“Jeýms Uebb” teleskopy Uranyň hemrasy Arielde kömürturşy gazyny tapdy

  • 29.07.2024 11:53
  • 1.8k+

“Jeýms Uebb” kosmos teleskopyndan geçirilen täze gözegçilikler Uranyň hemrasy Arielde ep-esli möçberde kömürturşy gazyny tapdy. Bu açyş Arieliň üstki gatlagynyň aşagynda gizlenip  ýatan ummanyň bolmagynyň mümkindigini görkezýär diýip, Astrobiology habar berýär.

Arielde, esasanam, onuň “arka ýüzündäki ýarym şarynda” kömürturşy gazynyň adatdan daşary köp bolmagy alymlary haýran galdyrdy. Günden şeýle uzak aralykda, temperaturanyň aşa pes şertlerinde kömürturşy gazy kosmosda aňsatlyk bilen bugarýar.
Barlarçylaryň pikirine görä, kömürturşy gazy Arieliň üstüne emeli hemranyň çuňlugyndan gelip biler. Täze spektral gözegçilikler diňe suw bilen dag  jynslarynyň täsirleşmegi netijesinde emele gelip bilýän karbonat minerallarynyň bardygyny görkezýär.
Bu açyş beýleki gözegçilikler bilen birlikde, Arieliň geologiki taýdan ozal pikir edilişinden has işjeň bolup biljekdigini görkezýär. Barlagçylar kömürturşy gazynyň we beýleki gazlaryň buz gatlagynyň çat açmagy ýa-da gazlaryň özüniň atylyp çykmagy netijesinde üstki gatlaga çykyp biljekdigini aradan aýyrmaýarlar.
Alnan maglumatlar Urany we onuň hemralaryny öwrenmegiň möhümdigini görkezýär. Planetar ylmy jemgyýet häzirki wagtda Urana bu syrly buz ägirdi barada has jikme-jik maglumat berjek ilkinji missiýasyny işjeň taýýarlaýar.


29.09.2025 14:51
17

Alymlar Gentington keseliniň ösüşini 75% haýallatmagy başardylar

Londonyň Uniwersitet Kollejiniň alymlary (UCLH) Gentington keseline garşy göreşde ilkinji ynamly netijeler barada habar berdiler. AMT-130 derman serişdesi bilen geçirilen synaglar bejerip bolmaýan bu keseliň ösmegini haýallatmagy başardy...

29.09.2025 12:19
65

Alymlar taryhy taýdan ygtybarly şekilleri döretjek emeli aňy işläp düzýärler

Sýurih uniwersitetiniň gadymy taryh professory Feliks K.Maýer bilen programmist Filipp Ştrebel bilelikde emeli aň esasynda işleýän täze surat generatoryny döredýärler. Ol gural Gadymy Rim we Gadymy Gresiýa döwründen taryhy taýdan hakykata ýakyn sahnalary şekillendirmäge ukyply bolar...

29.09.2025 08:56
17

NASA-da astronawtlyga dalaşgärleriň düzüminde ilkinji gezek zenanlar erkeklerden köp boldy

NASA 2025-nji ýylda astronawt bolmaga dalaş edýän 10 adamyň adyny yglan etdi. Agentligiň taryhynda ilkinji gezek zenanlar erkeklerden köp boldy: alty zenan, dört erkek. Bäsleşige gatnaşmak üçin 8 müňden gowrak amerikaly arza tabşyrdy...

27.09.2025 19:40
3

NASA 2026-njy ýylda Aýyň daşyndan adamly uçuşy meýilleşdirýär

NASA 2026-njy ýylyň 5-nji fewralynda «Artemida» maksatnamasynyň çäginde ekipažly Aý uçuşyny amala aşyrmagy meýilleşdirýär. Eger bu senä çenli ýetişilmese, iň soňky sene hökmünde aprel aýy görkezilýär diýip, Reuters habar berýär...