Hytaýda maýlama sebäpli XXI asyryň ahyrynda tutuş ýurtda çaý ösdürip ýetişdirip bolar

  • 16.10.2025 10:42
  • 6.8k+

2090-njy ýyla çenli Hytaýda çaý ösdürip ýetişdirmek üçin amatly 137 müň inedördül kilometre golaý täze ýer peýda bolup biler diýip, Günorta-Günbatar uniwersitetiniň alymlary N+1 neşirine beren maglumatynda aýdýarlar.

Barlagçylaryň bellemegine görä, bu giň göwrümli üýtgeşmeler dünýäde dowam edýän global maýlama hadysasy we howanyň üýtgemegi bilen gönüden-göni baglanyşyklydyr.
Häzirki wagtda çaý ösdürip ýetişdirmek üçin amatly şertler ýurduň günorta sebitlerinde jemlenendir. Şeýle-de bolsa, geljekde bu ýagdaý üýtgär diýip çaklanylýar. Hususan-da, Szýannan, Szýanbeý we Ýunnan sebitlerinde çaý ösdürip ýetişdirmäge amatly ýerleriň möçberi 17–23% artyp biler. Şeýlelikde, çaý plantasiýalary kem-kemden demirgazyk tarapa süýşer.
Alymlar bu ýagdaýyň çaý öndürijiler üçin peýdaly boljakdygyny belleýärler. Ýöne olaryň bellemegine görä, bu ösüşe degişli ýerleriň köpüsi häzirki wagtda tokaý bilen örtülendir. Şonuň üçin alymlar ekoulgamlara zyýan ýetirmezlik üçin, diňe degradasiýa ýol beren tokaýlaryň ýerlerini ulanmagy we ýörite tokaý hem-de suw gorag zolaklaryny döretmegi teklip edýärler.
Barlaglaryň netijeleri Plos One žurnalynda çap edildi.


düýn 16:48
6.2k+

Islandiýada ilkinji gezek çybynlar peýda boldy

Islandiýada ilkinji gezek çybynlar ýüze çykaryldy. Häzire çenli ýurt dünýäde olardan azat bolan iki ýeriň biri hasaplanýardy – indi ýeke-täk şeýle ýer Antarktida bolup galdy. Ilkinji çybynlar Reýkýawikden günorta-günbatarda Kýos buzluk jülgesinde göründi...

19.09.2025 14:55
5.3k+

Awstraliýada 1,5 mln adam umman derejesiniň ýokarlanmagy sebäpli howp astynda

Awstraliýanyň klimat gullugy global ýylamanyň netijeleri barada çaklamasyny hödürledi. Maglumatlara görä, 2050-nji ýyla çenli umman derejesiniň ýokarlanmagy ýurduň 1,5 million ýaşaýjysynyň janyny howp astyna goýup biler diýip, The Guardian habar berýär...

13.09.2025 15:05
7.3k+

Alýaskadaky derýa baky doňaklygyň eremegi sebäpli mämişi reňke boýaldy

Bir wagtlar arassa suwy bilen tanalýan Alýaskanyň demirgazyk-günbataryndaky Salmon derýasy soňky ýyllarda ep-esli üýtgedi. 1977-nji ýylda ýazyjy Jon Makfi ony "meniň öňde-soňda gören iň arassa suwum" diýip häsiýetlendirdi...

11.09.2025 06:35
9.1k+

Alýaskanyň günorta-gündogarynda täze ada emele geldi

Alýaskanyň günorta-gündogaryndaky buzly kölleriň birinde täze ada emele geldi. 1984-nji we 2025-nji ýyllar aralygynda düşürilen Landsat hemra suratlary kiçijik Prou-Hob dagyny gurşap alan Alsek buzlugynyň eräp, dagy ada öwrendigini görkezýär...