Stounhenj ýadygärliginiň iň uly daşy 750 km ýol geçip, Şotlandiýadan getirilipdir

  • 19.08.2024 18:28
  • 10k+

Nature žurnalynda çap edilen täze barlagda Stounhenje altar daşynyň Uelsden däl-de, Şotlandiýanyň demirgazyk-gündogaryndan getirilendigi ýüze çykaryldy diýip, The Guardian gazeti habar berýär.

Agramy, takmynan, alty tonna bolan bu bäş metrlik gumdaş bölegi, Salisberi düzlüginde peýda bolmazdan ozal, 750 kilometr ýol geçipdir. Arheologlar muny daşyň himiki düzümini hem-de sirkon we apatit ýaly minerallaryň ýaşyny seljermek arkaly kesgitlediler.
Barlagyň netijesi Altar daşynyň geologiki häsiýetleriniň Şotlandiýadaky Orkneý basseýniniň jynslaryna gabat gelýändigini görkezdi. Bu netije Stounhenja daşlarynyň gelip çykyşy barada öň kabul edilen çaklamalary şübhe astynda goýýar we gadymy gurluşykçylaryň şeýle uly zatlary daşamak üçin çylşyrymly ulag ulgamlaryny ulanandygyny görkezýär.
Alymlar daşyň çeşmesiniň ýerleşýän ýerini has takyk kesgitlemek üçin gözleglerini dowam etdirýärler. Häzirlikçe bu daşyň Orkneý adalaryndan ýa-da Inwernessiň golaýyndaky kenardan getirilen bolmagynyň mümkindigi çak edilýär. Şeýle-de bolsa, neolit eýýamynda bolup biläýjek ulag usullary we taýpalaryň arasyndaky söwda baglanyşyklary bilen bagly sowallar ýüze çykyp, bu äpet daş böleginiň şeýle uzakdan nädip getirilendigi entek belli däl.


düýn 11:20
7.2k+

Alymlar ilkinji gezek haýal ýertitremesini ýazgy etdiler

Alymlar ilkinji gezek Ýaponiýanyň kenaryndaky suwasty çat açan zolagynda haýal ýertitremesini hasaba aldylar. Ostindäki Tehas uniwersitetiniň barlagçylary tarapyndan geçirilen barlaglar ýertitremeleriniň sunamini emele getirýänligi bilen belli umman çat açmasynyň uzaboýuna nädip ýaýraýandygyny görkezdi...

01.07.2025 20:25
6.6k+

Türkmenistanly ýaş alymlar Malaýziýada halkara innowasiýa bäsleşiginde altyn medal gazandylar

Türkmenistanyň Oguz han adyndaky Inžener-tehnologiýalar uniwersitetiniň ýaş alymlary Malaýziýada geçirilen “Borneo Halkara innowasiýa we döredijilikli pikir bäsleşigine” (BIICC 2025) gatnaşyp, ýokary sylaglara mynasyp boldular...

01.07.2025 19:25
6.1k+

Ýer ýüzündäki iň gadymy daşlar tapyldy. Olaryň ýaşy 4 mlrd ýyldanam köp diýlip çaklanylýar

Alymlar Kanadada ýaşy, takmynan, 4,16 mlrd ýyl bolan dag jynslaryny tapdylar. Bu gaýalar häzirki wagta çenli ýüze çykarylan Ýerdäki iň gadymy dag jynslary bolup biler diýip, Phys.org habar berýär. Olar Kwebekdäki Gudzon aýlagynyň kenaryndaky Nuwwuagittuk ýaşyldaş guşagyndan tapyldy...

01.07.2025 18:13
3.5k+

Neýrofiziologlar beýniniň nädip sözlerden sözlem düzýändigini düşündirdiler

Nýu-Ýork uniwersitetiniň (ABŞ) alymlary adam beýnisiniň nädip aýry-aýry sözleri sözlemlere öwürýändigini anyklamaga kömek edýän barlagy geçirdiler. Neýrolingwistika şu çaka çenli, esasan, aýry sözleriň emele getirilişini öwrenipdi, ýöne olaryň many berýän zynjyrlara birleşiş prosesini öwrenmändi...