Marsda suwuk suw gorlarynyň bardygy tassyklandy, ýöne ol 11,5-20 km çuňlukda ýatyr

  • 22.03.2025 10:45
  • 4.1k+

Ýapon alymlary Ikuo Katayama we Ýuýa Akamasu Marsyň üstki gatlagynyň aşagynda suwuk suw ätiýaçlyklarynyň bardygyny tassykladylar. Alymlar onuň 11,5 kilometrden 20 kilometre çenli çuňlukda ýerleşýändigini öňe sürýärler.

Barlag NASA-nyň InSight missiýasynyň çäginde gurlan SEIS seýsmometriniň maglumatlaryna esaslanýar. Seýsmometr Marsda üstki gatlagyň aşagyndaky prosesler sebäpli ýüze çykýan titremeleri ýazga alýar. Alymlar P- we S-tolkunlar diýlip atlandyrylýan, jynslarda dürlüçe ýaýraýan seýsmiki tolkunlaryň özüni alyp barşyny öwrendiler.
P-tolkunlar (başlangyç) has çalt hereket edýär hem-de gaty maddalardanam, suwuk maddalardanam geçýärler. S-tolkunlar (ikinji derejeli) diňe gaty materiallardan geçýär. Bu 10 kilometrden 20 kilometre çenli çuňluklarda jynslaryň häsiýetindäki düýpli üýtgeşmeleri kesgitlemäge mümkinçilik berdi.
Toplanan maglumatlar şuňa meňzeş çuňluklarda suwuň bardygyny öňe süren öňki barlaglar bilen gabat gelýär. Alymlar öýjükli jynslarda suwdan doly jaýryklaryň we boşluklaryň bolup biljekdigini bellediler.


düýn 11:16
2.1k+

Astronomlar ilkinji gezek Günüň daşky serhediniň kartasyny çyzdylar

Astronomlar ilkinji gezek Günüň atmosferasynyň daşky serhediniň — Alwen üsti (Alfvén surface) hökmünde tanalýan zolagyň yzygiderli iki ölçegli kartasyny düzdüler. Bu serhet Gün şemalynyň magnit tolkunlarynyň tizliklerinden geçip, yzyna dolanmaz ýaly Günüň täsirinden çykýan we planetalarara giňişlige ýaýraýan sebitidir...

düýn 11:12
3.4k+

Türkmen alymlary çölleşmä garşy göreşmek üçin bionanokompozit material döretdiler

Türkmenistanyň Ylymlar akademiýasynyň Halkara ylmy-tehnologik parkynyň hünärmenleri gumuň göçmegi we çölleşmek meseleleri boýunça ylmy-barlag işlerini geçirdiler. Bu ylmy-barlag işleriniň çäklerinde sianobakteriýalaryň biomassasy esasynda dökülýän çägeleri berkitmek we olaryň göçmeginiň öňüni almak üçin bionanokompozit material (BNKM) döredildi...

16.12.2025 19:18
4.4k+

Paleontologlar dinozawryň täze görnüşini açdylar: Ol tas 110 ýyllap köpçüligiň göz öňünde durdy

Paleontologlar köne kolleksiýalaryň arasyndaky muzeý witrinasynda dinozawryň täze görnüşini tapdylar. Bu, alymlaryň 1916-njy ýylda tapylan ördek burunly gadrozawridanyň nusgasyny täzeden öwrenenlerinden soň ýüze çykdy...

15.12.2025 17:03
8.1k+

Tanis şäherinden tapylan 225 heýkeljik mazarda ýatan faraonyň adyny anyklamaga ýardam etdi

Arheologlar Nil deltasyndaky gadymy Tanis şäherinde ýerleşýän şa mazaryndan 225 sany jaýlamak üçin niýetlenen heýkeljik tapdylar. Bu artefaktlaryň ýüzündäki nyşanlar atsyz sarkofagda ýatan merhumyň şahsyýetini anyklamaga mümkinçilik berdi: ol faraon Şeşonk III bolup çykdy...