Russiýada görejini ýitirenlere görmäge kömek etjek neýroimplant döredildi

  • 16.07.2021 16:52
  • 12k+

«Sensor-Teh» barlaghanasy körlere we kerlere kömek bermek gaznasy “So-ýedineniýe” bilen bilelikde kelle beýnisiniň korteksine girizmek üçin ELVIS implantyny hödürledi. Ol görejini ýitiren, ýöne öň görmek ukyby bolan, ýagny görüş tejribesine eýe bolanlar üçin niýetlenendir.

Bu işde Russiýanyň Ylymlar Akademiýasynyň ýokary nerw işjeňligi we neýrofiziologiýa instituty hem-de MIREA Russiýanyň tehnologiýa uniwersitetiniň kollektiw taslamak merkezi işläp düzüjilere ylmy maslahatlary berdiler.
Implant kelle beýnisiniň görüş korteksiniň meýdanyna oturdylyp, ony ownuk toklar bilen gyjyndyrýar. Şeýle-de, şekili real wagtda hasaba alýan iki kameraly kelle halkasy we kameralardaky şekilleri seljerýän, möhüm obýektleriň suduryny aýratynlandyrýan we gaýtadan işlenilen kadrlary implanta geçirýän mikrokompýuter bar. Mikrokompýuter biliňe berkidilýär.
“Sensor-Tehiň” müdiri Denis Kuleşow beýniniň täze maglumat çeşmesine uýgunlaşýandygyny aýdýar. Şeýlelik bilen, eger görýän adamda wizual obrazlar gözüň kömegi bilen ýüze çykýan bolsa, kör adamda olar elektrik gyjyndyrmasy arkaly göni görüş korteksine gelýärler.
Kuleşowyň aýtmagyna görä, kameralardan alnan şekiller 10x10 piksele çenli kiçeldilýär we gara-ak görnüşinde beýnä geçirilýär. Bu detallary görmäge mümkinçilik bermez, ýöne umumy wizual maglumatlary we obýektleriň sudury barada düşünje berer.
Implanty taýýarlamak işi eýýäm iki ýyl bäri alnyp barylýar. Häzirki wagtda ELVIS ulgamynyň komponentleri gemrijilerde synagdan geçirilýär. Soň olar maýmynlarda synagdan geçiriler. Işläp düzüjiler munuň saglyga howp salyp biljek inwaziw tehnologiýadygyny belleýärler. Haýwanlarda geçirilen synaglaryň netijelerine esaslanyp, Roszdrawnadzor ony meýletinçilerde synagdan geçirmäge rugsat bermelidigini ýa-da däldigini kesgitlär. ““Sensor-Teh” barlaghanasynda” 2023-nji ýylda on sany gözi görmeýän meýletinçide kortikal implanty oturtmagy meýilleşdirýärler. Eger işler şowly bolsa, tehnologiýa hasaba alnar. 2027-nji ýyldan başlap operasiýalar Russiýada, soňra beýleki ýurtlarda hem giňden elýeterli bolup biler.


düýn 16:19
1.7k+

Urguda gataýan ýumşak motosikl şlemi döredildi

«D3O» kompaniýasy dünýäde ilkinji gezek nenýuton materialyndan taýýarlanan podkladkaly motosikl şlemini işläp düzdi. Adaty ýagdaýda ol ýumşak bolýar, emma urgy wagtynda tiz wagtda gatap, goragy üpjün edýär. Täze önümiň 2027-nji ýylda satuwa çykarylmagyna garaşylýar diýip, «ITHome» habar berýär...

30.05.2025 16:58
6.3k+

Alymlar Bethoweniň kelleçanagynyň suraty esasynda onuň ýüzüni gaýtadan dikeltdiler

3D modelirleme boýunça britaniýaly hünärmen Sisero Moraes ilkinji gezek Lýudwig wan Bethoweniň (1770-1827) kelleçanagynyň esasynda onuň daşky keşbini gaýtadan dikeltdi. Onuň aýtmagyna görä, portret “bellibir derejede agras” boldy, kompozitory döwürdeşleri-de hut şeýle suratlandyrypdy diýip, OrtogOnLineMag žurnalyna salgylanyp, Daily Mail ýazýar...

30.05.2025 11:39
1.7k+

Türkmenistanda Ylymlar güni mynasybetli halkara ylmy maslahatlar we dabaraly çäreler geçiriler

29-njy maýda geçirilen Hökümet mejlisiniň barşynda wise-premýer B.Orazdurdyýewa Ylymlar güni mynasybetli geçirilmegi meýilleşdirilýän halkara ylmy maslahatlar we dabaraly çäreler barada döwlet Baştutanyna hasabat berdi...

28.05.2025 23:21
8.5k+

Alymlar 2032-nji ýyla çenli Kaliforniýada bolup biljek güýçli ýertitremesi barada duýduryş berýärler

Barlagçylar Kaliforniýanyň San-Fransisko aýlagynda ýakyn onýyllyklarda güýçli ýertitremäniň bolup biljekdigini çaklaýarlar. Bu barada Mercury News neşiri ýazýar. ABŞ-nyň Geologiýa gullugynyň geofizigi Sara Minson 2055-nji ýyla çenli sebitde uly ýertitremesiniň bolmagynyň ähtimallygynyň 72%-e çenli ýokarlanandygyny aýtdy...