Alymlar tebigatyň agyryny aýryjy hökmünde täsir edýändigini anykladylar

  • 23.03.2025 23:32
  • 3.8k+

Tebigata syn etmek beýniniň ýakymsyz duýgulary kabul etmekden emele gelen işjeňligini köşeşdirmek arkaly, agyry duýgusyny gowşadýar. Bu özboluşly täsir barada alymlar Nature Communications žurnalynda paýlaşdylar.

Wena uniwersitetiniň (Awstriýa) hünärmenleri 49 sany sagdyn meýletinçi bilen synag geçirdi. Olara kiçijik, ýöne agyryly elektrik toguny urdurdylar, şol bir wagtda beýniniň işjeňligi MRT arkaly ýazga alyndy. Synaglaryň dowamynda gatnaşyjylara ýa şäher durmuşy, ýa-da tebigatyň görnüşleri görkezildi.
Synag edilýänler tebigat görnüşlerini görenlerinde agyrynyň peselýändigini habar berdiler. MRT-niň maglumatlary agyry duýgusy bilen baglanyşykly beýniniň işleýşinde üýtgemäniň bolup geçýändigini tassyklady.

“Adamlar, köplenç, tebigatda az agyry duýýandyklaryny habar berýärler, ýöne şu wagta çenli bu täsiriň sebäpleri belli däldi. Biziň barlagymyz beýnini skanirlemek arkaly, munuň diňe bir tebigatyň özlerine peýdalydygyna ynanýan adamlar tarapyndan döredilen platsebo effekti däldigini görkezdi "- diýip, barlagyň baş ýolbaşçysy Maks Ştaýninger Eurekalert neşiri bilen bolan söhbetdeşliginde aýtdy.

Onuň sözlerine görä, beýni hakykatdanam agyrynyň nireden gelýändigi we näderejede güýçlüdigi baradaky signallara reaksiýasyny peseldýär. Emma tebigatyň täsiri agyryny aýryjy dermanlaryňkydan takmynan iki esse pesdir, şonuň üçin hem penjireden görünýän owadan görnüş dermanyň ornuny doly tutup bilmez. Şeýle-de bolsa, alymlar geljekde tebigat bilen aragatnaşyk agyryny dermansyz aýyrmagyň täze görnüşleri üçin esas bolar diýip umyt edýärler.


düýn 10:31
4.3k+

Süýji suwly derýada ýaşan mozazawryň galyndylary tapyldy

Paleontologlar ABŞ-nyň demirgazygynda deňiz mozazawrynyň galyndylaryny tapdylar. Onuň dişleriniň himiki düzümi bu ýyrtyjynyň süýji suwly derýada ýaşandygyny görkezýär. Bu ilkinji şeýle açyş bolup, öň diňe deňiz süýrenijileri hasaplanýan mozazawrlaryň mümkin bolan görnüşleri baradaky düşünjämizi ep-esli giňeldýär diýip, Upsala uniwersitetiniň metbugat gullugy habar berýär...

düýn 10:02
6.5k+

Hytaýly alymlar Ýeriň aşaky mantiýasynda "superummanyň" bardygy baradaky çaklamany öňe sürdüler

Hytaýyň Ylymlar akademiýasynyň (CAS) Guançžou Geohimiýa institutynyň professory Du Çžisýueniň ýolbaşçylyk edýän ylmy-barlag topary Ýeriň aşaky mantiýasynyň içinde ägirt uly ilkinji suw howdanynyň ýerleşip biljekdigini tejribe arkaly tassyklady...

15.12.2025 11:29
2.4k+

Smartfonlar çagalarda depressiýa we semizlik howpuny ýokarlandyrdy

Çaganyň smartfon bilen ir tanyşmagy alymlarda uly howatyrlanma döredýär: amerikaly hünärmenleriň täze barlaglary bu enjamy ele almak ýaşynyň we ýetginjeklerde depressiýa, semizlik we ýeterliksiz ukynyň artmak howpunyň arasynda aladalandyryjy baglanyşygy ýüze çykardy...

04.12.2025 13:32
2.9k+

Alymlar tüwiniň dykyz topragy “burawlamak” mehanizmini ulanýandygyny anyklady

Halkara biologlar topary tüwiniň köküniň hatda örän dykyz toprakdan nädip ösüp bilýändigini öwrendi. Nature žurnalyndaky ylmy makalada bellenilişi ýaly, ösümlik öz öýjükleriniň gurluşyny üýtgedip, köki özboluşly senagat turbasyna öwürýän aýratyn mehanizmi ulanýar eken...