Gadymy adamlar Günorta Amerika pikir edilişinden 6 müň ýyl ir barypdyr

  • 20.07.2024 12:02
  • 9.6k+

Adamlar, takmynan, 20 müň 800 – 21 müň 100 ýyl ozal, iň soňky buzluk döwründe häzirki Argentinanyň çägine baryp ýetipdirler. Bu öň pikir edişimizden 6 müň ýyl ir bolýar. PLoS One žurnalynda çap edilen täze barlag adamlar Täze Dünýä buzluklar eränden soň göçüp barypdyr diýen giň ýaýran çaklamany şübhe astynda goýýar.

Argentinaly barlagçylar Merlo şäheriniň golaýyndan tapylan äpet bronenosesiň (gadymy haýwanyň ady) galyndylaryny öwrendiler. Süňklerde daş gural bilen kesilene häsiýetli yzlar bar, läş synag üçin pudarlanana meňzeýär. Radiouglerod arkaly senesini anyklamak usuly  tapyndynyň ýaşyny tassyklady.
Bu sene 15 müň ýyllyk diýlip tassyklanan öňki tapyndydan ep-esli uly we Amerika buzluklar eränsoň göçülip barlypdyr diýlen “ilki Klowis” çaklamasyna ters gelýär. Täze açyş adamlaryň Buz eýýamynyň agyr şertlerine uýgunlaşandygyny we Günorta Amerikanyň çägini has ir özleşdirendigini görkezýär.
Bu açyş alymlaryň öňünde täze sowallary goýýar: näme üçin Günorta Amerikada şeýle ýaşdaky gadymy adamlaryň daşa öwrülen galyndylary häli-häzire çenli tapylmandyr? Bu soraga jogap indi tapylmaly, ýöne täze subutnamalar adamlaryň Täze Dünýä göçüp barmagynyň taryhynyň ozal pikir edişinden has çylşyrymly we gyzyklydygyny görkezýär.


şu gün 07:29
1.9k+

Hytaýly alymlar ilkinji gezek Arktikanyň buzunyň aşagyna adam tarapyndan dolandyrylýan çümmek işini geçirdiler

Hytaýly ummany öwrenijiler Arktikanyň buzunyň aşagynda ilkinji adam tarapyndan dolandyrylýan çuňluga çümmek işini geçirdiler. Geçen hepde tamamlanan ekspedisiýa polýar ekoulgamynyň ýagdaýy barada täze maglumatlary berdi diýip, Interesting Engineering ýazýar...

düýn 17:45
2.7k+

Fizika boýunça Nobel baýragy kwant tehnologiýalary ulgamynda açyş üçin berildi

Nobel komiteti 2025-nji ýylyň fizika boýunça baýragynyň eýelerini yglan etdi – olar üç amerikaly alym Jon Klark, Mişel Dewore we Jon Martinis boldy. Olara baýrak “makro derejesinde kwant tunneliniň açyşy we elektrik zynjyrynda energiýanyň kwantlaşmagyny görkezendigi üçin” berildi...

düýn 13:08
4k+

Astronomlar sekuntda 6 milliard tonna tizlikde ulalýan ýalňyz planetany tapdylar

Astronomlar «sergezdan-planetanyň» – ýyldyzyň daşyndan aýlanman, kosmosda erkin gezip ýören obýektiň massasynyň rekord derejede ösýändigini hasaba aldylar. Ýewropanyň Günorta obserwatoriýasynyň «Örän uly teleskopynyň» (VLT) kömegi bilen geçirilen gözegçilikler, bu planetanyň sekuntda 6 milliard tonna tizlikde gaz we tozan sorup alýandygyny görkezdi...

düýn 13:02
3.5k+

Alymlar ebedi doňaklykdaky ýaşy, takmynan, 40 müň ýyl bolan mikrob­lary oýartdylar

Kolorado uniwersitetiniň (Boulder şäheri, ABŞ) alymlary on müňlerçe ýyl mundan ozal ebedi doňaklykda doňup galan gadymy mikroblary janlandyrdylar. Käbir nusgalardaky mikroorganizmler, takmynan, 40 müň ýyl bäri «uklapdyr»...