Arizona uniwersitetiniň alymlary süňke ornaşdyrmak üçin çip işläp düzdüler. Bu baradaky makala “Nature Communications” žurnalynda neşir edildi diýip, gazeta.ru habar berýär.
“Hirurg hökmünde men süňk dokumasynyň üstünde elektronikanyň kömegi bilen alnan ölçegleri ulanmak mümkinçiliginiň bardygyna begenýärin. Geljekde bu hassalara şikeslerden soň reabilitasiýany we funksiýalary dikeldiş işlerini çaltlaşdyrmak üçin indiwiduallaşdyrylan ortopedik kömegini bermäge mümkinçilik berer” – diýip, gözlegleriň awtordaşy Dewid Margolis aýdýar.
Osteoporoz we beýleki keseller sebäpli gowşan süňkleriň döwüklerini bejermek örän kyn we adamlar şol sebäpli hassahanada köp wagt geçirýärler. Alymlar “süňkdäki kompýuter” dürli elektron gözleg enjamlaryny döretmek üçin tehnologiki platforma bolup hyzmat eder diýip hasaplaýarlar. Süňküň näderejede çalt we gowy bejerilýändigini bilmek bejergini dowam etdirmek barada, mysal üçin, süňkleri bitişdirmek üçin ulanylýan plastinalary, sterženleri we nurbatlary haçan aýyrmalydygy barada netijä gelmäge kömek eder.
Bu çibiň esasy artykmaçlyklarynyň biri onuň galyňlygynyň inçe bolmagydyr, sebäbi myşsalaryň süňke ýakyn bolandygy üçin, çykyp duran elementleriň zaýalanmagy mümkin. Mundan başga-da, çip simsiz elektrik geçirijisiniň kömegi bilen iýmitlenýändigi sebäpli akkumulýator talap etmeýär.
Bu çibi döretmekde gözlegçileriň ýüzbe-ýüz bolan esasy kynçylygy süňküň ýüzüniň yzygiderli täzelenmegidir. Eger oňa haýsydyr bir zady ýönekeý ýelmeseň, ol birnäçe aýdan aýrylar. Şonuň üçin awtorlar kalsiý bölejikleri bolan we süňk ýaly gurluşly ýörite materialy döretdiler. Netijede, süňk implanty öz bölegi diýip “hasaplaýar” we onuň arasyndan ösýär.
Häzir gözlegçiler gurluşy adamlarda barlamak mümkinçiligine garaşýarlar.