Çalt ýöremek 2-nji derejeli diabetiň döremeginiň 39% öňüni alýar

  • 07.12.2023 15:46
  • 5.7k+

Halkara hünärmenler topary 2-nji derejeli diabetiň (süýji keseliniň) döremek howpuny azaltmak üçin ýöremekdäki zerur tizligi kesgitlediler.

Alymlar yzygiderli ýöremegiň 2-nji derejeli süýji keseliniň döremek ähtimallygyny peseldýändigini ozal tassyklapdylar. Şeýle-de bolsa, iň amatly ýöreýiş tizliginiň nähildigi heniz belli däldi. Munuň üçin awtorlar 1999 – 2022-nji ýyllar aralygynda neşir edilen on sany barlagy gözden geçirdiler. Olara ABŞ-dan, Ýaponiýadan we Beýik Britaniýadan jemi 500 müňden gowrak adam gatnaşdy.
Derňew sagatda 3-5 kilometr tizlik bilen ýöremegiň (gezelenç üçin sarp edilýän umumy wagta bagly bolmazdan) 2-nji derejeli süýji keseliniň döremek howpuny 15 göterim azaldýandygyny ýüze çykardy. Şol bir wagtyň özünde, çalt ýöremek (sagatda bäş-alty kilometr) keseliň döremek ähtimallygyny 24 göterim azaltdy. Ýöremek tizligi sagatda alty kilometrden geçen gatnaşyjylaryň süýji keseline duçar bolmak ähtimallygy 39 göterim azaldy.
Pyýada tizligiň her kilometrde ýokarlanmagy 2-nji derejeli süýji keseliniň döremek howpunyň dokuz göterim azalmagy bilen baglanyşyklydyr. Şol bir wagtyň özünde, sagatda dört kilometr tizlik bilen ýörelende minutda iň az ädim sany erkekler üçin 87, aýallar üçin 100 ädime deňdir.
Alymlar çalt ýöremegiň kardiorespirator ulgamynyň ýagdaýyny gowulandyrýandygy, myşsa güýjüni ýokarlandyrýandygy we agramy azaldýandygy belleýärler. Keseliň öňüni almak boýunça netijeler hem munuň bilen baglanyşyklydyr.


29.10.2025 10:48
1.5k+

Russiýada B gepatitini çalt anyklaýan dünýäde ilkinji ýokary duýgur test döredildi

Russiýada ilkinji gezek duýgurlygy boýunça PZR bilen deňeşdirip bolýan B gepatitini anyklaýan çalt test resmi taýdan hasaba alyndy. Bu barada Rospotrebnadzor (RF) habar berdi. Bu synag Rospotrebnadzoryň Merkezi epidemiologiýa ylmy-barlag institutynyň alymlary tarapyndan LAMP (Loop mediated isothermal amplification) tehnologiýasy esasynda işlendi...

29.10.2025 09:41
6.1k+

Rak keselini bejermegiň täze usuly ýarym sagatda rak öýjükleriniň 92%-ni ýok etdi

Rak häzirki wagtda dünýäde ölüme sebäp bolýan keselleriň arasynda ikinji ýerde durýar. Şonuň üçin alymlar has netijeli we howpsuz bejergi usullaryny gözlemegini dowam etdirýärler. Tehas uniwersitetiniň (Ostin) we Portu uniwersitetiniň alymlary täze tehnologiýany işläp düzdüler...

28.10.2025 10:35
3.2k+

Täze göz implanty görüş ukybyny ýitiren adamlara gaýtadan görmäge kömek etdi

Alymlar kiçi bir göz implantyny ulanyp, ýaş makulýar degenerasiýasy (ÝMD) sebäpli görüş ukybyny ýitiren adamlaryň görşüni dikeltdiler. Enjamyň ölçegi 2×2 mm we galyňlygy 30 mikrometr bolup, operatiw ýol bilen gözüň torly perdesiniň astyna ýerleşdirilýär we ýitirilýän ýagtylyk duýgur öýjükleriniň ornuny tutýar...

28.10.2025 10:25
4.4k+

Gök çaý semizlik we süýjüli diabet bilen göreşmäge kömek edýär — ylmy barlag

Gök çaý artykmaç agram we süýji keseli (diýabet) bilen göreşmekde peýdaly bolup biler. Braziliýanyň «Kruzeýru-du-Sul» uniwersitetinden professor Rozmari Ottonyň ýolbaşçylygyndaky halkara alymlar topary şeýle netijä geldi...