Britan alymlary guş dümewine garşy durnukly towuk tohumyny döretdiler

  • 17.10.2023 12:39
  • 12k+

Edinburg uniwersitetiniň, Londonyň Imperial kollejiniň we Pirbraýt institutynyň alymlary guş dümewine garşy durnukly towuklary döretmek üçin gen redaktirlemesini ulandylar. Bu kesel guşçylyk pudagyna uly ýitgiler getirýär.

Britan alymlary «ANP32A» belogynyň bölünip çykarylmagyna jogapkär DNK bölümini üýtgetdiler. Dümewiň wirusy bedene aralaşyp, köpelmek üçin bu molekulany ulanýar.
Synagyň çäklerinde «redaktirlenen» towuklar «H9N2-UDL» guş dümewi wirusynyň adaty dozasyna sezewar edildi. 10 guşdan dokuzy kesellemedi we wirusy beýleki towuklara geçirmedi.
Towuklar soňra wirusyň ýokary dozasyna sezewar boldular. Şeýle-de bolsa, toparyň diňe ýarysy – bäş towuk keselledi. Ýöne kesellänleriň bedenindäki wirusyň mukdary garaşylýandan has az çykdy.
Alymlar «ANP32A» belogynyň ýoklugynda wirusyň oňa ýakyn bolan iki sany «ANP32B» we «ANP32E» beloklary bilen uýgunlaşandygyny anykladylar. Şonuň üçin olar bu üç sany belogy öndürmäge jogapkär DNK-nyň goşmaça bölümlerini üýtgetdiler.

«Genleri redaktirlemek nesilden-nesle geçýän hemişelik kesele garşy durnuklylyga tarap ýoly hödürleýär. Bu öý guşlaryny goramak bilen, adamlar we ýabany guşlar üçin töwekgelçiligi azaldýar» diýip, awtorlar belleýärler.


07.07.2025 10:53
3.1k+

Astronomlar ilkinji gezek goşa supernowa partlamasynyň «barmak yzyny» surata aldylar

Çilidäki Ýewropanyň günorta obserwatoriýasynyň (ESO) Örän uly teleskobyndan (VLT) peýdalanan astronomlar «Ia» görnüşli ýaş supernowa galyndysy bolan SNR 0509-67.5-iň suratyny aldylar. Onuň ýaşynyň 300-350 ýyl aralygyndadygy çaklanýar...

06.07.2025 15:46
9.6k+

ABŞ-da mallary goramak üçin milliardlarça tohumsyz siňekler köpeldiler

ABŞ-nyň hökümeti Tehasda we Meksikada et senagatyny Amerikanyň tropik et siňeginiň (Cochliomyia hominivorax) zabun liçinkalaryndan halas etmek üçin uly taslamany durmuşa geçirip başlady. Bu siňekler mallaryň ýarasynda ýumurtga taşlaýarlar, bu bolsa iri şahly mallaryň kesellemegine we  ölmegine sebäp bolup bilýär...

06.07.2025 15:03
11k+

Heopsyň piramidasynda hakyky gurluşykçylaryň atlary tapyldy, olar gul däl bolup çykdy

Arheologlar Heopsyň piramidasynda ozal näbelli ýazgylary tapdylar, bu onuň gurluşykçylarynyň gelip çykyşyny anyklamaga kömek edýär diýip, Daily Mail ýazýar. Müsüri öwreniji alym Zahi Hawassyň berýän maglumatlaryna görä, täze açyşlar gadymy grek awtorlarynyň piramidany 100 müň sany gullaryň gurandygy baradaky tassyklamany ýalana çykarýar...

06.07.2025 14:44
7.1k+

Arheolog Ispaniýanyň golaýynda rowaýata öwrülen Atlantida şäherini tapandygyny aýdýar

Britaniýaly arheolog Maýkl Donnellan Atlantidanyň Ispaniýanyň kenaryndan üç kilometr uzaklykda, Kadis şäheriniň golaýynda ýerleşip biljekdigini aýtdy. Bu barada alymyň alternatiw taryha bagyşlanan Cosmic Summit konferensiýasynda eden çykyşyna salgylanýan, Daily Mail ýazýar...