Alymlar elektron galyndylaryndan altyn almagyň usulyny oýlap tapdylar

  • 07.03.2024 17:42
  • 11k+

Şweýsariýada Sýurihiň Ýokary tehniki mekdebiniň (ETH Zurich) alymlary peýnir önümçiliginden goşmaça alynýan önüm bolan kesilen süýdi ulanyp, elektron galyndylaryndan altyn çykarmagyň adaty bolmadyk usulyny oýlap tapdylar diýip onlinelibrary.wiley.com ýazýar.

Elektron platalaryň metal bölekleri kislota hammamynda eräp, metallary ionlara bölýär, şondan soň altynyň adsorbsiýasy bolup geçýär – kesilen süýtden alnan belok süýümli gubka ergine salynýar we şol ýerde altynyň ionlary oňa ýapyşýar. Gubka gyzýar, ionlary patraga öwürýär, soň bolsa sap tebigy altyn bölegine öwürmek üçin eredilýär.
Advanced Materials-da neşir edilen gözlegiň awtorlarynyň biri Raffaele Mesenga: “Iň göwnüme ýaraýan zat elektron galyndylaryndan altyn almak üçin azyk senagatynyň goşmaça alynýan önümini ulanýarys" -diýdi.
Bu usul çig mal satyn almak üçin çykdajylary we tutuş proses üçin energiýa çykdajylaryny göz öňünde tutsak, adaty usullardan 50 esse arzan düşýär.
Mundan başga-da, täze usulda parnik gazlary az çykýar. Elektron galyndylardan 1g altyny çykarmak üçin yzygiderli işjeňleşdirilen kömrüň ulanylmagy, takmynan, 116g kömürturşy gazyny öndürýär. Belok gubkasynyň uglerod yzy, takmynan, 87g parnik gazyndan ybarat. Mundan başga-da, hünärmenler kesilen süýdüň ýerine ösümlik esasly beloklary ulanmagyň mümkinçiligini öwrenýärler.


26.11.2025 11:15
1.8k+

Türkmen alymlary alunitiň, tozganyň we rozmariniň binýadynda fitomineral bejeriş gelini işläp taýýarladylar

Türkmenistanyň Maliýe we ykdysadyýet ministrliginiň Intellektual eýeçilik boýunça döwlet gullugy «Alunitiň, tozganyň (Taraxacum officinale) we rozmariniň (Rosmarinus officinalis) fitomineral bejeriş geli» atly işläp taýýarlamak tehnologiýasyna awtorlyk hukugyny bellige aldy...

26.11.2025 10:04
1.7k+

Garaharsaň hatda adatdan daşary kosmos şertlerinde-de ýaşaýşa ukyply bolup çykdy

Physcomitrium patens garaharsaň (moh) görnüşiniň sporalary Halkara kosmos stansiýasynyň daşynda dokuz aý bolandan soň hem ýaşaýşa ukyply bolup galdy. Kosmosda wagty olar wakuuma, temperatura üýtgemelerine, mikrograwitasiýa, ultrabenewşe şöhlelerine we kosmos radiasiýasyna sezewar boldy diýlip, iScience žurnalyndaky täze makalada aýdylýar...

24.11.2025 13:51
6.4k+

Alymlar Santorinidäki 25 müňden gowrak ýertitremäniň sebäbini anyklady

Şu ýylyň başynda Santorini grek adasynda köpüsiniň ululygy 5 baldan geçýän onlarça müň ýertitreme bolup geçdi. Indi birnäçe aýdan soň alymlar bu hadysanyň sebäbini anyklady – ol magmanyň, ýagny erän dag jynsynyň ýerasty hereketi boldy diýip, Bi-bi-si habar berýär...

24.11.2025 13:43
3.6k+

Halkara nebit we gaz uniwersitetinde ýaşlaryň arasynda robot tehnikasy boýunça bäsleşik geçirildi

21-22-nji noýabrda Ýagşygeldi Kakaýew adyndaky Halkara nebit we gaz uniwersitetinde ýaşlaryň arasynda robot tehnikasy boýunça bäsleşik geçirildi. Bilim ministrligi tarapynda guralan bu bäsleşige Türkmenistanyň dürli künjeginden ýaşlaryň 300-e golaýy öz taýýarlan robotlary bilen gatnaşdy...