Awstraliýaly alymlar adamyň gözüne meňzeş kompýuter gözüni döretdi

  • 19.05.2025 19:03
  • 4.7k+

Awstraliýadaky RMIT (Royal Melbourne Institute of Technology) uniwersitetiniň alymlary adamyň gözi ýaly işleýän elektron gözüň prototipini döretdi.

Adamyň gözi we beýnisi her bir kadry dolulygyna işlemeýär: olar herekete tiz reaksiýa bildirip, ilkinji nobatda, obýektleriň konturlaryny görýär we beýnä derrew signal iberýär. Täze çip hem bu prosesi gaýtalaýar: ol uzak hasaplamazdan ýagtylygyň üýtgemegini we obýektleriň formasyny derrew “duýýar”.
Kompýuter görüş ulgamlarynyň aglabasy ilki kartinany düşürýär, ony sanly görnüşe geçirýär we soňra çylşyrymly algoritmleri ulanyp, gaýtadan işleýär. Bu hem köp energiýa talap edýär.
RMIT-iň prototipinde tehnologiýa molibden disulfidi (MoS2) materialyna esaslanýar: ýagtylyk bu materialyň inçe gatlagyna düşýär we material gözüň içki bardasy ýaly derrew elektrik signalyny döredýär. Ilkinji gaýtadan işleýiş üçin hiç hili daşarky elektronika talap edilmeýär.
Molibden disulfidi ultra-inçe plýonka bolup, onda ýagtylyga reaksiýa berýän atom derejesinde defektler bar. Bu defektler neýronlar ýaly hereket edýär: olar zarýady toplap, ýeterlik derejede köp bolan ýagdaýynda impuls görnüşinde goýberýär. Şeýle ýörelge LIF modeli diýlip atlandyrylýar.
Synaglar çibiň eliň hereketine adamyň göz-beýni ulgamy ýaly derrew täsirlenýändigini görkezdi. Şeýle-de, ol şekil sanly görnüşe geçip, daşarky prosessorda işlenýänçä garaşmaýandygy üçin elektrik energiýasyny tygşytlaýar.
Alymlar çibiň durulygyny ýokarlandyrmagy meýilleşdirýär. Geljekde şeýle “göz” robotlara we dronlara çalt we az energiýa bilen reaksiýa bermäge mümkinçilik berer diýlip hasaplanýar.  


27.10.2025 16:42
5.5k+

Türkmenistanly okuwçylar Panamada geçiriljek «Robotlaryň olimpiadasyna» ugradylar

Türkmen mekdep okuwçylary robototehnika boýunça halkara derejeli abraýly bäsleşik hasaplanýan "First Global Challenge 2025" ýaryşyna gatnaşarlar. «Robotlaryň Olimpiadasy» diýlip hem atlandyrylýan bu ýaryş 29-njy oktýabrdan 1-nji noýabra çenli Panamada geçirilip, dünýäniň 190 döwletinden gatnaşyjylary bir ýere jemlär...

27.10.2025 00:07
3.9k+

Ylmy barlaglaryñ netijesi: Tokaýlar bagtly bolmaga we durmuşdan kanagatlanmaga täsir edýär

Soňky ýyllarda dünýäniň iň bagtly ýurtlarynyň sanawynda Finlýandiýa yzygiderli birinji orunda durýar. Şol bir wagtda ol Ýewropanyň iň tokaýly ýurtlarynyň biridir. Bu ýagdaý halkara alymlaryň ünsüni özüne çekdi — olar finleriň gündelik durmuşynda tokaýlaryň bagt duýgusyna gönüden-göni täsir edýändigini anykladylar...

25.10.2025 15:42
5.9k+

Gara tomzaklar maslyk bilen iýmitlenmekligi 37 million ýyl ozal özleşdiripdir

Takmynan, 37 million ýyl ozal Argentinanyň Patagon peslikleri giň otluklar bilen örtülen bolup, bu ýer gylyç dişli torbalylaryň, äpet guşlaryň hem-de tapirlere we atlara meňzeş uly ot iýiji haýwanlaryň ýaşaýan mekany bolupdyr...

25.10.2025 14:32
2.2k+

«Sanly çözgüt–2025» bäsleşiginiň saýlama tapgyry başlandy

Türkmenistanyň Aragatnaşyk ministrliginde IT-tehnologiýalaryny, emeli aňy we robot tehnikasyny ösdürmäge gönükdirilen innowasion bäsleşik — «Sanly çözgüt–2025» boýunça saýlama tapgyry geçirilýär. Bäsleşik ýedi ugurda geçiriler: emeli aň robot tehnika we awtomatlaşdyrma «akylly» oba hojalyk tehnologiýalary akylly şäher konsepsiýalary sanly lukmançylyk elektron bilim hyzmatlar ulgamynyň sanlylaşdyrylmagy ...