Stol çekmesinde ýatdan çykarylan meteorit alymlara Marsdaky buzlaryň eremeginiň syryny çözmäge kömek etdi

  • 19.11.2024 14:15
  • 7.7k+

Perdýu uniwersitetiniň (PU) amerikan alymlary planetanyň sowamagyndan milliardlarça ýyl soň, Marsda köp ýyllyk buzlaryň eremeginiň sebäbini tapdylar. Gözlegçiler 700 million ýyldan gowrak köne mars meteoritinde suw yzlaryny tapdylar. Tapyndy baradaky maglumatlar bu ylmy edaranyň resmi web sahypasynda çap edildi diýip, rambler.ru ýazýar.

Hünärmenler 1931-nji ýylda Lafaýet şäherindäki Perdýu uniwersitetiniň binasyndaky stol çekmesinden tapylan, agramy 800 gram töweregi bolan başga planetaly gaýanyň bir bölegini öwrendiler. Bu obýekti, takmynan, 100 ýyl ozal ilkinji bolup kimiň tapyp uniwersitete getirendigi entek belli däl.
Lafaýet meteoriti Gün ulgamynyň iň beýik daglaryndan biri bolan Marsyň üstünden 14 km beýiklige çykyp, ýitip barýan wulkan Elizuimiň golaýyndaky kraterden dörän bolmagy ähtimal.
Daşlaryň seljermesi 742 million ýyl ozal suwuk suwuň täsir edendigini görkezdi. Şol bir wagtyň özünde, Marsyň ýüzüniň 3 milliard ýyl mundan ozal doňup, gurap gidendigi mälimdir.

"Biz şol wagt Marsyň üstünde köp suwuk suw bardyr öýdemzok. Munuň ýerine, suw permafrost diýilýän golaýdaky ýerasty buzuň eremeginden we permafrostyň Marsda wagtal-wagtal bolýan magmatiki işjeňlik sebäpli ýüze çykandygyna ynanýarys" diýip, gözlegiň ýolbaşçysy Marissa Tremblaý aýtdy.

Marsyň üstünde bolup geçen urgudan soň, meteorit kosmiki şöhlelere sezewar bolup kosmosa zyňyldy. Olaryň täsiri astynda emele gelen izotoplaryň ýaşy 11 million ýyla deňdir. Bu Elizium dagynda krateriň emele gelmegine gabat gelýär.


26.07.2025 18:29
8.7k+

Alymlar Stounhenj daşlaryny adamlaryň daşandygyny tassykladylar

Aberistuit uniwersitetiniň ylmy gözlegçileri Stounhenji emele getirýän daşlaryň bäş müň ýyldan gowrak ozal adamlar tarapyndan daşalandygyny subut etdi. Bu barada geçirilen ylmy barlaga salgylanyp, Daily Mail habar berýär...

26.07.2025 11:59
2.3k+

NASA we Hindistan Ýere syn ediş hemralaryndan iň gymmatlarynyň birini uçurmaga taýynlanýar

30-njy iýulda ABŞ-nyň Milli aeronawtika we kosmos giňişliginiň barlaglary dolandyryş gullugy (NASA) we Hindi kosmos barlaglary guramasy (ISRO) tarapyndan işlenip düzülen NISAR Ýere gözegçilik hemrasyny (NASA-ISRO Synthetic Aperture Radar) uçurmak meýilleşdirilýär...

26.07.2025 11:55
3.8k+

Günorta Koreýa 2045-nji ýyla çenli Aýda öz bazasyny gurar

Günorta Koreýa 2045-nji ýyla çenli  Aýda öz bazasynyň gurluşygyny tamamlamagy meýilleşdirýär. Aeroskosmos tehnikasy boýunça Döwlet koreý edarasy (KASA) degişli meýilnamany Tejondaky Koreýanyň Milli gözleg gaznasynda geçirilen ýygnakda hödürledi diýip, The Korea Times habar berýär...

24.07.2025 10:31
3.1k+

Perm ülkesinde Ýerdäki iň gadymylara degişli jandarlaryň yzlary tapyldy

Russiýanyň Perm ülkesinde suwuň yza çekilmegi üýtgeşik paleontologiki açyşlara getirdi. Şirokowskiý suw howdanynyň kenarynda Ýeriň ýüzünde 550 mln ýyldan gowrak ozal ýaşap geçen gadymy köp öýjükli organizmleriň yzlary tapyldy...