Alymlar adamzadyň ýowuz howa şertlerine haçan uýgunlaşandygyny anykladylar

  • 22.01.2025 12:49
  • 8.3k+

Kanada, Ispaniýa, Tanzaniýa we beýleki ýurtlardan halkara antropologlar topary Homo erektusyň (dik ýöreýän adamyň) çöl howa şertlerinde ýaşamak ukybyny haçan öwrenendigini ýüze çykardylar. Bu barlagyň netijeleri Communications Earth & Environment ylmy žurnalynda çap edildi.

Homo erectus häzirki zaman adamlaryň iň gadymy göni ata-babalarynyň biri hasaplanýar. Homo erectus, takmynan, 2 million ýyl ozal Gündogar Afrikada peýda bolupdyr we dürli çaklamalara görä mundan 400 müň – 100 müň ýyl ozal nesli tükenip ýok bolupdyr.
Täze geçirilen barlagda topar Tanzaniýanyň Engaji Nanýori sebitiniň çäklerinde irki gominidleriň ýaşan ýerlerindäki arheologiki, geologiki we paleoklimatiki maglumatlary topladylar. 1,2 million – 1 million ýyl ozal bu sebitde özboluşly ösümlik örtügi bolan ýarym çöl şertleri höküm sürüpdir.
Netijeler, Homo erectus toparlarynyň bu ýerde ýaşandygyny, gurak howa şertlerine kem-kemden uýgunlaşandygyny, süýji suw çeşmelerine gaýdyp gelendiklerini we et böleklerini has netijeli kesmek üçin kesgir daş gurallaryny ýasandyklaryny görkezýär.
Alymlaryň pikirine görä, bu açyş öňki çaklamalary ret edýär. Mundan ozal diňe Homo sapiensler (akylly adam) ýowuz howa şertlerinde ýaşap bilipdir diýlip çaklanylýardy. Emma täze maglumatlar, Homo erectus görnüşiniň hem ýowuz şertlerde ýaşamagy başarandygyny görkezýär.


düýn 12:05
5.8k+

BAE ýagşy emeli ýagdyrmak üçin täze tehnologiýalary synagdan geçirýär

Birleşen Arap Emirliklerinde ýagşy emeli ýagdyrmak üçin iki innowasion tehnologiýa ulanylyp başlandy. Gürrüň bulutlary “ekmek” üçin nanotehnologiýalar, şeýle-de dronlarda we uçarlaryň ganatynda elektrik razrýadnikleri...

düýn 11:55
1.3k+

Alymlar Aýyň tektoniki işjeňligini tassyklaýan delilleri tapdylar

Halkara alymlar topary Aýyň arka (garaňky) tarapynda 200 million ýyl mundan ozal emele gelen bolmagy mümkin ýüzlerçe kiçi gerişleri ýüze çykardylar. Bu açyş Aýyň heniz hem geologik taýdan işjeňdigini görkezýär...

31.01.2025 15:35
1.8k+

Bennu asteroidiniň nusgalarynda DNK-nyň we RNK-nyň ähli komponentleri tapyldy

Bennu asteroidinden alnan nusgalarda geçirilen barlag DNK-ny we RNK-ny emele getirmek üçin zerur bolan bäş sany azot bazasynyň bardygyny anyklady. Bu açyş Ýerdäki ýaşaýşyň gelip çykyşyny öwrenmekde möhüm ädim boldy...

30.01.2025 14:00
3.7k+

Hytaýly himikler batareýalary gaýtadan işlemek boýunça täze usul döretdiler

Hytaýyň Ylmy-tehniki uniwersitetiniň (USTC) alymlary litiý batareýalary gaýtadan işlemek üçin innowasion usul döretdiler. Bu usul şol bir wagtyň özünde üç meseläni çözýär: batareýalary gaýtadan işlemek, senagat...