Awstraliýaly alymlar adamyň gözüne meňzeş kompýuter gözüni döretdi

  • 19.05.2025 19:03
  • 4.5k+

Awstraliýadaky RMIT (Royal Melbourne Institute of Technology) uniwersitetiniň alymlary adamyň gözi ýaly işleýän elektron gözüň prototipini döretdi.

Adamyň gözi we beýnisi her bir kadry dolulygyna işlemeýär: olar herekete tiz reaksiýa bildirip, ilkinji nobatda, obýektleriň konturlaryny görýär we beýnä derrew signal iberýär. Täze çip hem bu prosesi gaýtalaýar: ol uzak hasaplamazdan ýagtylygyň üýtgemegini we obýektleriň formasyny derrew “duýýar”.
Kompýuter görüş ulgamlarynyň aglabasy ilki kartinany düşürýär, ony sanly görnüşe geçirýär we soňra çylşyrymly algoritmleri ulanyp, gaýtadan işleýär. Bu hem köp energiýa talap edýär.
RMIT-iň prototipinde tehnologiýa molibden disulfidi (MoS2) materialyna esaslanýar: ýagtylyk bu materialyň inçe gatlagyna düşýär we material gözüň içki bardasy ýaly derrew elektrik signalyny döredýär. Ilkinji gaýtadan işleýiş üçin hiç hili daşarky elektronika talap edilmeýär.
Molibden disulfidi ultra-inçe plýonka bolup, onda ýagtylyga reaksiýa berýän atom derejesinde defektler bar. Bu defektler neýronlar ýaly hereket edýär: olar zarýady toplap, ýeterlik derejede köp bolan ýagdaýynda impuls görnüşinde goýberýär. Şeýle ýörelge LIF modeli diýlip atlandyrylýar.
Synaglar çibiň eliň hereketine adamyň göz-beýni ulgamy ýaly derrew täsirlenýändigini görkezdi. Şeýle-de, ol şekil sanly görnüşe geçip, daşarky prosessorda işlenýänçä garaşmaýandygy üçin elektrik energiýasyny tygşytlaýar.
Alymlar çibiň durulygyny ýokarlandyrmagy meýilleşdirýär. Geljekde şeýle “göz” robotlara we dronlara çalt we az energiýa bilen reaksiýa bermäge mümkinçilik berer diýlip hasaplanýar.  


şu gün 14:44
5.1k+

Oguz han adyndaky Inžener-tehnologiýalar uniwersitetinde innowasiýalara bagyşlanan halkara maslahat geçirildi

11-nji iýunda Türkmenistanyň Oguz han adyndaky Inžener-tehnologiýalar uniwersitetinde «Innowasiýalar, parahatçylyk, durnukly ösüş» atly halkara ylmy-amaly maslahat geçirildi. Halkara ylmy-amaly maslahata dünýäniň...

şu gün 13:14
1.9k+

Alymlar syrly we seýrek Uinston Red göwheriniň syryny açdylar

Alymlar dünýäde iň seýrek we syrly göwherleriň biri, agramy 2,33 karat bolan Uinston Red göwheriniň ilkinji barlagyny geçirdiler. Bu iş Gems & Gemology žurnalynda çap edildi diýip, IFLScience habar berýär. Uinston Red göwheri özboluşly gyzyl reňki bilen tapawutlanýar...

düýn 15:22
1.3k+

Mikroblar antibiotiklerden gutulmak üçin «tizlenmegi» öwrendi

Käbir bakteriýalar antibiotikleriň täsirinden halas bolmak üçin, öz metabolizmini çaltlandyrmagy başarýarlar. Bu ýagdaý olara gorag proseslerini işjeňleşdirmäge we mutasiýalary has tiz ýygnamaga kömek edýär. Amerikaly we ýewropaly molekulýar biologlar şeýle netijä geldiler diýip, «Nature Communications» žurnalynda çap edilen materiala salgylanyp, «ScienceDaily» neşiri habar berýär...

düýn 14:08
1.6k+

Alymlar dagynyk skleroz bilen içegäniň mikroflorasynyň arasynda baglanyşygyň bolup biljekdigini öňe sürýärler

Mýunheniň Lýudwig-Maksimilian uniwersitetiniň alymlary dagynyk sklerozy döredip biläýjek sebäbi ýüze çykardylar. Barlag içege bakteriýalarynyň bu agyr awtoimmun keseliniň ösmegine itergi berip biljekdigini görkezdi...