Barlaglar: ýat diňe beýnä däl, bedeniň ähli öýjüklerine mahsus bolup biler

  • 19.11.2024 11:59
  • 3k+

Nýu-Ýork uniwersitetiniň alymlary tarapyndan geçirilen täze barlag ýadyň diňe beýnä häsiýetli däldigini subut etdi. Nature Communications-de çap edilen makalada - gaýtalamak arkaly öwrenmek bedeniň ähli öýjükleri üçin esasy bolup biler - diýip bellenýär.

Neýrobiolog alym Nikolaý Kukuşkin: "Öwrenmek we ýatlamak adatça beýni bilen baglanyşyklydyr, ýöne biziň barlagymyz bedenimizdäki beýleki öýjükleriň hem öwrenmäge we ýatlamalary döretmäge ukyplydygyny subut edýär" – diýip nygtaýar.

Barlaghana şertlerinde barlagçylar beýnä degişli däl öýjükleri himiki impulslara sezewar etdiler. Netije bu öýjüklerde ýadyň emele gelmegi bilen baglanyşykly genleriň işjeňleşendigini görkezdi.

"Üç minutlyk impuls “ýadyň genini" bary-ýogy birki sagat we dört impuls bolsa birnäçe günlük işjeňleşdirdi " – diýip, alym belledi.

Kukuşkiniň sözlerine görä, bu açyşlar ýat bilen baglanyşykly keselleri öwrenmäge bolan çemeleşmäni üýtgedip, olary bejermegiň usullaryny kämilleşdirip biler.

“Ýat diňe beýnide däl, eýsem tutuş bedenimizde bar. Bedeni bütewi ýat ulgamy hökmünde göz öňünde tutmalydyrys. Mysal üçin, aşgazan asty mäzimiziň sagdyn ganyň glýukoza derejesini saklamak üçin öňki naharlarymyzy ýada salmagyny ýa-da himiýa bejergisiniň görnüşini ýada salýan rak öýjügini göz öňüne getiriň "-diýip, alym netije çykardy.


düýn 11:02
2.8k+

Alymlar birnäçe ösümlikleriň rak keseline garşy täsiriniň bardygyny tassykladylar

Yrakly, hindistanly we russiýaly alymlar Hytaýyň halk lukmançylygynda ulanylýan birnäçe ösümlikden alnan maddalary barladylar we olaryň iň azyndan sekizsinde rak keseline garşy täsirleriň bardygyny subut etdiler...

düýn 10:52
1.1k+

Mýanmada molýuskalaryň iki täze görnüşi tapyldy

Halkara alymlar topary Mýanmada süýji suwda ýaşaýan korbikul (Corbicula) tohumyna degişli molýuskalaryň iki täze görnüşini we sferokorbikul (Sphaerocorbicula) atly täze kiçi tohumy ýüze çykardylar. Şeýlelikde, tohumyň doly klassifikasiýasy täzeden anyklandy...

27.10.2025 16:42
5.9k+

Türkmenistanly okuwçylar Panamada geçiriljek «Robotlaryň olimpiadasyna» ugradylar

Türkmen mekdep okuwçylary robototehnika boýunça halkara derejeli abraýly bäsleşik hasaplanýan "First Global Challenge 2025" ýaryşyna gatnaşarlar. «Robotlaryň Olimpiadasy» diýlip hem atlandyrylýan bu ýaryş 29-njy oktýabrdan 1-nji noýabra çenli Panamada geçirilip, dünýäniň 190 döwletinden gatnaşyjylary bir ýere jemlär...

27.10.2025 00:07
4.1k+

Ylmy barlaglaryñ netijesi: Tokaýlar bagtly bolmaga we durmuşdan kanagatlanmaga täsir edýär

Soňky ýyllarda dünýäniň iň bagtly ýurtlarynyň sanawynda Finlýandiýa yzygiderli birinji orunda durýar. Şol bir wagtda ol Ýewropanyň iň tokaýly ýurtlarynyň biridir. Bu ýagdaý halkara alymlaryň ünsüni özüne çekdi — olar finleriň gündelik durmuşynda tokaýlaryň bagt duýgusyna gönüden-göni täsir edýändigini anykladylar...