Asmanyň rentgen görnüşi. Astronomlar älemi täze bir nukdaýnazardan görkezdiler

  • 16.02.2024 20:42
  • 14k+

Maks Plank adyndaky Ýerden daşarky fizika institutynyň eROSITA konsorsiumynyň astronomlary asmanyň rentgen şöhlesinde nähili görünýändigini görkezdiler.

Nowini Yu neşiriniň habar berşi ýaly, alymlar eROSITA teleskopy arkaly düzülen rentgen asmanynyň täze kartasyny hödürlediler. Onda rentgen şöhleleriniň 900 000 dürli çeşmesi barada maglumat bar, bu rentgen astronomiýasynyň tutuş taryhynda ýüze çykarylandan birnäçe esse köpdür.
Rentgen astronomiýasy älemdäki iň güýçli hem-de aldym-berdimli hadysalary we obýektleri öwrenmäge mümkinçilik berýär. Olara ýagty kwazarlar, adatdan daşary partlamalar, galaktikalaryň arasynda gyzgyn gaz akymlary we gyzgyn ýaş ýyldyzlar degişlidir.
eROSITA Spektrum-RG hemrasyndaky ýumşak rentgen şöhleli  teleskop. Onuň ERASS1 diýlip atlandyrylýan ilkinji asman gözlegi 2019-njy ýylyň 12-nji dekabryndan 7 aýyň dowamynda geçirildi. Netijede, rentgen asmanynyň ýarysyny gurşaýan maglumatlar toplumy alyndy.
Rentgen asmanynyň täze kartasy astronomlara galaktikalaryň we olaryň toparlarynyň ewolýusiýasyny öwrenmäge, gara deşikleri we neýtron ýyldyzlaryny öwrenmäge, şeýle-de, kosmiki jisimleriň täze görnüşlerini tapmaga mümkinçilik berer.


şu gün 00:23
973

Gün ulgamynda bir ýyly 1648 Ýer ýylyna deň bolan asman jisimi tapyldy

Gün ulgamynda adaty bolmadyk asman jisimi tapyldy. 2020 VN40 diýlip atlandyrylýan bu trans-neptun obýekti 1648 Ýer ýylyna barabar wagtda Günüň töwereginden doly aýlanyp çykýar. Bu barada Garward-Smitsonow institutynyň  Astrofizika merkeziniň barlagçylary habar berdiler...

şu gün 00:18
464

Alymlar DNK-nyň sakawlamak bilen baglanyşykly 57 bölegini tapdylar

Halkara alymlar topary sakawlamak bilen baglanyşykly 57 genom bölegini tapdylar. Bu barada ABŞ-nyň Wanderbilt uniwersitetiniň lukmançylyk merkeziniň (VUMC) metbugat gullugy habar berdi. Barlaga birnäçe ýurtdan hünärmenler gatnaşdy...

29.07.2025 14:09
5.5k+

Alymlar derisi ýelekpisint bolan gadymy süýrenijiniň galyndylaryny tapdylar

Fransiýada arka tarapy ýelekpisint gurluşly gadymy süýrenijileriň galyndylary tapyldy. Tapyndynyň ýaşy 247 million ýyl diýip, Ştutgartdaky (Germaniýa) Döwlet tebigat ylymlary muzeýiniň metbugat gullugy habar berdi...

29.07.2025 11:54
7.5k+

Gaýtadan işlenen çilim naýçalaryndan berk, arzan asfalt döretdiler

Granada we Bolonýa uniwersitetleriniň alymlary gaýtadan işlenen çilim naýçalaryndan ekologiýa taýdan arassa asfalt öndürmegiň tehnologiýasyny işläp düzdüler. Oýlap tapyş ScienceDirect žurnalynyň makalasynda beýan edildi...