Emeli aň arkaly haýwanlar bilen gepleşmek mümkin bolar

  • 21.08.2023 23:50
  • 13k+

Ysraýylyň Tel-Awiw uniwersitetiniň alymlary Ýossi Ýowel we Oded Rehawi emeli aňy işläp düzüjileriň öňünde haýwanlar bilen aragatnaşygy ýola goýmakda nähili päsgelçilikleriň bardygyny we näme üçin şeýle guralyň haýwanlaryň ýagdaýyny soramaga mümkinçilik bermeýändigini düşündirdiler.

Adamyň sözleýşini gaýtadan işlemegiň algoritmleri has takyklaşýar we bu ahyrsoňy haýwanlar bilen aragatnaşyk gurmaga mümkinçilik berýän emeli aňyň döremegine sebäp bolup biler.
Bu wezipäni durmuşa geçirmek üçin neýroulgam haýwanyň aragatnaşyk üçin ulanýan signallaryny peýdalanmalydyr. Ýagny, öý haýwanlary baş öwredilişdäki ýaly täze signallary öwrenmäge mejbur edilmeli däldir.
Mundan başga-da, bu signallar haýwan diňe bir mähir bildirilýän ýa-da buýruk berilýän ýagdaýlarda däl-de, dürli gylyk-häsiýet şertlerinde ulanylmalydyr. Şeýlelik-de, alymlar guşlaryň tebigy duýduryş signalyny ýerine ýetirmek arkaly, olar bilen nädip aragatnaşyk saklamalydygyny eýýäm bilýärler.
Ýöne ýokardaky aýdylanlaryň ählisiniň ýerine ýetirilmegi hem haýwanlaryň eýeleriniň arzuw edýän derejesinde haýwanlar bilen aragatnaşyk gurmak üçin emeli aňy döretmäge kömek edip bilmez diýip, alymlar düşündirýärler.
Olar: «Bir gün algoritm bize öý pişiginiň söýgi ýa-da lapykeçlik bildirýändigini aýdyp bilse-de, bizde onuň özüni nähili duýýandygyny soramaga mümkinçilik bolmaz» diýip, belleýärler.
Adam aragatnaşygyna iň ýakyn bolany üçin primatlaryň aragatnaşygyny özleşdirmek has ýeňil bolup biler. Emma emeli aň nusgalary henizem tebigatda primatlara uzak wagtlap gözegçilik etmegi talap edýän köp mukdarda maglumatlar boýunça tälim almaly bolarlar.
Alymlar geljekde emeli aňyň haýwanlara has gowy düşünmek üçin ulanylyp bilinjekdigini belleýärler.


04.12.2025 13:39
6.1k+

Hytaýly alymlar howadan suw alýan “awtobus duralgasyny” döretdiler

Szýaotun Şanhaý uniwersitetiniň alymlary agyz suwuny gönüden-göni atmosfera howasyndan almaga mümkinçilik berýän tehnologiýany döretdi. Bu barada China Daily habar berýär. Bu tehnologiýa kondensasiýa, çyglylygy siňdirmek we ýylylyk nasosy ýaly usullary ulanýar...

27.11.2025 10:26
1.5k+

Alymlar ilkinji gezek biologik materiallar bolmazdan emeli beýni dokumasyny döretdi

Riwersaýddaky Kaliforniýa uniwersitetiniň bioinženerleri beýni dokumasyna meňzeş doly emeli dokumanyň döredilendigini habar berdi. Alymlara ilkinji gezek şeýle materialy hakyky biologik maddalary ulanmazdan döretmek başartdy...

11.11.2025 15:19
3.9k+

Kembrijde CO₂-ni peýdaly çig mala öwürýän “emeli ýaprak” döretdiler

Kembrij uniwersitetiniň alymlary Gün şöhlesiniň täsiri astynda kömürturşy gazyny (CO₂) we suwy peýdaly himiki maddalara öwrüp bilýän ýarym sintetik “emeli ýapragy” döredendiklerini habar berdiler. Bu enjam tebigy fotosinteziň iş prinsipini gaýtalaýar we zäherli katalizatorlary ulanmaýar, şonuň bilen hem ekologiýa taýdan arassa hasaplanýar diýip, SciTechDaily ýazýar...

10.11.2025 13:10
5.5k+

Günorta koreýaly alymlar robotlar üçin çeýe we örän güýçli emeli myşsa döretdiler

Ulsandaky Milli Ylym we Tehnologiýa Institutynyň  (UNIST) alymlary robotlar üçin täze görnüşli emeli myşsa taýýarladylar. Bu material ynsan we haýwan myşsalaryndaky ýaly çeýeligi we berkligi özünde jemleýär. Hasaplamalara görä, eger adam şeýle myşsalara eýe bolsady, ol bir eli bilen pil saklap biljekdi...