Slowakiýada Gadymy Rim döwrüniň inženerçilik täsinligi tapyldy. Ol ÝUNESKO-nyň sanawyna giriziler

  • 25.03.2025 12:01
  • 4.7k+

Slowakiýanyň çäginden ilkinji gezek Gadymy Rim akwedugy (suw desgasy) tapyldy. Özboluşly gurluş ÝUNESKO-nyň Bütindünýä mirasynyň sanawyna giriziler diýip, Ancient Origins habar berýär.

Bu açyşy Trnawa uniwersitetiniň arheologlary Bratislawanyň etegindäki milli medeni ýadygärlik bolan Rusowsydaky mülküň durky täzelenýän wagtynda ýüze çykardylar. Bu işe dosent Erik Grnçarik ýolbaşçylyk edýär.

“Slowakiýada abat saklanyp galyş derejesi boýunça deňsiz-taýsyz bu gadymy suw üpjünçilik ulgamy iň haýran galdyryjy açyşdyr. Aslynda, bu Slowakiýada öwrenilen ilkinji Rim akwedugydyr. Bu bir ýerden başga ýere suw eltmek üçin gurlan emeli suw kanaly" – diýip, Grnçarik düşündirdi.

Kanal 80 sm çuňlukda ýerleşip, onuň düýbüne Rim çerepisasy (tegulalar) düşelipdir, diwarlary daşdan örülipdir. Boýy - 91 sm, ini - 32 sm, bu bir rim futuna deňdir.
Arheologlar diňe bir obýektiň saklanyp galyşyna däl, eýsem onuň gurluşygynda ulanylan materiallaryň mukdaryna-da haýran galdylar.

“Biz rimlileriň 51 tonna çenli daş we 80-den gowrak tegula ulanandygyny hasapladyk. Olaryň käbirinde öndürijiniň ady saklanyp galypdyr, käbirlerinde hatda Güne guraýan wagty üstünden ylgap geçen itiň penjeleri hem bar "- diýip, arheolog Tomaş Kolon gürrüň berdi.

Akweduk II asyryň ahyryna çenli işläpdir we saklanyp galmadyk bina, megerem, rim esgerleri üçin niýetlenen hammama baryp direýän bolsa gerek. Soňlugy bilen desga gömlüpdir we şonuň netijesinde iki müňýyllygyň dowamynda abat galypdyr.


28.06.2025 11:03
4.4k+

And daglarynda ýitirilen Tiuanako siwilizasiýasynyň ybadathanasy tapyldy

Arheologlar adybir meşhur arheologik toplumdan, takmynan, 215 km günorta-gündogarda Boliwiýanyň günortasyndaky gadymy Tiuanako siwilizasiýasynyň ybadathanasyny tapdylar. Bu açyş hakynda Antiquity žurnalynda habar berildi...

22.06.2025 11:49
7.2k+

Hytaýda seýilgähdäki abatlaýyş işleri wagtynda hazynadan doly gadymy aramgähler tapyldy

Žiçžao şäher okrugynda (Şandun welaýaty, Hytaý) seýilgähdäki abatlaýyş işleri wagtynda arheologlar üç gadymy aramgähiň üstünden bardy. Bu barada Hytaýyň jemgyýetçilik ylymlary akademiýasynyň Arheologiýa institutyna salgylanyp, Independent habar berýär...

17.06.2025 13:01
9.6k+

Ortaýer deňzinde 2570 m çuňlukdan XVI asyra degişli adaty bolmadyk ýükli gämi tapyldy

Fransuz arheologlary Ortaýer deňzinde 2570 metr çuňlukdan XVI asyrda gark bolan söwda gämisini tapdylar. Medeniýet ministrliginiň Suwasty arheologiýa bölüminiň müdiri Arno Şomas bu Fransiýanyň territorial suwlarynda gämi heläkçiligi hasaba alnan iň çuň ýerdir diýip, habar berdi...

16.06.2025 13:25
2.2k+

Burunda işdäniň gözegçiligine täsir edýän reseptorlar tapyldy

Ýewropaly neýrofiziologlar burnuň ys alyş epiteliýsinde iýmitiň ysyny alanda doýmak duýgusyny güýçlendirýän reseptorlaryň aýratyn kategoriýasyny tapdylar. Garramagyň biologiýasy instituty (Germaniýa) bu neýronlarda bökdençligiň ýüze çykmagy artykmaç iýmeklige we semremeklige getirip biljekdigini ýüze çykardy...