Britan alymlary guş dümewine garşy durnukly towuk tohumyny döretdiler

  • 17.10.2023 12:39
  • 12k+

Edinburg uniwersitetiniň, Londonyň Imperial kollejiniň we Pirbraýt institutynyň alymlary guş dümewine garşy durnukly towuklary döretmek üçin gen redaktirlemesini ulandylar. Bu kesel guşçylyk pudagyna uly ýitgiler getirýär.

Britan alymlary «ANP32A» belogynyň bölünip çykarylmagyna jogapkär DNK bölümini üýtgetdiler. Dümewiň wirusy bedene aralaşyp, köpelmek üçin bu molekulany ulanýar.
Synagyň çäklerinde «redaktirlenen» towuklar «H9N2-UDL» guş dümewi wirusynyň adaty dozasyna sezewar edildi. 10 guşdan dokuzy kesellemedi we wirusy beýleki towuklara geçirmedi.
Towuklar soňra wirusyň ýokary dozasyna sezewar boldular. Şeýle-de bolsa, toparyň diňe ýarysy – bäş towuk keselledi. Ýöne kesellänleriň bedenindäki wirusyň mukdary garaşylýandan has az çykdy.
Alymlar «ANP32A» belogynyň ýoklugynda wirusyň oňa ýakyn bolan iki sany «ANP32B» we «ANP32E» beloklary bilen uýgunlaşandygyny anykladylar. Şonuň üçin olar bu üç sany belogy öndürmäge jogapkär DNK-nyň goşmaça bölümlerini üýtgetdiler.

«Genleri redaktirlemek nesilden-nesle geçýän hemişelik kesele garşy durnuklylyga tarap ýoly hödürleýär. Bu öý guşlaryny goramak bilen, adamlar we ýabany guşlar üçin töwekgelçiligi azaldýar» diýip, awtorlar belleýärler.


26.11.2025 11:15
1.8k+

Türkmen alymlary alunitiň, tozganyň we rozmariniň binýadynda fitomineral bejeriş gelini işläp taýýarladylar

Türkmenistanyň Maliýe we ykdysadyýet ministrliginiň Intellektual eýeçilik boýunça döwlet gullugy «Alunitiň, tozganyň (Taraxacum officinale) we rozmariniň (Rosmarinus officinalis) fitomineral bejeriş geli» atly işläp taýýarlamak tehnologiýasyna awtorlyk hukugyny bellige aldy...

26.11.2025 10:04
1.8k+

Garaharsaň hatda adatdan daşary kosmos şertlerinde-de ýaşaýşa ukyply bolup çykdy

Physcomitrium patens garaharsaň (moh) görnüşiniň sporalary Halkara kosmos stansiýasynyň daşynda dokuz aý bolandan soň hem ýaşaýşa ukyply bolup galdy. Kosmosda wagty olar wakuuma, temperatura üýtgemelerine, mikrograwitasiýa, ultrabenewşe şöhlelerine we kosmos radiasiýasyna sezewar boldy diýlip, iScience žurnalyndaky täze makalada aýdylýar...

24.11.2025 13:51
6.4k+

Alymlar Santorinidäki 25 müňden gowrak ýertitremäniň sebäbini anyklady

Şu ýylyň başynda Santorini grek adasynda köpüsiniň ululygy 5 baldan geçýän onlarça müň ýertitreme bolup geçdi. Indi birnäçe aýdan soň alymlar bu hadysanyň sebäbini anyklady – ol magmanyň, ýagny erän dag jynsynyň ýerasty hereketi boldy diýip, Bi-bi-si habar berýär...

24.11.2025 13:43
3.6k+

Halkara nebit we gaz uniwersitetinde ýaşlaryň arasynda robot tehnikasy boýunça bäsleşik geçirildi

21-22-nji noýabrda Ýagşygeldi Kakaýew adyndaky Halkara nebit we gaz uniwersitetinde ýaşlaryň arasynda robot tehnikasy boýunça bäsleşik geçirildi. Bilim ministrligi tarapynda guralan bu bäsleşige Türkmenistanyň dürli künjeginden ýaşlaryň 300-e golaýy öz taýýarlan robotlary bilen gatnaşdy...