Stounhenj ýadygärliginiň iň uly daşy 750 km ýol geçip, Şotlandiýadan getirilipdir

  • 19.08.2024 18:28
  • 10k+

Nature žurnalynda çap edilen täze barlagda Stounhenje altar daşynyň Uelsden däl-de, Şotlandiýanyň demirgazyk-gündogaryndan getirilendigi ýüze çykaryldy diýip, The Guardian gazeti habar berýär.

Agramy, takmynan, alty tonna bolan bu bäş metrlik gumdaş bölegi, Salisberi düzlüginde peýda bolmazdan ozal, 750 kilometr ýol geçipdir. Arheologlar muny daşyň himiki düzümini hem-de sirkon we apatit ýaly minerallaryň ýaşyny seljermek arkaly kesgitlediler.
Barlagyň netijesi Altar daşynyň geologiki häsiýetleriniň Şotlandiýadaky Orkneý basseýniniň jynslaryna gabat gelýändigini görkezdi. Bu netije Stounhenja daşlarynyň gelip çykyşy barada öň kabul edilen çaklamalary şübhe astynda goýýar we gadymy gurluşykçylaryň şeýle uly zatlary daşamak üçin çylşyrymly ulag ulgamlaryny ulanandygyny görkezýär.
Alymlar daşyň çeşmesiniň ýerleşýän ýerini has takyk kesgitlemek üçin gözleglerini dowam etdirýärler. Häzirlikçe bu daşyň Orkneý adalaryndan ýa-da Inwernessiň golaýyndaky kenardan getirilen bolmagynyň mümkindigi çak edilýär. Şeýle-de bolsa, neolit eýýamynda bolup biläýjek ulag usullary we taýpalaryň arasyndaky söwda baglanyşyklary bilen bagly sowallar ýüze çykyp, bu äpet daş böleginiň şeýle uzakdan nädip getirilendigi entek belli däl.


düýn 11:53
3.7k+

Alymlar Atlantika ummanynda mega ýertitremeler zolagyny açdylar

Atlantika ummanynda güýçli ýertitremelerine we sunamilere sebäp bolup biljek tektoniki jaýryklar emele gelýär diýip, Nature Geoscience  žurnalynda çap edilen barlagyň netijesinde aýdylýar. Alymlar Portugaliýanyň litosfera plitalaryndaky belli jaýryklardan uzakda ýerleşýändigini, ýöne bu ýurtda ýertitremeleriniň ençeme gezek hasaba alnandygyny ýatlatdylar...

31.08.2025 08:48
8.8k+

Koloradoda dinozawrlardanam has gadymy pyşbaganyň görnüşi tapyldy

Paleontologlar Chelydridae maşgalasyndan bolan pyşbagalaryň ozal näbelli sütün öýjükli neslini  we görnüşini tapdylar. Olary Koloradodan tapylan bitin çanagyna we beýleki galyndylaryna esaslanyp suratlandyrmak başartdy...

26.08.2025 13:37
9.7k+

Müsürde suwdan gadymy Kanopus şäheriniň bölekleri çykaryldy

Müsür häkimiýetleri Aleksandriýanyň golaýynda Abu-Kir aýlagynda ýerleşen suwa giden gadymy şäheriň böleklerini gury ýere çykardy diýip, The Guardian habar berýär. Bu Müsüri tas 300 ýyl dolandyran Ptolemeý nesilşalygynyň dolandyran we 600 ýyl töweregi ýurdy dolandyran Rim imperiýasynyň döwründe möhüm merkeze öwrülen Kanopus şäheri hasaplanýar...

26.08.2025 13:26
5.2k+

Paleontologlar dinozawrlaryň ýelken şekilli arkasy bolan täze görnüşini açdy

Paleontologlar dinozawrlaryň ýelken şekilli arkasy bolan täze görnüşini açdy. Istiorachis macarthurae adyny alan bu jandarlar 120 mln ýyldan gowrak ozal Angliýanyň günorta kenaryndan uzak bolmadyk ýerde ýaşapdyr diýip, Londondaky Tebigy taryh muzeýine salgylanyp, CNN habar berýär...