Alymlar “planetanyň” kesgitlemesine täzeden garamagy teklip edýärler

  • 18.07.2024 12:30
  • 6k+
Alymlar “planetanyň” kesgitlemesine täzeden garamagy teklip edýärler

Los-Anjelesdäki Kaliforniýa uniwersitetiniň alymlar topary Halkara Astronomiýa Bileleşigi (HAB) üçin “planeta” düşünjesiniň täze kesgitlemesini teklip etdiler. 2006-njy ýylda kabul edilen häzirki kesgitleme beýleki ýyldyzlaryň töwereginden  aýlaýan asman jisimleri bolan ekzoplanetleri öz içine almaýar.

Hünärmenler öz delillerini arXiv çeşmesindäki makalasynda hödürlediler: ilkinji we iň aýdyň zat - biziň ulgamymyz bilen çäklendirmegi bes etmeli. Ikinjisi, obýektiň planetadygyny ýa-da ýokdugyny anyklamak üçin mukdar ölçeglerini öz içine almaly.
Barlagçylar tarapyndan hödürlenen täze ölçegler toplumy, matematiki algoritmiň kömegi bilen Gün ulgamynyň planetalarynyň häsiýetleriniň seljermesine esaslanýar. Täze kesgitlemä görä, planeta  bu::

  • Bir ýa-da birnäçe ýyldyzyň, goňur karlikleriň ýa-da ýyldyz galyndylarynyň töwereginden aýlanýan;
  • Massasy 10 ^ 23 kg-dan gowrak (Merkuriniň massasynyň üçden birine golaý), ýöne  Ýupiteriň  massasyndan  13 esse az (2,5 × 10 ^ 28 kg), sebäbi ondan uly massaly obýektler goňur karlikler bolup biler;
  • "Dinamiki agdyklygy" bolan, ýagny orbitasyny kiçi zatlardan arassalamak üçin ýeterlik ululygy bolan asman jisimidir.

Awtorlar “dinamiki agdyklyk” kriteriýasynyň girizilmegi hakyky planetalary Pluton we asteroid ýaly, karlik planetalardan aýdyň tapawutlandyrmaga mümkinçilik berýändigini nygtaýarlar.
Teklip edilýän kesgitleme 2024-nji ýylyň awgust aýynda HAB-ne tabşyrylar. Emma, ol kabul ediläýen ýagdaýynda-da, durmuşa ornaşdyrylmagy üçin birnäçe ýyl gerek bolar.


şu gün 00:10
166

Alymlar aşa dykyz, superýerli, köp planetaly ulgamy tapdylar

Halkara alymlar topary täze köp planetaly ulgamy ýüze çykardylar we oňa K2-360 diýip at berdiler. Ol Ýerden takmynan 750 ýagtylyk ýylynda ýerleşýär. Ulgamda Güne meňzeş ýyldyzy aýlaýan iki sany planeta bar. Gözlegiň...

düýn 11:51
2.6k+

SpaceX kompaniýasy Starship-iň altynjy synag uçuşyny geçirdi: birinji basgançagy tutmak başartmady

19-njy noýabrda SpaceX kompaniýasy ägirt Starship raketasynyň altynjy synag uçuşyny geçirdi. Uçuryş ýerli wagt bilen 16:00-da (Aşgabat wagty bilen 20-nji noýabrda 3:00) boldy. Birinji basgançak Super Heavy ilkibaşda...

20.11.2024 12:17
3.1k+

NASA bilen Microsoft-yň Earth Copilot boty planetamyz baradaky ylmy maglumatlara düşünmegi aňsatlaşdyrar

NASA we Microsoft kompaniýasy NASA-nyň geografik giňişlikler baradaky maglumatlaryny seljermek we ýönekeýleşdirmek üçin niýetlenen Earth Copilot emeli aň botuny hödürlediler. Başlangyç ylmy maglumatlaryň giň köpçülige...

20.11.2024 11:46
1.7k+

Alymlar Plutony we Harony öwrenmeklige 50 ýyl sarp etmäge taýyn. “Persefona” missiýasy

Barlagçylar topary Plutonyň ulgamyny öwrenmek üçin “Persefona” missiýasyny teklip etdiler. Onuň dowamlylygy 50 ýyla çenli bolup biler diýip, Phys.org habar berýär. Şeýle missiýa 2015-nji ýylda karlik planetasy...