NASA polýar şöhlelenmeleriniň atmosfera täsirini öwrenmek üçin Alýaskadan raketalary uçurar

  • 25.03.2025 10:42
  • 1.8k+

NASA atmosferanyň ýokarky gatlaklaryny öwrenmek üçin Alýaskadaky Poker-Flet poligonyndan üç raketa uçurmagy meýilleşdirýär. AWESOME missiýasy alymlara polýar tolkunlarynyň atmosferany nädip gyzdyrýandygyna we hemralara hem GPS-ä täsir edýändigine düşünmäge kömek eder.

Missiýanyň çäklerinde bir dört basgançakly we iki sany iki basgançakly raketa uçurylar. Olar 6-njy aprele çenli üç sagat aralyk bilen uçurylar. Iň uly raketa dürli reňkli snarýadlary goýberer we olar demirgazyk Alýaskanyň ähli ýerinde görner.
Missiýa Ferbenksdäki Alýaska uniwersitetiniň (UAF) kosmos fizikasynyň professory Mark Konde ýolbaşçylyk edýär. Uniwersitetiň onlarça aspiranty bu hadysa ştatyň dürli nokadyndan syn eder.
Ylmy gözlegçileriň jogap bermek isleýän esasy soragy: şöhlelenmelerden gelýän ýylylyk nirä gidýär? Alymlar howanyň ýokary hereket edýändigini ýa-da kese üýtgemeleri ýüze çykarýandygyny bilmek isleýär.

“Haçan-da polýar şöhlelenme gözegçilikden çykyp, atmosfera köp ýylylyk goýberende, bu ýylylygyň haýsy bölegi howanyň ýokary hereket etmegi, haýsysy kese hereket üçin sarp edilýär” – diýip, Konde sorag bilen ýüzlenýär.

Ilkinji iki raketa 50 we 110 mil belentlikde ýeli we tolkunlary hasaba alar. Üçünjisi 68-den 155 mile çenli derejelerde maglumatlary ýygnar.
Netijeler alymlaryň kosmos howasy baradaky düşünjesini üýtgedip biler.


düýn 13:47
2.4k+

SpaceX Starship gämisiniň onunjy uçurylyşyny badalganyň öň ýanynda ýatyrdy

SpaceX kompaniýasy Starship kosmos gämisiniň onunjy synag uçuşyny yza süýşürdi. Näsazlyk Günorta Tehasda ýerleşýän Starbase kosmodromynyň ýerüsti ulgamlarynda ýüze çykaryldy. Meseleleri çözmek üçin goşmaça wagt gerek bolandygy sebäpli uçuş yza süýşürildi...

düýn 13:04
1.9k+

Awstraliýada adam derisine has ýakyn deri nusgalary ösdürilip ýetişdirildi

Kwinslend uniwersitetiniň ýanyndaky Freýzer institutynyň barlaghanasyndan awstraliýaly alymlar ilkinji gezek doly derejede adam derisiniň gurluşyny gaýtalaýan deri nusgalaryny ösdürip ýetişdirdi. Bu barada ABC ýaýlym korporasiýasy habar berdi...

23.08.2025 12:32
5.1k+

Alymlar žiraflary dört görnüşe böldi

Halkara tebigaty goramak birleşigi (IUCN) žiraflary resmi taýdan dört görnüşe böldi. Ozal olaryň hemmesi bir görnüş diýlip hasaplanýardy diýip, Bi-bi-si belleýär. Indi ylym şu aşakdakylary tapawutlandyrýar: Demirgazyk...

22.08.2025 13:22
2.8k+

“Jeýms Uebb” Uranyň täze hemrasyny açdy

“Jeýms Uebb” kosmos teleskopy Uranyň täze hemrasyny açdy – ol S/2025 U1 adyny aldy. Indi planetanyň mälim hemralarynyň sany 29-a ýetdi diýip, NASA habar berdi. Agentlik bu açyşyň 2025-nji ýylyň 2-nji fewralynda bolandygyny belleýär...