Alymlar “planetanyň” kesgitlemesine täzeden garamagy teklip edýärler

  • şu gün 12:30
  • 1358
Alymlar “planetanyň” kesgitlemesine täzeden garamagy teklip edýärler

Los-Anjelesdäki Kaliforniýa uniwersitetiniň alymlar topary Halkara Astronomiýa Bileleşigi (HAB) üçin “planeta” düşünjesiniň täze kesgitlemesini teklip etdiler. 2006-njy ýylda kabul edilen häzirki kesgitleme beýleki ýyldyzlaryň töwereginden  aýlaýan asman jisimleri bolan ekzoplanetleri öz içine almaýar.

Hünärmenler öz delillerini arXiv çeşmesindäki makalasynda hödürlediler: ilkinji we iň aýdyň zat - biziň ulgamymyz bilen çäklendirmegi bes etmeli. Ikinjisi, obýektiň planetadygyny ýa-da ýokdugyny anyklamak üçin mukdar ölçeglerini öz içine almaly.
Barlagçylar tarapyndan hödürlenen täze ölçegler toplumy, matematiki algoritmiň kömegi bilen Gün ulgamynyň planetalarynyň häsiýetleriniň seljermesine esaslanýar. Täze kesgitlemä görä, planeta  bu::

  • Bir ýa-da birnäçe ýyldyzyň, goňur karlikleriň ýa-da ýyldyz galyndylarynyň töwereginden aýlanýan;
  • Massasy 10 ^ 23 kg-dan gowrak (Merkuriniň massasynyň üçden birine golaý), ýöne  Ýupiteriň  massasyndan  13 esse az (2,5 × 10 ^ 28 kg), sebäbi ondan uly massaly obýektler goňur karlikler bolup biler;
  • "Dinamiki agdyklygy" bolan, ýagny orbitasyny kiçi zatlardan arassalamak üçin ýeterlik ululygy bolan asman jisimidir.

Awtorlar “dinamiki agdyklyk” kriteriýasynyň girizilmegi hakyky planetalary Pluton we asteroid ýaly, karlik planetalardan aýdyň tapawutlandyrmaga mümkinçilik berýändigini nygtaýarlar.
Teklip edilýän kesgitleme 2024-nji ýylyň awgust aýynda HAB-ne tabşyrylar. Emma, ol kabul ediläýen ýagdaýynda-da, durmuşa ornaşdyrylmagy üçin birnäçe ýyl gerek bolar.


düýn 15:28
6484

Aýda nädip bina galdyrmaly? Alymlar Aý tozanyndan mikrotolkunda bişirip kerpiç ýasamagy oýlap tapdylar

Koreýaly alymlar mikrotolkun sintezini ulanyp, Aýyň topragyndan kerpiç ýasamanyň innowasion usulyny oýlap tapdylar diýip, New Atlas ýazýar. Journal of Building Engineering žurnalynda beýan edilen täze tehnologiýa...

16.07.2024 14:34
7905

Aýda wagt Ýere garanda çalt geçýär: astronomlar tapawudy ölçediler

NASA ylmy-gözleg merkeziniň gözlegçiler topary Aýda wagtyň Ýer bilen deňeşdirilende birneme çalt geçýändigini kesgitledi. Tapawut asman jisimleriniň grawitasiýa täsiri we hereket tizligi bilen baglanyşyklydyr diýlip...

16.07.2024 14:13
3452

Ýerdäki ähli janly-jandarlaryň umumy atasy 4,2 milliard ýyl mundan ozal peýda bolupdyr

Halkara genetikler topary Ýerdäki ähli janly-jandarlaryň umumy atasy bolan Lukanyň, takmynan, 4,2 milliard ýyl ozal peýda bolandygyny kesgitledi. Beýik Britaniýanyň Bristol uniwersitetiniň metbugat beýanatynda...

16.07.2024 13:48
3642

NASA adamlary 2 aýda Marsa eltip biljek raketany işläp taýýarlaýar. Häzirki tehnologiýalarda munuň üçin 2 ýyl gerek

NASA we Howe Industries kompaniýasy adamlary Marsa iki aýyň dowamynda eltip biljek  täze raketa ulgamyny döretmek üçin tagallalaryny birleşdirdiler. Taslama Pulsed Plazma Rocket (PPR) diýlip atlandyrylýar we häzirki...