Marsda suwuk suw gorlarynyň bardygy tassyklandy, ýöne ol 11,5-20 km çuňlukda ýatyr

  • 22.03.2025 10:45
  • 4k+

Ýapon alymlary Ikuo Katayama we Ýuýa Akamasu Marsyň üstki gatlagynyň aşagynda suwuk suw ätiýaçlyklarynyň bardygyny tassykladylar. Alymlar onuň 11,5 kilometrden 20 kilometre çenli çuňlukda ýerleşýändigini öňe sürýärler.

Barlag NASA-nyň InSight missiýasynyň çäginde gurlan SEIS seýsmometriniň maglumatlaryna esaslanýar. Seýsmometr Marsda üstki gatlagyň aşagyndaky prosesler sebäpli ýüze çykýan titremeleri ýazga alýar. Alymlar P- we S-tolkunlar diýlip atlandyrylýan, jynslarda dürlüçe ýaýraýan seýsmiki tolkunlaryň özüni alyp barşyny öwrendiler.
P-tolkunlar (başlangyç) has çalt hereket edýär hem-de gaty maddalardanam, suwuk maddalardanam geçýärler. S-tolkunlar (ikinji derejeli) diňe gaty materiallardan geçýär. Bu 10 kilometrden 20 kilometre çenli çuňluklarda jynslaryň häsiýetindäki düýpli üýtgeşmeleri kesgitlemäge mümkinçilik berdi.
Toplanan maglumatlar şuňa meňzeş çuňluklarda suwuň bardygyny öňe süren öňki barlaglar bilen gabat gelýär. Alymlar öýjükli jynslarda suwdan doly jaýryklaryň we boşluklaryň bolup biljekdigini bellediler.


15.09.2025 18:02
4.6k+

Astronomlar “gara ýyldyzlaryň” bardygynyň alamatlaryny tapdylar

Maks Plankyň astronomiýa institutynyň (MPIA) astronomlary irki Älemde "gara ýyldyzlar" diýilýänleriň bardygynyň alamatlaryny habar berdiler. Bu obýektler käbir gadymy galaktikalaryň adatdan daşary uly massasyny we gara girdaplaryň çalt ösüşini düşündirip bilerdi...

15.09.2025 17:55
3.8k+

Ýerdäki çöllerden alnan bakteriýalaryň Aý we Mars topragynda ýaşap biljekdigi anyklanyldy

Ýerdäki çöllerde tapylan Chroococcidiopsis görnüşli sianobakteriýalar Aý we Mars topragynda ýaşamaga ukyplydygyny görkezdiler. Italiýanyň kosmos gullugynyň (ASI) barlagçylary ReBUS taslamasynyň çäklerinde şeýle netijä geldiler...

15.09.2025 09:54
4.4k+

Hytaý alymlary ilkinji gezek dinozawr ýumurtgalarynyň takyk ýaşyny kesgitledi

Hytaý alymlary ilkinji gezek ýurduň merkezi böleginde tapylan dinozawrlaryň ýumurtgalarynyň ýaşyny takyk kesgitlemegi başardy. Science XXI neşiriniň maglumatlaryna görä, täze çemeleşme hek döwrüniň klimatyny has çuň öwrenmäge mümkinçilik berer...

15.09.2025 09:50
2.3k+

NASA Perseverance-yň tapyndysyny Marsdaky ýaşaýşyň iň ygtybarly subutnamasy diýip atlandyrdy

NASA-nyň Marsda hereket edýän Perseverance enjamy tarapyndan ýygnalan nusga gadymy mikrob durmuşynyň yzlaryny saklap biler. Bu barada 2025-nji ýylyň 10-njy sentýabrynda Nature žurnalynda neşir edilen NASA-nyň ylmy gözleginde aýdylýar...