Awstraliýaly alymlar adamyň gözüne meňzeş kompýuter gözüni döretdi

  • 19.05.2025 19:03
  • 4.7k+

Awstraliýadaky RMIT (Royal Melbourne Institute of Technology) uniwersitetiniň alymlary adamyň gözi ýaly işleýän elektron gözüň prototipini döretdi.

Adamyň gözi we beýnisi her bir kadry dolulygyna işlemeýär: olar herekete tiz reaksiýa bildirip, ilkinji nobatda, obýektleriň konturlaryny görýär we beýnä derrew signal iberýär. Täze çip hem bu prosesi gaýtalaýar: ol uzak hasaplamazdan ýagtylygyň üýtgemegini we obýektleriň formasyny derrew “duýýar”.
Kompýuter görüş ulgamlarynyň aglabasy ilki kartinany düşürýär, ony sanly görnüşe geçirýär we soňra çylşyrymly algoritmleri ulanyp, gaýtadan işleýär. Bu hem köp energiýa talap edýär.
RMIT-iň prototipinde tehnologiýa molibden disulfidi (MoS2) materialyna esaslanýar: ýagtylyk bu materialyň inçe gatlagyna düşýär we material gözüň içki bardasy ýaly derrew elektrik signalyny döredýär. Ilkinji gaýtadan işleýiş üçin hiç hili daşarky elektronika talap edilmeýär.
Molibden disulfidi ultra-inçe plýonka bolup, onda ýagtylyga reaksiýa berýän atom derejesinde defektler bar. Bu defektler neýronlar ýaly hereket edýär: olar zarýady toplap, ýeterlik derejede köp bolan ýagdaýynda impuls görnüşinde goýberýär. Şeýle ýörelge LIF modeli diýlip atlandyrylýar.
Synaglar çibiň eliň hereketine adamyň göz-beýni ulgamy ýaly derrew täsirlenýändigini görkezdi. Şeýle-de, ol şekil sanly görnüşe geçip, daşarky prosessorda işlenýänçä garaşmaýandygy üçin elektrik energiýasyny tygşytlaýar.
Alymlar çibiň durulygyny ýokarlandyrmagy meýilleşdirýär. Geljekde şeýle “göz” robotlara we dronlara çalt we az energiýa bilen reaksiýa bermäge mümkinçilik berer diýlip hasaplanýar.  


şu gün 11:50
929

Alymlar ilkinji gezek 40 müň ýyllyk mamontyň RNK-syny açyklap başardylar

Halkara alymlar topary Ýakut mamontlarynyň galyndylaryndan ilkinji gezek matrisa RNK (mRNK) molekulalaryny alyp, açyklamagy başardylar. Bu molekulalar, öýjükleriň beloklary döretmek üçin ulanýan genleriň işleýän göçürmeleridir...

düýn 13:32
2.9k+

Emeli aňly robotlaryň ählisi adam üçin howpsuzlyk synagyndan geçip bilmediler

Uly dil modelleri (UDM) arkaly dolandyrylýan robotlar diskriminasiýa meýillidigini we adamlara fiziki zyýan ýetirip biljek hereketleri makullamaga çalşandygyny görkezdiler. London Korollyk kollejiniň we Karnegi-Mellon uniwersitetiniň alymlary bilelikdäki gözlegleriniň netijesinde şeýle netijä geldiler...

düýn 13:14
2.6k+

Russiýaly alymlar 60-dan gowrak näbelli wirusy ýüze çykardylar

Rospotrebnadzoryň "Wektor" atly ylmy merkeziniň alymlary Russiýada ozal öwrenilmedik 60-dan gowrak wirusy anykladylar. Bu barada RIA "Nowosti" habar berdi. Gözleg üçin nusgalar ýurduň 50 sebitinden gelip gowşupdyr...

18.11.2025 17:16
2.4k+

Alymlar kosmos şöhleleriniň gelip çykyşynyň 70 ýyllyk syryny açdy

LHAASO obserwatoriýasynda işleýän hytaý alymlary gara deşikden we hemra ýyldyzdan ybarat ulgamyň – mikrokwazarlaryň zarýadly bölejikleri tizleşdiriji hökmünde hereket edýändigini anyklady. Bu obýektler Akmaýanyň ýolunda ýokary energiýaly kosmos şöhleleriniň gelip çykyşynda möhüm rol oýnap biler...