny tapdylar

Maks Plankyň astronomiýa institutynyň (MPIA) astronomlary irki Älemde "gara ýyldyzlar" diýilýänleriň bardygynyň alamatlaryny habar berdiler. Bu obýektler käbir gadymy galaktikalaryň adatdan daşary uly massasyny we gara girdaplaryň çalt ösüşini düşündirip bilerdi...

15.09.2025 09:50
2.6k+

NASA Perseverance-yň tapyndysyny Marsdaky ýaşaýşyň iň ygtybarly subutnamasy diýip atlandyrdy

NASA-nyň Marsda hereket edýän Perseverance enjamy tarapyndan ýygnalan nusga gadymy mikrob durmuşynyň yzlaryny saklap biler. Bu barada 2025-nji ýylyň 10-njy sentýabrynda Nature žurnalynda neşir edilen NASA-nyň ylmy gözleginde aýdylýar...