Hytaýda maýlama sebäpli XXI asyryň ahyrynda tutuş ýurtda çaý ösdürip ýetişdirip bolar

  • 16.10.2025 10:42
  • 7.3k+

2090-njy ýyla çenli Hytaýda çaý ösdürip ýetişdirmek üçin amatly 137 müň inedördül kilometre golaý täze ýer peýda bolup biler diýip, Günorta-Günbatar uniwersitetiniň alymlary N+1 neşirine beren maglumatynda aýdýarlar.

Barlagçylaryň bellemegine görä, bu giň göwrümli üýtgeşmeler dünýäde dowam edýän global maýlama hadysasy we howanyň üýtgemegi bilen gönüden-göni baglanyşyklydyr.
Häzirki wagtda çaý ösdürip ýetişdirmek üçin amatly şertler ýurduň günorta sebitlerinde jemlenendir. Şeýle-de bolsa, geljekde bu ýagdaý üýtgär diýip çaklanylýar. Hususan-da, Szýannan, Szýanbeý we Ýunnan sebitlerinde çaý ösdürip ýetişdirmäge amatly ýerleriň möçberi 17–23% artyp biler. Şeýlelikde, çaý plantasiýalary kem-kemden demirgazyk tarapa süýşer.
Alymlar bu ýagdaýyň çaý öndürijiler üçin peýdaly boljakdygyny belleýärler. Ýöne olaryň bellemegine görä, bu ösüşe degişli ýerleriň köpüsi häzirki wagtda tokaý bilen örtülendir. Şonuň üçin alymlar ekoulgamlara zyýan ýetirmezlik üçin, diňe degradasiýa ýol beren tokaýlaryň ýerlerini ulanmagy we ýörite tokaý hem-de suw gorag zolaklaryny döretmegi teklip edýärler.
Barlaglaryň netijeleri Plos One žurnalynda çap edildi.


22.12.2025 14:55
9.3k+

Arktikada howanyň temperaturasy rekord dereje gyzdy - NOAA

2024-nji ýylyň oktýabryndan 2025-nji ýylyň sentýabryna çenli bolan döwürde Arktikada howanyň temperaturasy 1900-nji ýyldan bäri geçirilen gözegçilikleriň taryhynda iň ýokary derejä ýetdi. Bu barada ABŞ-nyň Milli umman we atmosfera barlaglary müdirligi (NOAA) habar berdi...

22.12.2025 13:53
5k+

Klimatologlar: Asyryň ortalaryna çenli Ýer ýüzünde her ýyl 4 müňe çenli buzluklar ýok bolar

Eger global maýlamaklyk asyryň ahyryna çenli temperaturanyň 1,5-4 gradus Selsiý ýokarlanmagyna getirse, eýýäm şu asyryň ortalaryna çenli Ýer her ýyl 2000-den 4000-e çenli buzlugy ýitirer. Netijede, buzluklaryň umumy sany 200 müňden 18 müňe çenli azalyp biler...

25.11.2025 17:22
3.8k+

Hytaý taryhynda ilkinji halas ediş kosmos missiýasyny uçurdy

2025-nji ýylyň 25-nji noýabrynda ýerli wagt boýunça 12:11-de (Aşgabat wagty bilen 09:11) Hytaý gyssagly ýagdaýda “Şençžou-22” kosmos gämisiniň “Týangun” orbital stansiýasyna uçuşyny amala aşyrdy. Gämi “Çançžen-2F” raketasynda Szýusýuan kosmodromyndan ekipažsyz uçup, orbita üstünlikli çykdy...

19.11.2025 23:07
8k+

Üç taýkonawt orbitada galdy: olaryň kapsulasyna kosmos zibili zeper ýetirdi

“Şençžou-21” missiýasynyň üç hytaýly astronawty Ýere gaýdyp gelmek üçin işläp duran kapsula bolmazdan “Týangun” kosmos stansiýasynda galdy we ol ýerde azyndan bir hepde eglener. Kosmos missiýasy garaşylmadyk ýagdaýa duçar boldy: ekipažyň aşak düşmek üçin işleýän enjamy ýok...