Alymlar mör-möjeklere zeper ýetirmezden, olary kiborga öwürdiler

  • 30.09.2023 15:35
  • 20k+

Singapuryň Nanýan Tehnologiýalar uniwersitetiniň inženerleri tarakanlara zeper ýetirmezden, olary kiborga öwürmegi öwrendiler. Gözlegiň netijeleri «Flexible Electronics» ylmy žurnalynda çap edildi.

Kiborg tarakanlar ozal hem döredilipdi, ýöne öňki synaglaryň hemmesinde bu mör-möjekleriň nerw ulgamyna elektrodlar birikdirildi. Şeýle täsir synag edilýän nusgalaryň ömrüni ep-esli azaldýardy we şeýle amallary netijesiz edýärdi.
Gözleg topary tarakanlaryň arkasyndaky kiçijik torbada ýerleşýän simler bilen bagly altyn we plastmassa simleri olaryň murtjagazlaryna birikdirmegiň usulyny tapdylar. Simler synag edilýäniň murtjagazlaryna gowşak elektrik impulslaryny iberip, ony çepe ýa-da saga öwrülmäge mejbur edýär. Şeýle hem inženerler tarakanyň garnyna elektrod dakyp, gyjyndyrma baglylykda, has çalt ýa-da haýal hereket etmegini gazandylar.
Alymlaryň ýolbaşçylygynda radio tolkunlary tarapyndan dolandyrylýan kiborg tarakan labirintden we päsgelçiliklerden geçdi. Synag gyjyndyrmanyň mör-möjekleriň hereketlerine takyk gözegçilik etmäge mümkinçilik berýändigini görkezdi.


düýn 13:20
2.7k+

Fizikler eliňde ody saklamaga mümkinçilik berýän dury materialy oýlap tapdylar

Boulderdäki Kolorado uniwersitetiniň fizikleri binalary ýylatmagyň usullaryna düýpli täsir edip biljek MOCHI diýlip atlandyrylýan dury ýylylyk izolýasiýa materialyny döretdiler. Bu özboluşly oýlap tapyş barada Science žurnalynda habar berildi...

17.12.2025 11:16
2.5k+

Astronomlar ilkinji gezek Günüň daşky serhediniň kartasyny çyzdylar

Astronomlar ilkinji gezek Günüň atmosferasynyň daşky serhediniň — Alwen üsti (Alfvén surface) hökmünde tanalýan zolagyň yzygiderli iki ölçegli kartasyny düzdüler. Bu serhet Gün şemalynyň magnit tolkunlarynyň tizliklerinden geçip, yzyna dolanmaz ýaly Günüň täsirinden çykýan we planetalarara giňişlige ýaýraýan sebitidir...

17.12.2025 11:12
4.2k+

Türkmen alymlary çölleşmä garşy göreşmek üçin bionanokompozit material döretdiler

Türkmenistanyň Ylymlar akademiýasynyň Halkara ylmy-tehnologik parkynyň hünärmenleri gumuň göçmegi we çölleşmek meseleleri boýunça ylmy-barlag işlerini geçirdiler. Bu ylmy-barlag işleriniň çäklerinde sianobakteriýalaryň biomassasy esasynda dökülýän çägeleri berkitmek we olaryň göçmeginiň öňüni almak üçin bionanokompozit material (BNKM) döredildi...

16.12.2025 19:18
4.8k+

Paleontologlar dinozawryň täze görnüşini açdylar: Ol tas 110 ýyllap köpçüligiň göz öňünde durdy

Paleontologlar köne kolleksiýalaryň arasyndaky muzeý witrinasynda dinozawryň täze görnüşini tapdylar. Bu, alymlaryň 1916-njy ýylda tapylan ördek burunly gadrozawridanyň nusgasyny täzeden öwrenenlerinden soň ýüze çykdy...