Alymlar elektron galyndylaryndan altyn almagyň usulyny oýlap tapdylar

  • 07.03.2024 17:42
  • 11k+

Şweýsariýada Sýurihiň Ýokary tehniki mekdebiniň (ETH Zurich) alymlary peýnir önümçiliginden goşmaça alynýan önüm bolan kesilen süýdi ulanyp, elektron galyndylaryndan altyn çykarmagyň adaty bolmadyk usulyny oýlap tapdylar diýip onlinelibrary.wiley.com ýazýar.

Elektron platalaryň metal bölekleri kislota hammamynda eräp, metallary ionlara bölýär, şondan soň altynyň adsorbsiýasy bolup geçýär – kesilen süýtden alnan belok süýümli gubka ergine salynýar we şol ýerde altynyň ionlary oňa ýapyşýar. Gubka gyzýar, ionlary patraga öwürýär, soň bolsa sap tebigy altyn bölegine öwürmek üçin eredilýär.
Advanced Materials-da neşir edilen gözlegiň awtorlarynyň biri Raffaele Mesenga: “Iň göwnüme ýaraýan zat elektron galyndylaryndan altyn almak üçin azyk senagatynyň goşmaça alynýan önümini ulanýarys" -diýdi.
Bu usul çig mal satyn almak üçin çykdajylary we tutuş proses üçin energiýa çykdajylaryny göz öňünde tutsak, adaty usullardan 50 esse arzan düşýär.
Mundan başga-da, täze usulda parnik gazlary az çykýar. Elektron galyndylardan 1g altyny çykarmak üçin yzygiderli işjeňleşdirilen kömrüň ulanylmagy, takmynan, 116g kömürturşy gazyny öndürýär. Belok gubkasynyň uglerod yzy, takmynan, 87g parnik gazyndan ybarat. Mundan başga-da, hünärmenler kesilen süýdüň ýerine ösümlik esasly beloklary ulanmagyň mümkinçiligini öwrenýärler.


düýn 17:45
2.3k+

Fizika boýunça Nobel baýragy kwant tehnologiýalary ulgamynda açyş üçin berildi

Nobel komiteti 2025-nji ýylyň fizika boýunça baýragynyň eýelerini yglan etdi – olar üç amerikaly alym Jon Klark, Mişel Dewore we Jon Martinis boldy. Olara baýrak “makro derejesinde kwant tunneliniň açyşy we elektrik zynjyrynda energiýanyň kwantlaşmagyny görkezendigi üçin” berildi...

düýn 13:08
3.7k+

Astronomlar sekuntda 6 milliard tonna tizlikde ulalýan ýalňyz planetany tapdylar

Astronomlar «sergezdan-planetanyň» – ýyldyzyň daşyndan aýlanman, kosmosda erkin gezip ýören obýektiň massasynyň rekord derejede ösýändigini hasaba aldylar. Ýewropanyň Günorta obserwatoriýasynyň «Örän uly teleskopynyň» (VLT) kömegi bilen geçirilen gözegçilikler, bu planetanyň sekuntda 6 milliard tonna tizlikde gaz we tozan sorup alýandygyny görkezdi...

düýn 13:02
3.3k+

Alymlar ebedi doňaklykdaky ýaşy, takmynan, 40 müň ýyl bolan mikrob­lary oýartdylar

Kolorado uniwersitetiniň (Boulder şäheri, ABŞ) alymlary on müňlerçe ýyl mundan ozal ebedi doňaklykda doňup galan gadymy mikroblary janlandyrdylar. Käbir nusgalardaky mikroorganizmler, takmynan, 40 müň ýyl bäri «uklapdyr»...

düýn 06:35
4.4k+

Türkmen talyplary Malaýziýada WSDG 2025 bäsleşiginde baş baýraga we taslamany ösdürmek üçin pul baýragyna mynasyp boldular

24 — 28-nji sent­ýabr ara­ly­gyn­da Ma­laý­zi­ýa­nyň Saý­ber­ja­ýa şä­he­rin­de Bü­tin­dün­ýä Dur­nuk­ly ösüş mak­sat­la­ry bäs­le­şi­gi (World Sus­tai­nab­le Develop­ment Goals Chal­len­ge — WSDG 2025) ge­çi­ril­di...