Alymlar 100 müňden gowrak ösümlikleriň heniz öwrenilmänkä ýitip biljekdigini aýdýarlar

  • 06.10.2024 12:27
  • 7.1k+

Botanikaçylar dünýädäki “garaňky zolaklar” diýilýän 33 sebitde 100 000-den gowrak öwrenilmedik ösümlik görnüşini ýüze çykardylar. New Phytologist žurnalynda çap edilen barlagyň netijesine görä, bu görnüşleriň ep-esli bölegine ýok bolmak howpy abanýan bolmagy mümkin diýip, The Guardian gazeti habar berýär.

Barlag Beýik Britaniýadaky Korolyň Botanika bagy tarapyndan geçirildi.
Alymlar ýazyp beýan edilmedik ösümlikleriň dörtden üç böleginiň öwrenilmänkä ýitip biljekdigini duýdurýarlar. Şol bir wagtda olar täze dermanlary, ýangyç çeşmelerini we beýleki innowasiýalary ösdürmek mümkinçiligine eýe bolup bilerler.
Korolyň botanika bagynyň ylmy bölüminiň müdiri, professor Aleksandr Antonelli ösümlikleriň tapylmagyny we häsiýetlendirilmegini çaltlaşdyrmagyň tebigaty goramak boýunça netijeli çäreleri meýilnamalaşdyrmak üçin zerurdygyny aýtdy. Onuň sözlerine görä, takyk maglumat bolmasa biodürlüligi gorap saklamak üçin haýsy sebitleriň goralmalydygyny kesgitlemek kyn.
Beýan edilmedik  görnüşleriň köpüsi Aziýada, esasanam Sumatra adasy, gündogar Gimalaý daglary we Wýetnam ýaly sebitlerde ýerleşýär. Afrikada Madagaskarda we Kap welaýatynda, Günorta Amerikada bolsa Kolumbiýada, Peruda we Braziliýanyň günorta-gündogarynda bellendi.


29.10.2025 11:02
3.8k+

Alymlar birnäçe ösümlikleriň rak keseline garşy täsiriniň bardygyny tassykladylar

Yrakly, hindistanly we russiýaly alymlar Hytaýyň halk lukmançylygynda ulanylýan birnäçe ösümlikden alnan maddalary barladylar we olaryň iň azyndan sekizsinde rak keseline garşy täsirleriň bardygyny subut etdiler...

29.10.2025 10:52
1.5k+

Mýanmada molýuskalaryň iki täze görnüşi tapyldy

Halkara alymlar topary Mýanmada süýji suwda ýaşaýan korbikul (Corbicula) tohumyna degişli molýuskalaryň iki täze görnüşini we sferokorbikul (Sphaerocorbicula) atly täze kiçi tohumy ýüze çykardylar. Şeýlelikde, tohumyň doly klassifikasiýasy täzeden anyklandy...

27.10.2025 16:42
6.1k+

Türkmenistanly okuwçylar Panamada geçiriljek «Robotlaryň olimpiadasyna» ugradylar

Türkmen mekdep okuwçylary robototehnika boýunça halkara derejeli abraýly bäsleşik hasaplanýan "First Global Challenge 2025" ýaryşyna gatnaşarlar. «Robotlaryň Olimpiadasy» diýlip hem atlandyrylýan bu ýaryş 29-njy oktýabrdan 1-nji noýabra çenli Panamada geçirilip, dünýäniň 190 döwletinden gatnaşyjylary bir ýere jemlär...

27.10.2025 00:07
4.1k+

Ylmy barlaglaryñ netijesi: Tokaýlar bagtly bolmaga we durmuşdan kanagatlanmaga täsir edýär

Soňky ýyllarda dünýäniň iň bagtly ýurtlarynyň sanawynda Finlýandiýa yzygiderli birinji orunda durýar. Şol bir wagtda ol Ýewropanyň iň tokaýly ýurtlarynyň biridir. Bu ýagdaý halkara alymlaryň ünsüni özüne çekdi — olar finleriň gündelik durmuşynda tokaýlaryň bagt duýgusyna gönüden-göni täsir edýändigini anykladylar...