Ata-babalarymyz çylşyrymly şekilleri baryp 51 müň ýyl mundan ozal çekip başlapdyrlar

  • 09.07.2024 10:24
  • 10k+

Awstraliýaly alymlar Indoneziýanyň Sulawesi adasynda ýaşy 51 müň ýyldan gowrak bolan gaýa suratlaryny tapdylar. Nature žurnalynda çap edilen barlagyň netijeleri irki sungatyň taryhyna gaýtadan göz aýlamaga mejbur edýär.

Bu açyş Maros-Pangkep gowaklar toplumynda we Leang Karampuang gowagynda edildi.
Ozal gaýa suratlarynda ilkinji kompozisiýalar 10-14 müň ýyl ozal peýda bolupdyr diýip hasaplanylýardy. Emma Sulaweside awçylaryň we babirussa doňuzlarynyň şekilleri ýaly, täze tapyndylar ata-babalarymyzyň kompozisiýa döretmek sungatyny has ir özleşdirendigini subut edýär.
Barlagçylar ýerdäki hekli gatlaklary öwrenmek bilen, suratlaryň ýaşyny kesgitlemek üçin radiouglerod sene kesgitleýiş usulyny ulandylar. Tapyndylar gadymy suratkeşleriň eýýäm 51 000 ýyl ozal wakany beýan edip biljek çylşyrymly şekilleri döredip başlandyklaryny görkezýär.
Bu açyş irki sungatyň ösüşi baradaky nazaryýetleri puja çykaryp, adamzat medeniýetiniň taryhdan öňki döwürde nähili ösendigi barada täze sowallary döredýär.


26.11.2025 11:15
1.8k+

Türkmen alymlary alunitiň, tozganyň we rozmariniň binýadynda fitomineral bejeriş gelini işläp taýýarladylar

Türkmenistanyň Maliýe we ykdysadyýet ministrliginiň Intellektual eýeçilik boýunça döwlet gullugy «Alunitiň, tozganyň (Taraxacum officinale) we rozmariniň (Rosmarinus officinalis) fitomineral bejeriş geli» atly işläp taýýarlamak tehnologiýasyna awtorlyk hukugyny bellige aldy...

26.11.2025 10:04
1.7k+

Garaharsaň hatda adatdan daşary kosmos şertlerinde-de ýaşaýşa ukyply bolup çykdy

Physcomitrium patens garaharsaň (moh) görnüşiniň sporalary Halkara kosmos stansiýasynyň daşynda dokuz aý bolandan soň hem ýaşaýşa ukyply bolup galdy. Kosmosda wagty olar wakuuma, temperatura üýtgemelerine, mikrograwitasiýa, ultrabenewşe şöhlelerine we kosmos radiasiýasyna sezewar boldy diýlip, iScience žurnalyndaky täze makalada aýdylýar...

24.11.2025 13:51
6.4k+

Alymlar Santorinidäki 25 müňden gowrak ýertitremäniň sebäbini anyklady

Şu ýylyň başynda Santorini grek adasynda köpüsiniň ululygy 5 baldan geçýän onlarça müň ýertitreme bolup geçdi. Indi birnäçe aýdan soň alymlar bu hadysanyň sebäbini anyklady – ol magmanyň, ýagny erän dag jynsynyň ýerasty hereketi boldy diýip, Bi-bi-si habar berýär...

24.11.2025 13:43
3.6k+

Halkara nebit we gaz uniwersitetinde ýaşlaryň arasynda robot tehnikasy boýunça bäsleşik geçirildi

21-22-nji noýabrda Ýagşygeldi Kakaýew adyndaky Halkara nebit we gaz uniwersitetinde ýaşlaryň arasynda robot tehnikasy boýunça bäsleşik geçirildi. Bilim ministrligi tarapynda guralan bu bäsleşige Türkmenistanyň dürli künjeginden ýaşlaryň 300-e golaýy öz taýýarlan robotlary bilen gatnaşdy...