Alymlar iň uly aýsbergi öwrenýärler: ol 30 ýyl durgunlykdan soň süýşüp başlady

  • 18.12.2024 16:39
  • 9.2k+

Alymlar otuz ýyldan gowrak durgunlykdan soň Günorta ummanda dünýäniň süýşýän iň uly buz bölegi bolan A23a aýsbergini öwrenýärler diýip, “Wokrug sweta” neşiri ýazýar.

Onuň ululygy hatda uly metropollardan hem geçýär, aýsberg Londondan hem iki esse uly, massasy bolsa bir trillion tonna barabardyr.
Aýsberg ozal Günorta Orkneý adalarynyň demirgazygyndaky ýerini terk edipdi we häzirki wagtda Günorta ummanyň suwlarynda erkin hereket edýär. Gözlegçiler onuň hereketiniň sebitiň ekosistemasyna ep-esli derejede täsir edip biljekdigine ynanýarlar.

“Birnäçe wagtdan soň A23a-nyň täzeden hereket edýändigini görmek tolgundyryjy. Onuň hem Antarktidadan bölünip aýrylan beýleki uly aýsbergler ýaly şol ýoldan gitjekdigi hakda pikir edýäris. Has möhümi, bu ýerli ekosistema nähili täsir eder" diýip, Britaniýanyň Antarktida gözlegçilik gullugynyň işgäri, ummanlary öwreniji Endrýu Meýers aýtdy.

Aýsberg boýunça geçirilýän gözlegler ummandaky buz akymlary bilen deňiz ekosistemasynyň arasyndaky özara täsire has gowy düşünmäge kömek eder. Bu howanyň üýtgemegini öwrenmek üçin-de täsir edýär diýip, vokrugsveta.ru ýazýar.


22.06.2025 11:49
6.8k+

Hytaýda seýilgähdäki abatlaýyş işleri wagtynda hazynadan doly gadymy aramgähler tapyldy

Žiçžao şäher okrugynda (Şandun welaýaty, Hytaý) seýilgähdäki abatlaýyş işleri wagtynda arheologlar üç gadymy aramgähiň üstünden bardy. Bu barada Hytaýyň jemgyýetçilik ylymlary akademiýasynyň Arheologiýa institutyna salgylanyp, Independent habar berýär...

17.06.2025 13:01
9.5k+

Ortaýer deňzinde 2570 m çuňlukdan XVI asyra degişli adaty bolmadyk ýükli gämi tapyldy

Fransuz arheologlary Ortaýer deňzinde 2570 metr çuňlukdan XVI asyrda gark bolan söwda gämisini tapdylar. Medeniýet ministrliginiň Suwasty arheologiýa bölüminiň müdiri Arno Şomas bu Fransiýanyň territorial suwlarynda gämi heläkçiligi hasaba alnan iň çuň ýerdir diýip, habar berdi...

16.06.2025 13:25
2.2k+

Burunda işdäniň gözegçiligine täsir edýän reseptorlar tapyldy

Ýewropaly neýrofiziologlar burnuň ys alyş epiteliýsinde iýmitiň ysyny alanda doýmak duýgusyny güýçlendirýän reseptorlaryň aýratyn kategoriýasyny tapdylar. Garramagyň biologiýasy instituty (Germaniýa) bu neýronlarda bökdençligiň ýüze çykmagy artykmaç iýmeklige we semremeklige getirip biljekdigini ýüze çykardy...

11.06.2025 13:31
4k+

Nematod gurçuklarynyň syýahat etmek üçin “janly diň” guruşlary ilkinji gezek wideo alyndy

Maks Plank Jemgyýetiniň Haýwanlaryň özüni alyp barşy institutynyň we Konstans uniwersitetiniň alymlary ýabany tebigatda ilkinji gezek nematodlaryň adaty bolmadyk hereketini hasaba aldylar. Bu gurçuklar wertikal “janly diňler” görnüşinde düzülip, golaýyndan geçýän mör-möjekleriň bedeninde “ýapyşyp” ondan-oňa geçýärler...