Alymlar tebigatyň agyryny aýryjy hökmünde täsir edýändigini anykladylar

  • 23.03.2025 23:32
  • 3.7k+

Tebigata syn etmek beýniniň ýakymsyz duýgulary kabul etmekden emele gelen işjeňligini köşeşdirmek arkaly, agyry duýgusyny gowşadýar. Bu özboluşly täsir barada alymlar Nature Communications žurnalynda paýlaşdylar.

Wena uniwersitetiniň (Awstriýa) hünärmenleri 49 sany sagdyn meýletinçi bilen synag geçirdi. Olara kiçijik, ýöne agyryly elektrik toguny urdurdylar, şol bir wagtda beýniniň işjeňligi MRT arkaly ýazga alyndy. Synaglaryň dowamynda gatnaşyjylara ýa şäher durmuşy, ýa-da tebigatyň görnüşleri görkezildi.
Synag edilýänler tebigat görnüşlerini görenlerinde agyrynyň peselýändigini habar berdiler. MRT-niň maglumatlary agyry duýgusy bilen baglanyşykly beýniniň işleýşinde üýtgemäniň bolup geçýändigini tassyklady.

“Adamlar, köplenç, tebigatda az agyry duýýandyklaryny habar berýärler, ýöne şu wagta çenli bu täsiriň sebäpleri belli däldi. Biziň barlagymyz beýnini skanirlemek arkaly, munuň diňe bir tebigatyň özlerine peýdalydygyna ynanýan adamlar tarapyndan döredilen platsebo effekti däldigini görkezdi "- diýip, barlagyň baş ýolbaşçysy Maks Ştaýninger Eurekalert neşiri bilen bolan söhbetdeşliginde aýtdy.

Onuň sözlerine görä, beýni hakykatdanam agyrynyň nireden gelýändigi we näderejede güýçlüdigi baradaky signallara reaksiýasyny peseldýär. Emma tebigatyň täsiri agyryny aýryjy dermanlaryňkydan takmynan iki esse pesdir, şonuň üçin hem penjireden görünýän owadan görnüş dermanyň ornuny doly tutup bilmez. Şeýle-de bolsa, alymlar geljekde tebigat bilen aragatnaşyk agyryny dermansyz aýyrmagyň täze görnüşleri üçin esas bolar diýip umyt edýärler.


22.06.2025 11:49
6.8k+

Hytaýda seýilgähdäki abatlaýyş işleri wagtynda hazynadan doly gadymy aramgähler tapyldy

Žiçžao şäher okrugynda (Şandun welaýaty, Hytaý) seýilgähdäki abatlaýyş işleri wagtynda arheologlar üç gadymy aramgähiň üstünden bardy. Bu barada Hytaýyň jemgyýetçilik ylymlary akademiýasynyň Arheologiýa institutyna salgylanyp, Independent habar berýär...

17.06.2025 13:01
9.5k+

Ortaýer deňzinde 2570 m çuňlukdan XVI asyra degişli adaty bolmadyk ýükli gämi tapyldy

Fransuz arheologlary Ortaýer deňzinde 2570 metr çuňlukdan XVI asyrda gark bolan söwda gämisini tapdylar. Medeniýet ministrliginiň Suwasty arheologiýa bölüminiň müdiri Arno Şomas bu Fransiýanyň territorial suwlarynda gämi heläkçiligi hasaba alnan iň çuň ýerdir diýip, habar berdi...

16.06.2025 13:25
2.2k+

Burunda işdäniň gözegçiligine täsir edýän reseptorlar tapyldy

Ýewropaly neýrofiziologlar burnuň ys alyş epiteliýsinde iýmitiň ysyny alanda doýmak duýgusyny güýçlendirýän reseptorlaryň aýratyn kategoriýasyny tapdylar. Garramagyň biologiýasy instituty (Germaniýa) bu neýronlarda bökdençligiň ýüze çykmagy artykmaç iýmeklige we semremeklige getirip biljekdigini ýüze çykardy...

11.06.2025 13:31
4k+

Nematod gurçuklarynyň syýahat etmek üçin “janly diň” guruşlary ilkinji gezek wideo alyndy

Maks Plank Jemgyýetiniň Haýwanlaryň özüni alyp barşy institutynyň we Konstans uniwersitetiniň alymlary ýabany tebigatda ilkinji gezek nematodlaryň adaty bolmadyk hereketini hasaba aldylar. Bu gurçuklar wertikal “janly diňler” görnüşinde düzülip, golaýyndan geçýän mör-möjekleriň bedeninde “ýapyşyp” ondan-oňa geçýärler...