Alymlar tebigatyň agyryny aýryjy hökmünde täsir edýändigini anykladylar

  • 23.03.2025 23:32
  • 3.7k+

Tebigata syn etmek beýniniň ýakymsyz duýgulary kabul etmekden emele gelen işjeňligini köşeşdirmek arkaly, agyry duýgusyny gowşadýar. Bu özboluşly täsir barada alymlar Nature Communications žurnalynda paýlaşdylar.

Wena uniwersitetiniň (Awstriýa) hünärmenleri 49 sany sagdyn meýletinçi bilen synag geçirdi. Olara kiçijik, ýöne agyryly elektrik toguny urdurdylar, şol bir wagtda beýniniň işjeňligi MRT arkaly ýazga alyndy. Synaglaryň dowamynda gatnaşyjylara ýa şäher durmuşy, ýa-da tebigatyň görnüşleri görkezildi.
Synag edilýänler tebigat görnüşlerini görenlerinde agyrynyň peselýändigini habar berdiler. MRT-niň maglumatlary agyry duýgusy bilen baglanyşykly beýniniň işleýşinde üýtgemäniň bolup geçýändigini tassyklady.

“Adamlar, köplenç, tebigatda az agyry duýýandyklaryny habar berýärler, ýöne şu wagta çenli bu täsiriň sebäpleri belli däldi. Biziň barlagymyz beýnini skanirlemek arkaly, munuň diňe bir tebigatyň özlerine peýdalydygyna ynanýan adamlar tarapyndan döredilen platsebo effekti däldigini görkezdi "- diýip, barlagyň baş ýolbaşçysy Maks Ştaýninger Eurekalert neşiri bilen bolan söhbetdeşliginde aýtdy.

Onuň sözlerine görä, beýni hakykatdanam agyrynyň nireden gelýändigi we näderejede güýçlüdigi baradaky signallara reaksiýasyny peseldýär. Emma tebigatyň täsiri agyryny aýryjy dermanlaryňkydan takmynan iki esse pesdir, şonuň üçin hem penjireden görünýän owadan görnüş dermanyň ornuny doly tutup bilmez. Şeýle-de bolsa, alymlar geljekde tebigat bilen aragatnaşyk agyryny dermansyz aýyrmagyň täze görnüşleri üçin esas bolar diýip umyt edýärler.


29.07.2025 12:15
14k+

Alymlar wagtyň azalandygyny subut edip, indi sekunty hasapdan aýyrmak isleýärler

Ýer öňküden çalt aýlanýar we bu taryhda ilkinji gezek global wagtdan sekunty aýyrmagyň zerurlygyna getirip biler. Bu barada Ýeriň aýlanyşy we hasaplaýyş ulgamlarynyň halkara gullugynyň (IERS) we ABŞ-nyň Harby-deňiz obserwatoriýasynyň maglumatlaryna salgylanyp, CNN habar berýär...

24.07.2025 10:24
3.6k+

Orta asyrlardan galan “ýylgyryş”: Polşadaky adada ýylgyrýan agaç ýüzi tapdylar

Torundaky (Polşa) Nikolaý Kopernik uniwersitetiniň arheologlary Polşanyň Lednisa kölüniň düýbünden ýüzüne oýulyp adamyň ýüzi şekillendirilen pürsi tapdylar. Bu açyş 2024-nji ýylda edildi, ýöne bu hakda indi resmi taýdan habar berildi...

17.07.2025 14:35
6.7k+

Amerikaly alymyň pişigi oňa eýýäm ikinji gezek näbelli bir wirusy açmaga kömek etdi

Pepper atly pişik ikinji gezek öý hojaýynyna, Floridadan mikrobiolog Jon Ledniskä täze, ozal ylma belli bolmadyk wirus ştammyny açmaga kömek etdi diýip, Gizmodo habar berýär. Pepper öýe jansyz gyzylguýruk syçany getirdi we Ledniski ony barlaghanada öwrenmek kararyna geldi...

16.07.2025 13:28
7k+

Grenlandiýada 3 km buzuň astyndan gadymy tundranyň galyndylary tapyldy. Ol ýerde haşhaş, moh we hatda leýlisaç ösüpdir

Grenlandiýanyň köp bölegi buz we gar bilen örtülendir, şonuň üçin adanyň ady şoňa ýaňzydylyp goýlan. Emma bu hemişe beýle bolmandyr. Alymlar üç kilometrlik buz gatlagynyň astyndan gadymy tundra ekoulgamynyň yzlaryny tapdylar...