Indi almazyň emele gelmegi üçin milliardlarça ýyl gerek bolmaz. Alymlar ony 150 minutda ýetişdirdiler

  • 28.04.2024 15:16
  • 23k+

Günorta Koreýanyň hünärmenleriniň ýolbaşçylygyndaky halkara alymlar topary almazy bary-ýogy 2,5 sagadyň dowamynda ösdürip ýetişdirmegiň usulyny oýlap tapdylar diýip, Hi-Tech ýazýar.

Ýeriň astyndaky aşa agyr şertlerde milliardlarça ýyllap emele gelýän tebigy almazlardan tapawutlylykda, täze usul otag basyşynda emeli almazlary sanlyja minutlarda döretmäge mümkinçilik berýär.
Munuň üçin hünärmenlere henizem ýokary temperatura, takmynan 1025 dereje gerek bolsa-da, deňiz derejesiniň basyşyna deň bolan, 1 atmosferanyň basyşy bilen 150 minutda üznüksiz almaz plýonkasy emele geldi, bu ozal talap edilýän basyşdan on müňlerçe esse azdyr.
Sintetik almaz köp sanly önümçilik proseslerine, elektronika we hatda kwant kompýuterlerine hem gerek, ýöne öňki çemeleşmeler boýunça olary öndürmek üçin birnäçe gün gerek we has köp basyş gerek bolýar. Eger täze tehnologiýa öz kuwwatyny durmuşa ornaşdyrsa, almaz almak prosesi has çalt we netijeli bolar.
Täze usulyň syry grafit goşulyp, gazyň täsirine sezewar edilen suwuk metallaryň ýörite garyndysyny ulanmakdan ybaratdyr. Munuň netijesinde gazyň uglerod atomlary almazyň gurluşyna geçip, “hatara düzülýär”.


26.11.2025 11:15
1.8k+

Türkmen alymlary alunitiň, tozganyň we rozmariniň binýadynda fitomineral bejeriş gelini işläp taýýarladylar

Türkmenistanyň Maliýe we ykdysadyýet ministrliginiň Intellektual eýeçilik boýunça döwlet gullugy «Alunitiň, tozganyň (Taraxacum officinale) we rozmariniň (Rosmarinus officinalis) fitomineral bejeriş geli» atly işläp taýýarlamak tehnologiýasyna awtorlyk hukugyny bellige aldy...

26.11.2025 10:04
1.7k+

Garaharsaň hatda adatdan daşary kosmos şertlerinde-de ýaşaýşa ukyply bolup çykdy

Physcomitrium patens garaharsaň (moh) görnüşiniň sporalary Halkara kosmos stansiýasynyň daşynda dokuz aý bolandan soň hem ýaşaýşa ukyply bolup galdy. Kosmosda wagty olar wakuuma, temperatura üýtgemelerine, mikrograwitasiýa, ultrabenewşe şöhlelerine we kosmos radiasiýasyna sezewar boldy diýlip, iScience žurnalyndaky täze makalada aýdylýar...

24.11.2025 13:51
6.4k+

Alymlar Santorinidäki 25 müňden gowrak ýertitremäniň sebäbini anyklady

Şu ýylyň başynda Santorini grek adasynda köpüsiniň ululygy 5 baldan geçýän onlarça müň ýertitreme bolup geçdi. Indi birnäçe aýdan soň alymlar bu hadysanyň sebäbini anyklady – ol magmanyň, ýagny erän dag jynsynyň ýerasty hereketi boldy diýip, Bi-bi-si habar berýär...

24.11.2025 13:43
3.6k+

Halkara nebit we gaz uniwersitetinde ýaşlaryň arasynda robot tehnikasy boýunça bäsleşik geçirildi

21-22-nji noýabrda Ýagşygeldi Kakaýew adyndaky Halkara nebit we gaz uniwersitetinde ýaşlaryň arasynda robot tehnikasy boýunça bäsleşik geçirildi. Bilim ministrligi tarapynda guralan bu bäsleşige Türkmenistanyň dürli künjeginden ýaşlaryň 300-e golaýy öz taýýarlan robotlary bilen gatnaşdy...