Alymlar Günüň işjeňliginiň iň ýokary derejesiniň boljak wagtyny kesgitledi

  • 31.10.2023 07:28
  • 14k+

Gün işjeňliginiň ýokary çäginiň wagtyndan öň bolup biler. NASA-nyň we ABŞ-nyň Atmosfera gözlegleri merkeziniň (NCAR) alymlarynyň aýtmagyna görä, bu açyş ýyldyzyň tebigatyna has gowy düşünmäge mümkinçilik berer.

Gün işjeňligi 11 ýyllyk aýlawy bilen dowam edýändigi mälimdir, minimumlar maksimumlar bilen gezekleşýär. Pese gaçanda ýyldyzyň üstünde görünýän tegmilleriň  we Gün tupanlarynyň sany azalýar.
Öňki Gün minimumy 2019-njy ýylyň dekabrynda hasaba alyndy. Ondan soň Günüň işjeňligi kem-kemden artyp başlady. Alymlar munuň 2025-nji ýylyň iýul aýynda aňrybaş derejä ýetjekdigini çakladylar. Ýöne soňky gözegçilikler munuň has ir boljakdygyny görkezýär.
NASA-nyň we NCAR-yň hünärmenleri işjeňligiň iň ýokary derejesiniň 2024-nji ýylyň ortalaryna-ahyryna gabat geljekdigini we Gün tegmilleriniň sanynyň garaşylýandan iki esse köp boljakdygyny çaklaýarlar.
Alymlar bu tizleşmäniň sebäplerini entek bilenoklar, ýöne ýyldyzy öwrenmegi dowam etdirmekçi.
Gün alaw görnüşinde ummasyz energiýany goýberýär we olaryň käbiri Ýere gelip ýetýär. Planetamyzyň magnitosfera görnüşinde goragy bar, ýöne güýçli alawlar hemra enjamlarynyň we aragatnaşyk ulgamlarynyň işleýşine täsir edip, howa duýgur adamlarda saglygyň erbetleşmegine sebäp bolup biler.
The Conversation-iň bellemegine görä, Gün zyňyndylary orbital apparatlara howp salýar.


26.11.2025 11:15
1.8k+

Türkmen alymlary alunitiň, tozganyň we rozmariniň binýadynda fitomineral bejeriş gelini işläp taýýarladylar

Türkmenistanyň Maliýe we ykdysadyýet ministrliginiň Intellektual eýeçilik boýunça döwlet gullugy «Alunitiň, tozganyň (Taraxacum officinale) we rozmariniň (Rosmarinus officinalis) fitomineral bejeriş geli» atly işläp taýýarlamak tehnologiýasyna awtorlyk hukugyny bellige aldy...

26.11.2025 10:04
1.8k+

Garaharsaň hatda adatdan daşary kosmos şertlerinde-de ýaşaýşa ukyply bolup çykdy

Physcomitrium patens garaharsaň (moh) görnüşiniň sporalary Halkara kosmos stansiýasynyň daşynda dokuz aý bolandan soň hem ýaşaýşa ukyply bolup galdy. Kosmosda wagty olar wakuuma, temperatura üýtgemelerine, mikrograwitasiýa, ultrabenewşe şöhlelerine we kosmos radiasiýasyna sezewar boldy diýlip, iScience žurnalyndaky täze makalada aýdylýar...

24.11.2025 13:51
6.4k+

Alymlar Santorinidäki 25 müňden gowrak ýertitremäniň sebäbini anyklady

Şu ýylyň başynda Santorini grek adasynda köpüsiniň ululygy 5 baldan geçýän onlarça müň ýertitreme bolup geçdi. Indi birnäçe aýdan soň alymlar bu hadysanyň sebäbini anyklady – ol magmanyň, ýagny erän dag jynsynyň ýerasty hereketi boldy diýip, Bi-bi-si habar berýär...

24.11.2025 13:43
3.6k+

Halkara nebit we gaz uniwersitetinde ýaşlaryň arasynda robot tehnikasy boýunça bäsleşik geçirildi

21-22-nji noýabrda Ýagşygeldi Kakaýew adyndaky Halkara nebit we gaz uniwersitetinde ýaşlaryň arasynda robot tehnikasy boýunça bäsleşik geçirildi. Bilim ministrligi tarapynda guralan bu bäsleşige Türkmenistanyň dürli künjeginden ýaşlaryň 300-e golaýy öz taýýarlan robotlary bilen gatnaşdy...