Alymlar: Aziýaly piller jaýlanyş däplerini geçirip, çagalarynyň ýasyny tutýarlar

  • 03.03.2024 12:35
  • 10k+

Aziýaly piller aradan çykan çagalaryny jaýlanlarynda hoşlaşyk däplerini berjaý edýärler diýip, Journal of Threatened Taxa (JTT) ylmy neşirinde aýdylýar.

Günbatar Bengaliýanyň tokaýlary dolandyryş bölüminiň hem-de Hindistanyň Ylmy bilim we gözleg institutynyň alymlary pilleriň jaýlaýyş çäresini guraýandyklaryny, şonda uly pilleriň çaga piliň maslygyny göwresinden we el-aýaklaryndan tutup getirýändiklerini anykladylar. Şondan soň jaýlamak üçin suwaryş akabalaryny ulanyp, maslygy arkan ýatyryp, aýaklaryny ýokary edip gömýärler.
Gözlegçiler: "Şeýle däp-dessurlaryň diňe çagalar babatynda berjaý edilýändigini gördük, sebäbi uly piller daşamak üçin gaty agyr" – diýip gürrüň berdiler.
Jaýlanlaryndan soň süri holtumy bilen birsalym surnaý çalýar we gaty gygyrýar, soň bolsa başga ugur bilen gabryň ýanyny terk edýär.
Aziýaly pilleriniň erkinlikde ýaşaýanlarynyň ömri ortaça 60-70 ýaş. Bu haýwanlara ýitip gitmek howpunyň abanýandygyny bellemelidiris. Hasaplamalara görä, olaryň ýabany tebigatda 26 000 sanysy galypdyr, olaram,  esasan, Hindistanda we Günorta-Gündogar Aziýada ýaşaýar.


düýn 17:45
2.3k+

Fizika boýunça Nobel baýragy kwant tehnologiýalary ulgamynda açyş üçin berildi

Nobel komiteti 2025-nji ýylyň fizika boýunça baýragynyň eýelerini yglan etdi – olar üç amerikaly alym Jon Klark, Mişel Dewore we Jon Martinis boldy. Olara baýrak “makro derejesinde kwant tunneliniň açyşy we elektrik zynjyrynda energiýanyň kwantlaşmagyny görkezendigi üçin” berildi...

düýn 13:08
3.7k+

Astronomlar sekuntda 6 milliard tonna tizlikde ulalýan ýalňyz planetany tapdylar

Astronomlar «sergezdan-planetanyň» – ýyldyzyň daşyndan aýlanman, kosmosda erkin gezip ýören obýektiň massasynyň rekord derejede ösýändigini hasaba aldylar. Ýewropanyň Günorta obserwatoriýasynyň «Örän uly teleskopynyň» (VLT) kömegi bilen geçirilen gözegçilikler, bu planetanyň sekuntda 6 milliard tonna tizlikde gaz we tozan sorup alýandygyny görkezdi...

düýn 13:02
3.3k+

Alymlar ebedi doňaklykdaky ýaşy, takmynan, 40 müň ýyl bolan mikrob­lary oýartdylar

Kolorado uniwersitetiniň (Boulder şäheri, ABŞ) alymlary on müňlerçe ýyl mundan ozal ebedi doňaklykda doňup galan gadymy mikroblary janlandyrdylar. Käbir nusgalardaky mikroorganizmler, takmynan, 40 müň ýyl bäri «uklapdyr»...

düýn 06:35
4.4k+

Türkmen talyplary Malaýziýada WSDG 2025 bäsleşiginde baş baýraga we taslamany ösdürmek üçin pul baýragyna mynasyp boldular

24 — 28-nji sent­ýabr ara­ly­gyn­da Ma­laý­zi­ýa­nyň Saý­ber­ja­ýa şä­he­rin­de Bü­tin­dün­ýä Dur­nuk­ly ösüş mak­sat­la­ry bäs­le­şi­gi (World Sus­tai­nab­le Develop­ment Goals Chal­len­ge — WSDG 2025) ge­çi­ril­di...