2025-nji ýylda Aýda ösümlikleri ýetişdirip görmek üçin synaglar başlanar

  • 14.11.2024 23:44
  • 3.8k+

Awstraliýanyň “Lunaria One” startap kompaniýasy Amerikanyň “Intuitive Machines" hususy kosmos kompaniýasynyň 2025-nji ýyla meýilleşdiren Aý missiýasyna gatnaşar. Lunaria One Ýeriň tebigy hemrasynyň üstünde, ýagny Aýda ösümlikleri ösdürip ýetişdirmek boýunça synaglary geçirmäge taýýarlanýar diýip, The Guardian gazeti ýazýar.

Missiýanyň çäginde “Lunaria One” kompaniýasy “Intuitive Machinesiň" Aý modulyna tohum we ösümlikler bilen ýörite kapsula ýerleşdirer. Kapsula Aýa barmak üçin 380 müň kilometr aralygy geçmeli bolar.
“Lunaria One-yň" direktory Loren Felliň pikiriçe, ALEPH diýlip atlandyrylýan synag ösümlikleriniň uzak möhletleýin saklanyşa, işe girizilende, ýer üstündäki daşky şertlere we Aýyň temperaturasynyň üýtgemegine, ýagny Aýyň -130° C-dan 120° C-a çenli çydap biljekdigini barlag ederler.
Taslamanyň ylmy geňeşçisi Awstraliýa uniwersitetiniň bioinžener professory Keýtlin Birt bu missiýanyň aşa ýiti şertlerde fotosintetik organizmleriň mümkinçiliklerini öwrenmäge kömek etjekdigini aýtdy.
Häzirki gözlegler geljekki Aý we Mars missiýalary üçin hem-de iýmit we Ýeriň daşyndaky beýleki çeşmeleri döretmek üçin peýdaly bolup biler. Mundan başga-da, alymlaryň pikirine görä, kosmos täzelikleri oba hojalygynda planetamyz üçin peýdaly bolup biler. Meselem, tebigy ýa-da tehnogen betbagtçylygyndan soň azyk önümlerini ösdürip ýetişdirmek islegimiz bolup biler.


düýn 11:53
3.7k+

Alymlar Atlantika ummanynda mega ýertitremeler zolagyny açdylar

Atlantika ummanynda güýçli ýertitremelerine we sunamilere sebäp bolup biljek tektoniki jaýryklar emele gelýär diýip, Nature Geoscience  žurnalynda çap edilen barlagyň netijesinde aýdylýar. Alymlar Portugaliýanyň litosfera plitalaryndaky belli jaýryklardan uzakda ýerleşýändigini, ýöne bu ýurtda ýertitremeleriniň ençeme gezek hasaba alnandygyny ýatlatdylar...

31.08.2025 08:48
8.8k+

Koloradoda dinozawrlardanam has gadymy pyşbaganyň görnüşi tapyldy

Paleontologlar Chelydridae maşgalasyndan bolan pyşbagalaryň ozal näbelli sütün öýjükli neslini  we görnüşini tapdylar. Olary Koloradodan tapylan bitin çanagyna we beýleki galyndylaryna esaslanyp suratlandyrmak başartdy...

26.08.2025 13:37
9.7k+

Müsürde suwdan gadymy Kanopus şäheriniň bölekleri çykaryldy

Müsür häkimiýetleri Aleksandriýanyň golaýynda Abu-Kir aýlagynda ýerleşen suwa giden gadymy şäheriň böleklerini gury ýere çykardy diýip, The Guardian habar berýär. Bu Müsüri tas 300 ýyl dolandyran Ptolemeý nesilşalygynyň dolandyran we 600 ýyl töweregi ýurdy dolandyran Rim imperiýasynyň döwründe möhüm merkeze öwrülen Kanopus şäheri hasaplanýar...

26.08.2025 13:26
5.2k+

Paleontologlar dinozawrlaryň ýelken şekilli arkasy bolan täze görnüşini açdy

Paleontologlar dinozawrlaryň ýelken şekilli arkasy bolan täze görnüşini açdy. Istiorachis macarthurae adyny alan bu jandarlar 120 mln ýyldan gowrak ozal Angliýanyň günorta kenaryndan uzak bolmadyk ýerde ýaşapdyr diýip, Londondaky Tebigy taryh muzeýine salgylanyp, CNN habar berýär...