Stounhenj ýadygärliginiň iň uly daşy 750 km ýol geçip, Şotlandiýadan getirilipdir

  • 19.08.2024 18:28
  • 10k+

Nature žurnalynda çap edilen täze barlagda Stounhenje altar daşynyň Uelsden däl-de, Şotlandiýanyň demirgazyk-gündogaryndan getirilendigi ýüze çykaryldy diýip, The Guardian gazeti habar berýär.

Agramy, takmynan, alty tonna bolan bu bäş metrlik gumdaş bölegi, Salisberi düzlüginde peýda bolmazdan ozal, 750 kilometr ýol geçipdir. Arheologlar muny daşyň himiki düzümini hem-de sirkon we apatit ýaly minerallaryň ýaşyny seljermek arkaly kesgitlediler.
Barlagyň netijesi Altar daşynyň geologiki häsiýetleriniň Şotlandiýadaky Orkneý basseýniniň jynslaryna gabat gelýändigini görkezdi. Bu netije Stounhenja daşlarynyň gelip çykyşy barada öň kabul edilen çaklamalary şübhe astynda goýýar we gadymy gurluşykçylaryň şeýle uly zatlary daşamak üçin çylşyrymly ulag ulgamlaryny ulanandygyny görkezýär.
Alymlar daşyň çeşmesiniň ýerleşýän ýerini has takyk kesgitlemek üçin gözleglerini dowam etdirýärler. Häzirlikçe bu daşyň Orkneý adalaryndan ýa-da Inwernessiň golaýyndaky kenardan getirilen bolmagynyň mümkindigi çak edilýär. Şeýle-de bolsa, neolit eýýamynda bolup biläýjek ulag usullary we taýpalaryň arasyndaky söwda baglanyşyklary bilen bagly sowallar ýüze çykyp, bu äpet daş böleginiň şeýle uzakdan nädip getirilendigi entek belli däl.


düýn 14:13
5k+

Müsürde ýitirilen gadymy Imet şäheri tapyldy: ol ýerde birwagtlar köp gatly jaýlar bolupdyr

Arheologlar Müsüriň gadymy Tanis şäherinden 10 km uzaklykda, Nil deltasynyň golaýynda ýitirilen Imet şäheriniň üstüni açdy. Gazuw-agtaryş işleri Mançester uniwersitetinden Müsüri öwrenýän alym Niki Nilseniň ýolbaşçylygynda geçirildi diýip, Daily Mail habar berýär...

04.07.2025 18:32
4.7k+

Uelsiň paýtagtynda şäher seýilgähiniň aşagyndan bürünç asyrynyň mazary tapyldy

Britaniýanyň Kardiff şäherindäki Trelaý seýilgähiniň aşagyndan meýletinçi  arheologlar bürünç eýýamynyň mazaryny tapdylar. Tapyndylar takmynan b.e. öňki 1500-nji ýylda gurlan tegelek jaýyň gapdalyndan tapyldy. Bu bina bu ýerden iki ýyl ozal gazylyp tapylypdy...

04.07.2025 18:30
2.7k+

Şweýsariýada geljekdäki ýitgileriň öňüni almak üçin mikrob saklaýjy enjam döredilýär

Şweýsariýada Microbiota Vault Initiative - mikrob dürlüligini goramak üçin “mikrobiologik gämi” taslamasy durmuşa geçirilýär. Alymlary geljekde köp möhüm bakteriýalaryň adam bedeninden ýok bolup gitmeginiň mümkindigi alada goýýar...

04.07.2025 18:28
3.1k+

Alymlar howadan agyz suwuny alýan “gabarçakly örtük” döretdiler

Massaçusets Tehnologiýa institutynyň (MIT) alymlary aşa gurak şertlerde-de, mysal üçin Sahara çölünde ýa-da Ölüm jülgesinde (ABŞ-da ýerleşýär)  howadan agyz suwuny alyp bilýän enjamy döretdiler diýip, Live Science ýazýar...