Alymlar tebigatyň agyryny aýryjy hökmünde täsir edýändigini anykladylar

  • 23.03.2025 23:32
  • 3.6k+

Tebigata syn etmek beýniniň ýakymsyz duýgulary kabul etmekden emele gelen işjeňligini köşeşdirmek arkaly, agyry duýgusyny gowşadýar. Bu özboluşly täsir barada alymlar Nature Communications žurnalynda paýlaşdylar.

Wena uniwersitetiniň (Awstriýa) hünärmenleri 49 sany sagdyn meýletinçi bilen synag geçirdi. Olara kiçijik, ýöne agyryly elektrik toguny urdurdylar, şol bir wagtda beýniniň işjeňligi MRT arkaly ýazga alyndy. Synaglaryň dowamynda gatnaşyjylara ýa şäher durmuşy, ýa-da tebigatyň görnüşleri görkezildi.
Synag edilýänler tebigat görnüşlerini görenlerinde agyrynyň peselýändigini habar berdiler. MRT-niň maglumatlary agyry duýgusy bilen baglanyşykly beýniniň işleýşinde üýtgemäniň bolup geçýändigini tassyklady.

“Adamlar, köplenç, tebigatda az agyry duýýandyklaryny habar berýärler, ýöne şu wagta çenli bu täsiriň sebäpleri belli däldi. Biziň barlagymyz beýnini skanirlemek arkaly, munuň diňe bir tebigatyň özlerine peýdalydygyna ynanýan adamlar tarapyndan döredilen platsebo effekti däldigini görkezdi "- diýip, barlagyň baş ýolbaşçysy Maks Ştaýninger Eurekalert neşiri bilen bolan söhbetdeşliginde aýtdy.

Onuň sözlerine görä, beýni hakykatdanam agyrynyň nireden gelýändigi we näderejede güýçlüdigi baradaky signallara reaksiýasyny peseldýär. Emma tebigatyň täsiri agyryny aýryjy dermanlaryňkydan takmynan iki esse pesdir, şonuň üçin hem penjireden görünýän owadan görnüş dermanyň ornuny doly tutup bilmez. Şeýle-de bolsa, alymlar geljekde tebigat bilen aragatnaşyk agyryny dermansyz aýyrmagyň täze görnüşleri üçin esas bolar diýip umyt edýärler.


düýn 19:05
1.4k+

Ýewropada kitleriň süňkünden ýasalan iň gadymy gurallar tapyldy. Awçylar olary 20 müň ýyl ozal ulanypdyrlar

Arheologlar Biskaý aýlagynyň kenaryndan kitleriň azyndan bäş görnüşiniň süňklerinden ýasalan süňk gurallary tapdylar. Olaryň ýaşy 20 müň ýyl töweregi, diýmek, olar şunuň ýaly görnüşdäki gurallaryň iň gadymysydyr diýip, New Scientist neşiri ýazýar...

31.05.2025 17:42
6.8k+

Ispaniýada adam barmagynyň iň gadymy yzy tapyldy

Ispan arheologlary San-Lasaro gowagynda (Ispaniýa) adamyň ýüzüni ýada salýan uzyn daş tapdylar. Daşyň edil ortasynda, ähtimal, burny aňladýan gyzyl nokat bar. Geçirilen seljermeler bu nokadyň ohra (gyzylymtyl tebigy mineral boýag) batyrylan barmak bilen goýlandygyny görkezdi...

27.05.2025 12:34
8.3k+

Alymlar gadymy türki halklaryň «jadyly» daşlaryň güýjüne bolan ynançlaryny öwrendiler

Orta Aziýanyň giň sähralaryndan başlap, Kiçi Aziýanyň gadymy ybadathanalaryna çenli dürli halklaryň arasynda, käbir daşlaryň adam bilen ýokary güýçleriň arasynda araçy bolup bilýändigi barada ynanç giňden ýaýrapdyr...

21.05.2025 15:07
14k+

Alymlar näme üçin barmaklaryň suwda mürşýändigini anykladylar

Barmaklar uzak wagtlap suwda saklansa, olaryň derisi ýygyrt-ýygyrt bolýar. Uzak wagtlap muny deriniň çişmegi bilen baglanyşdyryp geldiler, ýöne Bingemton uniwersitetiniň (ABŞ) barlagçylary başga netijä geldiler...