Alymlar magnit meýdanynyň kömegi bilen syçanlaryň aňyny uzakdan dolandyrmagy öwrendiler

  • 01.08.2024 16:42
  • 2.6k+

Düýpli ylymlar institutynyň koreý alymlary magnit ulanyp, beýnä täsir etmegiň täze usulyny oýlap tapdylar. Nano-MIND (Magnetogenetic Interface for NeuroDynamics-iň gysgaldylan ady) diýlip atlandyrylýan tehnologiýa beýnidäki neýron zynjyrlaryny işjeňleşdirmek ýa-da öçürmek üçin genetikanyň, nanopartikullaryň we magnit meýdanynyň utgaşmasyny ulanýar diýip, Science Alert  habar berýär.

Nano-MIND syçanlaryň özüni alyp barşyny uzakdan dolandyrmaga mümkinçilik berýär. Aslynda, geçiriji oturdylan syçanlar düwmä bir gezek basylanda alymlaryň isleýşi ýaly - iýmit iýip, özara habarlaşyp ýa-da beýleki reaksiýalary görkezip başlaýar. Munuň üçin uly elektrodlaryň geregi ýok.
Tehnologiýa neýronlardaky ion kanallaryna täsir etmek üçin magnit meýdany arkaly işjeňleşdirilip bilinýän nanopartikullary ulanýar.
Gözlegiň esasy awtory Jinwu Çhon: "Bu beýniniň aýry-aýry ýerlerini magnit meýdany arkaly erkin dolandyrmaga mümkinçilik berýän dünýädäki ilkinji tehnologiýadyr. Beden agzalarynyň işine, çylşyrymly emeli nerw torlaryna, iki taraplaýyn beýni-kompýuter tehnologiýalaryna we newrologiki sökellikleri bejermekde täze usullara gönükdirilen barlaglarda onuň giňden ulanylmagyna garaşýarys." – diýýär.
Tehnologiýany iş ýüzünde barlamak üçin alymlar birnäçe synag geçirdiler. Birinjisi, beýniniň özeninde ýerleşýän we iýmitleniş, aragatnaşyk ýaly çylşyrymly hereketlere gatnaşýan reseptorlara degişli. Ýagny, has gönüläp aýdylanda, syçanlaryň iýmek, şeýle hem biri-biri bilen aragatnaşyk saklamak islegini açypdyrlar we ýapypdyrlar. Ikinji synag esasy reseptorlara - ene-atanyň aladasyna gönükdirilipdir. Netijede, hünärmenler gemrijileriň öz çagalarynyň sesine we, umuman, olar hakdaky aladasyna reaksiýasyny üýtgedip bilipdirler.
Barlagçylar täze tehnologiýany newrologiki ýollaryň takyk kartasyny düzmekde, bejergileriň täze usullaryny barlamakda ýa-da adamdaky akyl bozulmalaryny bejermekde ulanmagy umyt edýärler.


düýn 11:16
2k+

Astronomlar ilkinji gezek Günüň daşky serhediniň kartasyny çyzdylar

Astronomlar ilkinji gezek Günüň atmosferasynyň daşky serhediniň — Alwen üsti (Alfvén surface) hökmünde tanalýan zolagyň yzygiderli iki ölçegli kartasyny düzdüler. Bu serhet Gün şemalynyň magnit tolkunlarynyň tizliklerinden geçip, yzyna dolanmaz ýaly Günüň täsirinden çykýan we planetalarara giňişlige ýaýraýan sebitidir...

düýn 11:12
3.3k+

Türkmen alymlary çölleşmä garşy göreşmek üçin bionanokompozit material döretdiler

Türkmenistanyň Ylymlar akademiýasynyň Halkara ylmy-tehnologik parkynyň hünärmenleri gumuň göçmegi we çölleşmek meseleleri boýunça ylmy-barlag işlerini geçirdiler. Bu ylmy-barlag işleriniň çäklerinde sianobakteriýalaryň biomassasy esasynda dökülýän çägeleri berkitmek we olaryň göçmeginiň öňüni almak üçin bionanokompozit material (BNKM) döredildi...

16.12.2025 19:18
4.3k+

Paleontologlar dinozawryň täze görnüşini açdylar: Ol tas 110 ýyllap köpçüligiň göz öňünde durdy

Paleontologlar köne kolleksiýalaryň arasyndaky muzeý witrinasynda dinozawryň täze görnüşini tapdylar. Bu, alymlaryň 1916-njy ýylda tapylan ördek burunly gadrozawridanyň nusgasyny täzeden öwrenenlerinden soň ýüze çykdy...

15.12.2025 17:03
8k+

Tanis şäherinden tapylan 225 heýkeljik mazarda ýatan faraonyň adyny anyklamaga ýardam etdi

Arheologlar Nil deltasyndaky gadymy Tanis şäherinde ýerleşýän şa mazaryndan 225 sany jaýlamak üçin niýetlenen heýkeljik tapdylar. Bu artefaktlaryň ýüzündäki nyşanlar atsyz sarkofagda ýatan merhumyň şahsyýetini anyklamaga mümkinçilik berdi: ol faraon Şeşonk III bolup çykdy...