Modifisirlenen siňekler planetanyň hapalanmagy bilen baglanyşykly meseleleri çözmäge kömek eder

  • 02.08.2024 12:09
  • 2.5k+

Makkuori uniwersitetiniň alymlary biofabrika hökmünde ulanyp boljak modifisirlenen gara siňekleri döretdiler.

“Gara lwinkalar” diýlip atlandyrylýan bu mör-möjekler organiki galyndylary gaýtadan işleýän we döküne öwürýän peýdaly organizmlerdigini köpden bäri subut edip gelýär. Olaryň liçinkalary organiki maddalary işjeň ýagdaýda iýip, şondan soň ýokumly dökünleri çykaryp “zyňýarlar”. Mundan başga-da, olar beloklara we ýaga baý bolany üçin haýwan iýmiti bolup bilerler.
Sintetiki biologiýa boýunça hünärmenleriň täze çemeleşmesi siňekleriň iýmitiniň görnüşini giňeltmek, ýagny oňa arassalaýyş zawodlaryndan we gassaphanalardan çykýan pes hilli galyndylary hem goşmak bolup durýar. Munuň öwezine siňekler gymmatly himiki serişdeleri öndürer. Barlagyň uly awtory Maseý Maselko mör-möjekleriň galyndylary utilizirlemek meselesini mikroblardan has netijeli çözüp biljekdigini aýtdy.

Alym: “Biz gara siňekleri saýlanyp-sortlanan hapa bilen däl-de, gös-göni hapanyň özi bilen iýmitlendirip bileris. Ony diňe kerçäp-ownatmak ýeterlik "- diýýär.

Siňekleriň bedeni düzülenden soň, hatda zäherli galyndylary we agyr metallardyr sintetiki birleşmeler ýaly himiki hapalaýjy maddalary hem siňdirip biler.
Alymlaryň pikirine görä, modifisirlenen siňekler maldarçylyk üçin senagat fermentlerini hem-de bio ýangyçlarda we çalgy ýaglarynda gazylyp alynýan ýaglaryň ornuny tutup biljek ýöriteleşdirilen lipidleri öndürip biler. Bu tehnologiýa daşky gurşaw meselelerini çözmek we galyndylary gaýtadan işlemegiň netijeliligini ýokarlandyrmak üçin täze mümkinçilikleri açýar.


şu gün 07:29
3.1k+

Hytaýly alymlar ilkinji gezek Arktikanyň buzunyň aşagyna adam tarapyndan dolandyrylýan çümmek işini geçirdiler

Hytaýly ummany öwrenijiler Arktikanyň buzunyň aşagynda ilkinji adam tarapyndan dolandyrylýan çuňluga çümmek işini geçirdiler. Geçen hepde tamamlanan ekspedisiýa polýar ekoulgamynyň ýagdaýy barada täze maglumatlary berdi diýip, Interesting Engineering ýazýar...

düýn 17:45
2.8k+

Fizika boýunça Nobel baýragy kwant tehnologiýalary ulgamynda açyş üçin berildi

Nobel komiteti 2025-nji ýylyň fizika boýunça baýragynyň eýelerini yglan etdi – olar üç amerikaly alym Jon Klark, Mişel Dewore we Jon Martinis boldy. Olara baýrak “makro derejesinde kwant tunneliniň açyşy we elektrik zynjyrynda energiýanyň kwantlaşmagyny görkezendigi üçin” berildi...

düýn 13:08
4.1k+

Astronomlar sekuntda 6 milliard tonna tizlikde ulalýan ýalňyz planetany tapdylar

Astronomlar «sergezdan-planetanyň» – ýyldyzyň daşyndan aýlanman, kosmosda erkin gezip ýören obýektiň massasynyň rekord derejede ösýändigini hasaba aldylar. Ýewropanyň Günorta obserwatoriýasynyň «Örän uly teleskopynyň» (VLT) kömegi bilen geçirilen gözegçilikler, bu planetanyň sekuntda 6 milliard tonna tizlikde gaz we tozan sorup alýandygyny görkezdi...

düýn 13:02
3.6k+

Alymlar ebedi doňaklykdaky ýaşy, takmynan, 40 müň ýyl bolan mikrob­lary oýartdylar

Kolorado uniwersitetiniň (Boulder şäheri, ABŞ) alymlary on müňlerçe ýyl mundan ozal ebedi doňaklykda doňup galan gadymy mikroblary janlandyrdylar. Käbir nusgalardaky mikroorganizmler, takmynan, 40 müň ýyl bäri «uklapdyr»...