Modifisirlenen siňekler planetanyň hapalanmagy bilen baglanyşykly meseleleri çözmäge kömek eder

  • 02.08.2024 12:09
  • 2.4k+

Makkuori uniwersitetiniň alymlary biofabrika hökmünde ulanyp boljak modifisirlenen gara siňekleri döretdiler.

“Gara lwinkalar” diýlip atlandyrylýan bu mör-möjekler organiki galyndylary gaýtadan işleýän we döküne öwürýän peýdaly organizmlerdigini köpden bäri subut edip gelýär. Olaryň liçinkalary organiki maddalary işjeň ýagdaýda iýip, şondan soň ýokumly dökünleri çykaryp “zyňýarlar”. Mundan başga-da, olar beloklara we ýaga baý bolany üçin haýwan iýmiti bolup bilerler.
Sintetiki biologiýa boýunça hünärmenleriň täze çemeleşmesi siňekleriň iýmitiniň görnüşini giňeltmek, ýagny oňa arassalaýyş zawodlaryndan we gassaphanalardan çykýan pes hilli galyndylary hem goşmak bolup durýar. Munuň öwezine siňekler gymmatly himiki serişdeleri öndürer. Barlagyň uly awtory Maseý Maselko mör-möjekleriň galyndylary utilizirlemek meselesini mikroblardan has netijeli çözüp biljekdigini aýtdy.

Alym: “Biz gara siňekleri saýlanyp-sortlanan hapa bilen däl-de, gös-göni hapanyň özi bilen iýmitlendirip bileris. Ony diňe kerçäp-ownatmak ýeterlik "- diýýär.

Siňekleriň bedeni düzülenden soň, hatda zäherli galyndylary we agyr metallardyr sintetiki birleşmeler ýaly himiki hapalaýjy maddalary hem siňdirip biler.
Alymlaryň pikirine görä, modifisirlenen siňekler maldarçylyk üçin senagat fermentlerini hem-de bio ýangyçlarda we çalgy ýaglarynda gazylyp alynýan ýaglaryň ornuny tutup biljek ýöriteleşdirilen lipidleri öndürip biler. Bu tehnologiýa daşky gurşaw meselelerini çözmek we galyndylary gaýtadan işlemegiň netijeliligini ýokarlandyrmak üçin täze mümkinçilikleri açýar.


düýn 17:25
1.8k+

Nanotehnologiýa pudagyndaky patentleriniň sany boýunça Hytaý dünýäde birinji ýerde durýar

2000-nji ýyldan 2025-nji ýyla çenli dünýäde nanotehnologiýa pudagynda 1,07 milliondan gowrak patent hasaba alyndy. Şolaryň 464 müň sanysy Hytaýda hasaba alyndy. Şeýle maglumatlar Pekindäki Nanotehnologiýa forumynda neşir edilen “Hytaýyň nanotehnologiýa senagaty 2025” atly Ak kitapda getirilýär...

04.09.2025 13:09
2k+

Bennu asteroidiniň nusgalarynda Gün ulgamyndan hem gadymy bolan bölekler tapyldy

Alymlar Bennu asteroidiniň nusgalarynda Gün ulgamy emele gelmezden hem ozal ýüze çykan madda bölejiklerini tapdylar. Bu barada Nature Astronomy we Nature Geoscience žurnallarynyň neşirlerindäki makalalarda habar berildi...

03.09.2025 11:53
4.7k+

Alymlar Atlantika ummanynda mega ýertitremeler zolagyny açdylar

Atlantika ummanynda güýçli ýertitremelerine we sunamilere sebäp bolup biljek tektoniki jaýryklar emele gelýär diýip, Nature Geoscience  žurnalynda çap edilen barlagyň netijesinde aýdylýar. Alymlar Portugaliýanyň litosfera plitalaryndaky belli jaýryklardan uzakda ýerleşýändigini, ýöne bu ýurtda ýertitremeleriniň ençeme gezek hasaba alnandygyny ýatlatdylar...

31.08.2025 08:48
9.1k+

Koloradoda dinozawrlardanam has gadymy pyşbaganyň görnüşi tapyldy

Paleontologlar Chelydridae maşgalasyndan bolan pyşbagalaryň ozal näbelli sütün öýjükli neslini  we görnüşini tapdylar. Olary Koloradodan tapylan bitin çanagyna we beýleki galyndylaryna esaslanyp suratlandyrmak başartdy...