Ýerdäki ýerasty suwlar 2100-nji ýyla çenli ulanmaga ýaramsyz bolmagy mümkin

  • 10.06.2024 13:57
  • 10104
Ýerdäki ýerasty suwlar 2100-nji ýyla çenli ulanmaga ýaramsyz bolmagy mümkin

Üstümizdäki asyryň ahyryna çenli Ýerdäki ýerasty suwlar ep-esli gyzar we dünýäde suw çökgünliginiň döremegine sebäp bolar. Nature Geoscience žurnalynda çap edilen barlagda alymlar şunuň ýaly ýagdaýy çaklaýarlar.

Kanadanyň Dalhauzi uniwersitetinden Barrett Kuryulukyň ýolbaşçylygyndaky alymlar topary global maýlamaklygyň topragyň üstki gatlaklarynyň we ýerasty suwlaryň  ýylylygyna edýän täsirini derňediler. Barlag ýerasty suwlaryň ortaça temperaturasynyň 2100-nji ýyla çenli 2,1 dereje ýokarlanjakdygyny görkezdi we bu Ýerde parnik gazlarynyň zyňyndylary azaldylan ýagdaýynda şeýle bolar. Zyňyndylaryň derejesi häzirki ýaly dowam etse, bu görkeziji hatda 3,5 derejä hem ýetip biler.
Bu Afrikanyň, Ýakyn Gündogaryň käbir ýurtlaryna we günbatar Awstraliýa hasam täsir eder. Ol ýerde suwuň temperaturasy 34 derejeden geçer.
Alymlaryň çaklamalaryna görä, adamlaryň 59 milliondan 588 milliona çenlisi ýerasty suwlaryň ulanmaga ýaramsyz ýerlerinde galar. Ýene adamlaryň 77 milliondan 188 milliona çenlisi suwuň temperaturasynyň bellenen howpsuzlyk kadasyndan ýokary bolan ýerlerinde ýaşar.
Bu diňe bir adamyň saglygyna howp salman, daşky gurşawa-da howp salýar. Temperaturanyň ýokarlanmagy toprak mikroblarynyň alyş-çalşyny çaltlaşdyrar, bu bolsa suwdaky agyr metal ionlarynyň düzüminiň ýokarlanmagyna getirer.
Bu diňe bir adamyň saglygyna howp salman, daşky gurşawa-da howp salýar. Temperaturanyň ýokarlanmagy toprak mikroblarynyň alyş-çalşyny çaltlaşdyrar, bu bolsa suwdaky agyr metal ionlarynyň düzüminiň ýokarlanmagyna getirer.


22.06.2024 19:58
12045

Gün 20 minut dowam eden güýçli M derejeli alawy çykardy

Günüň üstünde M5.8 derejeli alaw hasaba alyndy. Bu barada Amaly geofizika institutyna (FGBU "IPG") salgylanýan TASS habar berýär. 20 minut dowam eden alaw 21-nji iýunda Aşgabat wagty bilen ir sagat 04:16-da 3719...

04.06.2024 11:02
11059

Şu gün Ýeri güýçli magnit tupany gurşap alar

Şu gün, 4-nji iýunda Ýer Günüň görlüp-eşidilmedik işjeňligi sebäpli G3 derejeli güýçli magnit hadysasyny başdan geçirer. Bu barada Russiýanyň Gün astronimiýasy barlaghanasyna salgylanyp, Life.ru ýazýar. Alymlaryň...

03.06.2024 16:00
14974

Şu gün Gün ulgamynyň planetalarynyň ýörişi geçýär

Şu gün, 3-nji iýunda Gün ulgamynyň Ýerden başga ähli planetalary Günüň bir tarapynda hatar bolup düzülýärler. Bu barada Moskwa planetariýasyna salgylanyp, RIA Nowosti habar berýär. Gynansak-da, Gün sebäpli bu astronomiki...

01.06.2024 11:52
17129

2024-nji ýylyň iýun aýynda haýsy günlerde magnit hadysalaryna garaşylýar?

2024-nji ýylyň iýun aýynda geomagnit işjeňliginiň ýokarlanmagynyň birnäçe döwürlerine garaşylýar. Çaklamalara görä, iň güýçli magnit hadysalary: 1-2-nji iýun: iň ýokary işjeňlik 4 balla ýeter; 8-12-nji iýun: işjeňlik...