Keniýada adamyň gadymy ata-babalarynyň adaty bolmadyk yzlary tapyldy. Olaryň 1,5 million ýyllyk ýaşy bar

  • 05.12.2024 12:36
  • 11k+
Keniýada adamyň gadymy ata-babalarynyň adaty bolmadyk yzlary tapyldy. Olaryň 1,5 million ýyllyk ýaşy bar

Keniýada arheologlar gadymy adamlaryň iki görnüşiniň galyndy yzlaryny tapdylar. Tapyndy, takmynan 1,5 million ýyl ozal olaryň şol bir sebitde bile ýaşandyklaryny subut edýär diýip, Science žurnalynda çap edilen barlaga salgylanýan Reuters ýazýar.

Homo erectus-yň (dik ýöreýän adam) we Paranthropus boisei-niň (Boýsyň parantropy) yzlary Türkana kölüniň golaýyndaky Koobi-Fora sebitinde tapyldy. Paranthropus boisei-niň yzlary ulularyň goýan, uzynlygy 26 santimetre çenli bolan 12 yzyň tirkeşiginden ybarat. Olaryň golaýyndan tapylan üç sany yz perpendikulýar görnüşde bolup, uzynlygy 20,5-den 23,5 sm aralygynda üýtgeýär. Alymlaryň pikirine görä, olaryň ikisi ýetginjek Homo erectus-a degişlidir.
ABŞ-nyň Çatam uniwersitetiniň biologiýa kafedrasynyň dosenti Kewin Hatala: "Bu bir landşaftdaky iki görnüşiň bilelikde düşürilen ilkinji göni suraty" – diýip belledi.
Barlagçylar iýmitlerindäki dürlüligiň we iýmit tapyş usullarynyň tapawutly bolmagynyň görnüşleriň arasyndaky bäsdeşligi azaldyp biljekdigine ynanýarlar. Paranthropus boisei ösümlikler bilen iýmitlenipdir, Homo erectus bolsa aw awlamak we eti gaýtadan işlemek üçin gurallary ulanypdyr.
Iki görnüşi hem häzirki zaman adamlarynyň ata-babalary hasaplanýar. Boýsyň parantroplary, takmynan, 2,3-1,2 million ýyl ozal ýaşap geçipdir. Olaryň boýy çen bilen 137 sm bolup, kellesi iri çeýneýiş myşsalaryna laýyk gelipdir, hatda erkek gorillalaryňky ýaly uly kekeçleri, şeýle hem uly azy dişleri bolupdyr. Görnüşleriň wekilleriniň aýaklary maýmynlaryň penjesine meňzäpdir.
Dik ýöreýän adam 1,89 million - 110 müň ýyl ozal ýaşap geçipdir we 145-185 santimetre çenli ösüpdir. Olaryň uly gaş gerişleri bolupdyr we beýnisi häzirki zaman adamlarynyňkydan kiçi bolsa-da, Boýsyň parantroplarynyňkydan uly bolupdyr.
Täze maglumatlar bu iki görnüşiň, gönüden-göni bäsdeşlige girmezden, 200 müň ýyllap ýanaşyk ýaşap gelendigini tassyklaýar.


şu gün 08:33
5.3k+

Alymlar hakyky Santa-Klausyň ýüz keşbini dikeltdiler

Ylmy gözlegçiler döwrebap tehnologiýalaryň kömegi bilen IV asyrda häzirki Türkiýäniň çäginde ýaşan keramatly Nikolaý Mirlikiýskiniň ýüz keşbini gaýtadan dikeltdiler. Hut onuň şahsyýeti Santa-Klausyň obrazynyň peýda...

düýn 09:00
4.5k+

Niderlandlarda demir gözleýji ulanylyp, wikingleriň döwrüne degişli seýrek duşýan tapyndy ele salyndy

Niderlandlardan bir höwesjeň Witmarsum şäheriniň golaýyndaky ekin meýdanlarynda wikingleriň döwrüne degişli seýrek duş gelinýän tapyndyny ele saldy. Ol tapyndy ýabany ýekegapanyň şekili bilen bezelen we X asyra...

09.12.2024 14:42
3.2k+

Neandertallar ilkinji suratkeşler eken: eýsem, olar gaýalaryň ýüzüne näme çekipdirler?

Sautgempton uniwersitetiniň hünärmenleri Ispaniýanyň Maltrawieso gowagyndaky gaýalarda saklanyp galan el yzlarynyň senesi bellediler. Gözlegçiler şekilleriň Neandertallar tarapyndan takmynan 66,7 müň ýyl ozal döredilendigini...

06.12.2024 15:53
3.2k+

Zimbabwede gadymy saz gurallarynyň şekillerini tapdylar

Witwatersrand uniwersitetiniň alymlary Zimbabweniň gündogarynda gaýanyň ýüzüne çekilen şekilleri öwrendiler we beýleki zatlar bilen bir hatarda deprek, fleýta, surnaý we şakyrdawuk oýnawaç ýaly dürli gadymy saz...