ChatGPT-ä baglylyk beýniniň işjeňligini we döredijilik ukybyny peseldýär - barlaglar

  • 23.06.2025 12:49
  • 3.1k+

Massaçusets tehnologiýa institutynyň (MIT) alymlary tekstler bilen işleşende ChatGPT - ä aşa bil baglamagyň öwreniş ukybyňy we tankydy pikirlenmäňi peseldip biljekdigini anykladylar. Bu barada täze barlaga salgylanýan Time žurnaly habar berýär.

Synaga 18 ýaşdan 39 ýaş aralygyndaky 54 adam gatnaşdy we olary üç topara böldüler. Birinji topar ChatGPT ulanyp, SAT derejeli düzme ýazdy, ikinjisi – Google ulandy, üçünjisi - hiç hili tehnologiýa ulanman ýazdy. Düzmäniň temalary hökmünde, mysal üçin, haýyr-sahawat etikasy ýa-da saýlamagyň kynçylygy  baradaky temalar hödürlendi. Düzme ýazylýarka barlagçylar elektroensefalografiýa arkaly beýniniň işjeňligini ölçediler.
ChatGPT-ni ulananlar, esasanam üns we gözegçilik bilen baglanyşykly ýerlerde neýron işjeňliginiň iň pes derejesini görkezdiler. Olaryň ýazan tekstleri birmeňzeş sözlerden, jümlelerden we pikirlerden ybaratdy. Mugallymlar işleri “bary birmeňzeş” diýip häsiýetlendirdiler. Üçünji düzmäni ýazmaga gatnaşyjylar şeýle bir ýaltandylar welin, teksti redaktirlemegi bes etdiler, ähli işi neýroulgama ynanyp, taýýar teksti göçürdiler.
AI-niň kömegini ulanmazdan işleýänler beýniniň iň ýokary işjeňligini görkezdiler, esasanam ýadyň, döredijiligiň we maglumatlaryň manyly işlenmegine jogapkär alfa-, teta- we delta-diapazonlarynda hasam işjeň boldy. Google bilen işlän topar hem gowy netijeleri görkezdi.
Synag gutarandan soň, gatnaşyjylardan düzmeleriň haýsy-da bolsa birini täzeden ýazmagy haýyş etdiler. Ilki ChatGPT ulanmadyklara onuň kömegini berdiler, AI ulanan topar bolsa bu gezek hemme zady özbaşdak etmeli boldy. Şeýle-de bolsa, birinji topar ähli EEG ýygylyklarynda işjeňligiň artandygyny görkezdi. Emma ikinji topardaky adamlar ýazan zatlaryny doly ýatlaryna salyp bilmediler we teta we alfa diapazonlarynda gowşak işjeňligi görkezdiler, bu uzak möhletli ýadyň ýeterlik işlemeýändigini görkezýär.
Synag dil modelleriniň ulanylmagynyň, esasanam, ýaşlara zyýanly bolup biljekdigini görkezdi. Makalanyň awtory Natalýa Kosmina, barlagyň netijelerini hünärmenleriň gözden geçirmegine garaşmazdan, çap etmek kararyna geldi. Ol AI çat-botlaryny ulanmagyň çagalykdan öwredilip başlanmagyndan gorkýar we gyssagly karara gelmekden saklanmagy duýdurmak isleýär.
Kosminanyň işi toparyň uly däldigi, diňe ChatGPT-e we diňe synag gönükmelerine ünsi jemländigi, şeýle-de baha berilýän meseleleriň funksiýa taýdan ýeterlik bölünmändigi sebäpli akademiki toparlaryň tankydyndan sowa geçip bilmedi.


şu gün 14:32
2k+

Plastik galyndylardan parasetamol öndürmegiň usuly tapyldy

Edinburg uniwersitetinden professor Stiwen Uollesiň ýolbaşçylygyndaky alymlar topary plastik galyndylarynyň derman öndürmek üçin ulanylyp bilinjekdigini kesgitlediler. Bu barada Nature žurnalyndaky barlaga salgylanýan The Guardian ýazýar...

düýn 10:59
3.6k+

Mask Grokuň täze wersiýasynyň “adamzadyň ähli bilimlerine” eýe boljakdygyny aýtdy

Ilon Mask Grok emeli aňynyň täze wersiýasynyň “adamzadyň ähli bilimlerini” özüne almalydygyny aýtdy. Ol bu barada X sosial ulgamynda ýazdy we öz AI-siniň öwrenmek üçin başga başlangyç maglumatlara esaslanýandygy sebäpli bäsdeşleriniň çözgütlerinden tapawutlanjakdygyny belläp geçdi...

düýn 10:13
3k+

Russiýada emeli aňyň döreden mazmunlaryny tapawutlandyrmaga kömek etjek tehnologiýa döredildi

Russiýanyň Ylymlar akademiýasynyň Ulgam programmirleme instituty emeli aňyň kömegi bilen döredilen mazmuny awtomatiki bilgilemäge ukyply ulgamy döretdi diýip, RIA Nowosti habar berýär. Tehnologiýa, adamlar üçin görünmeýän, ýöne kompýuterler tarapyndan aňsat tanalýan sanly bellikleri ulanýar...

24.06.2025 13:34
2.2k+

Awstraliýaly kebeleklerde ugruny ýyldyzlara görä kesgitlemek ukyby ýüze çykaryldy

Awstraliýaly bogong kebelekleri ( Agrotis infusa ) ýyldyzlardan we Ýeriň magnit meýdanyndan ugur alyp, müň kilometre çenli aralygy geçmäge ukyply. Bu Awstraliýanyň Milli uniwersitetiniň, Günorta Awstraliýa uniwersitetiniň we beýleki barlag merkezleriniň hünärmenleriniň gelen netijesidir...