NASA-nyň hemra suratlary ABŞ-nyň şäherleriniň nähili tizlik bilen suwuň astyna çöküp barýandygyny görkezýär

  • 04.03.2024 14:44
  • 14k+

NASA-nyň hemra suratlary ABŞ-nyň Nýu-Ýork, Baltimor we Çarlston ýaly gündogar kenarýaka şäherleriniň ýerleşen ýeriniň howsala salýan tizlik bilen suwuň astyna çöküp barýandygyny görkezýär. PNAS Nexus žurnalynda çap edilen gözlegiň netijesine görä, 2007-2020-nji ýyllar aralygynda bu şäherleriň astyndaky ýer ýylda ortaça 1-2 mm çöküpdir.

Delawer, Merilend, Günorta Karolina we Jorjiýa ştatlarynyň käbir etraplarynda çöküşiň depgini iki ýa-da üç esse artdy.
Merkezi deňiz derejesinden bary-ýogy 3 metr beýiklikde ýerleşýän Çarlstonyň ýeriniň çöküşi hemmesiniňkidenem çalt. Şäher ýylda 4 mm töweregi çökýär.
NASA-nyň Ýer obserwatoriýasynyň gözlegçileri ABŞ-nyň Gündogar kenarýakasynda gury ýeriň hereketini görkezýän kartany döretdiler. Goýy gök reňk bilen bellenen ýerler iň çalt depginde çökýär.
Ýeriň çökmegi şor suwuň ekerançylyk ýerlerine, ekinlere we süýji suwuň ätiýaçlyklaryna aralaşmagyna, şeýle hem ýabany haýwanlaryň ýaşaýan ýerlerine täsir etmegine getirip biler. Bu ýagdaý, esasanam, deňiz derejesi ýokarlanan halatynda, infrastruktura we daşky gurşawa howp salýar.


23.06.2025 13:30
11k+

10 müň ýyllyk ýalňyşlyk düzedildi. Adamlar Demirgazyk Amerika ozal pikir edilişinden has ir göçüp barypdyrlar

Arizona uniwersitetiniň alymlary ilkinji adamlaryň Demirgazyk Amerikada, takmynan, 23 müň ýyl ozal, ýagny ylmy jemgyýetiň pikir edişinden takmynan 10 müň ýyl öň peýda bolandygyny subut etdiler diýip, BBC ýazýar...

22.06.2025 18:05
3.1k+

NASA «Resilience» enjamynyň Aýa baryp urulmagynyň netijelerini görkezdi

11-nji iýunda NASA-nyň Aýyň orbitasyndaky Lunar Reconnaissance Orbiter (LRO) atly enjamy Sowuk deňiz (Mare Frigoris) sebitini surata düşürdi. Bu ýere 5-nji iýunda ispace Mission 2 SMBC x HAKUTO-R Venture Moon atly («Resilience») Aý moduly baryp urlupdy...

20.06.2025 18:04
1.9k+

ABŞ-da nerw ulgamy bilen baglanyşygy dikeltmäge ukyply diş implanty döredildi

Tafts uniwersitetiniň Stomatologiýa we lukmançylyk mekdebiniň alymlary diňe bir ýitirilen dişleriň ornuny tutman, eýsem sensor duýgurlygy dikeldýän diş implantynyň täze görnüşini döretdiler diýip, New Atlas neşiri ýazýar...

18.06.2025 14:34
4.6k+

Pluton Gün ulgamy üçin howanyň düýbünden täze görnüşine eýe. Muny bilmäge James Uebb kömek etdi

James Uebb kosmos teleskopy (JWST) astronomlara ýene bir möhüm açyşy etmäge kömek etdi, ýagny ol alymlara Plutonyň adaty bolmadyk howa ulgamyny açmaga mümkinçilik berdi. Gözegçilikler planetanyň üstündäki belentlikdäki dumanyň onuň ekstremal howa şertlerine işjeň täsir edýändigini görkezdi...