"Jeýms Uebb" iň gadymy galaktikanyň tapylandygyny tassyklady

  • 02.08.2024 15:50
  • 2.6k+

Alymlar Nature žurnalynda çap bolan täze makalada gözegçilikleriň taryhynda iň gadymy galaktikanyň tapylandygyny tassykladylar. JADES-GS-z14-0 galaktikasynyň Uly partlamadan 300 million ýyl geçmänkä-de bardygy bellendi.

2024-nji ýylyň ýanwar aýynda Jeýms Uebb kosmos teleskopynyň NIRSpec spektrografy bu galaktikany on sagada golaý synlady. Alnan maglumatlar iň uzakdaky galaktika üçin täze rekord bolan 14,32 gyzyl üýtgemesini görkezdi. NIRSpec enjamy ýyldyzlar kimin beýleki çeşmeleriň täsirini hasaba almazdan, gyzyl üýtgemäni kesgitleýär.
Italiýadaky Scuola Normale Supérieure-yň astronomy Stefano Karniani we Arizona uniwersitetiniň astronomy Kewin Haýnlaýn JADES-GS-z14-0 galaktikasynyň öz häsiýetleri boýunça Älemiň şeýle irki döwürlerinde bolmaly däldigini düşündirdiler. Bu galaktikanyň gerimi azyndan 1600 ýagtylyk ýylydyr, massasy bolsa birnäçe ýüz million Gün massasydyr.
Galaktika köp sanly ýyldyzlaryň emele gelmegini talap edýän köp mukdardaky tozany we agyr elementleriň bolmagy bilen alymlary geň galdyrdy. Bu ýyldyzlaryň we galaktikalaryň ewolýusiýasynyň häzirki teoriýalaryna şübhe döredýär. “Jeýms Uebb” kosmos teleskopynyň älemiň uzak geçmişine göz aýlamaga we ylym üçin täze syrlary açmaga mümkinçilik döredendigini aýdyp bileris.


29.09.2025 14:51
17

Alymlar Gentington keseliniň ösüşini 75% haýallatmagy başardylar

Londonyň Uniwersitet Kollejiniň alymlary (UCLH) Gentington keseline garşy göreşde ilkinji ynamly netijeler barada habar berdiler. AMT-130 derman serişdesi bilen geçirilen synaglar bejerip bolmaýan bu keseliň ösmegini haýallatmagy başardy...

29.09.2025 12:19
65

Alymlar taryhy taýdan ygtybarly şekilleri döretjek emeli aňy işläp düzýärler

Sýurih uniwersitetiniň gadymy taryh professory Feliks K.Maýer bilen programmist Filipp Ştrebel bilelikde emeli aň esasynda işleýän täze surat generatoryny döredýärler. Ol gural Gadymy Rim we Gadymy Gresiýa döwründen taryhy taýdan hakykata ýakyn sahnalary şekillendirmäge ukyply bolar...

29.09.2025 08:56
17

NASA-da astronawtlyga dalaşgärleriň düzüminde ilkinji gezek zenanlar erkeklerden köp boldy

NASA 2025-nji ýylda astronawt bolmaga dalaş edýän 10 adamyň adyny yglan etdi. Agentligiň taryhynda ilkinji gezek zenanlar erkeklerden köp boldy: alty zenan, dört erkek. Bäsleşige gatnaşmak üçin 8 müňden gowrak amerikaly arza tabşyrdy...

27.09.2025 19:40
3

NASA 2026-njy ýylda Aýyň daşyndan adamly uçuşy meýilleşdirýär

NASA 2026-njy ýylyň 5-nji fewralynda «Artemida» maksatnamasynyň çäginde ekipažly Aý uçuşyny amala aşyrmagy meýilleşdirýär. Eger bu senä çenli ýetişilmese, iň soňky sene hökmünde aprel aýy görkezilýär diýip, Reuters habar berýär...