IAEA-nyň we BSGG-niň bilermenleri Türkmenistana imPACT missiýasynyň saparyny amala aşyrdylar

  • düýn 20:36
  • 1k+

8–13-nji sentýabr aralygynda Aşgabatda we Daşoguz welaýatynda Atom energiýasy boýunça halkara agentligi (MAGATE), Bütindünýä Saglygy Goraýyş Guramasy (BSGG) hem-de Rak kesellerini öwreniş halkara agentligi (MAIR) tarapyndan gurnalan imPACT syn missiýasy geçirildi.

Missiýa halkara hünärmenleri we milli hyzmatdaşlary birleşdirip, Türkmenistanda onkologiýa hyzmatyny kämilleşdirmäge gönükdirilen amaly maslahatlary taýýarlamagy maksat edindi. Programmanyň çäginde geňeşmeler, tehniki maslahatlaşmalar we rak keseliniň öňüni alyş we bejeriş ugurlary boýunça alnyp barylýan taslamalaryň işiniň seljermesi geçirildi. Şeýle-de gatnaşyjylar saglygy goraýyş ulgamynyň sanly özgertmelerini we ilkinji, ýöriteleşdirilen hem-de stasionar derejelerde lukmançylyk kömeginiň utgaşdyrylyşyny öwrenip gördüler.
Aýratyn üns rak keseline garşy derman serişdeleriniň elýeterliligine — satyn alyş, üpjünçilik hem-de islegiň öňünden çaklanylmagyna gönükdirildi. Onkologiýa boýunça hünärmenleriň taýýarlanylmagy we bu ugurda bilimiň hilini ýokarlandyrmak meseleleri hem ara alnyp maslahatlaşyldy.
Missiýanyň düzüminde ähli ugurlar boýunça hünärmenler işleşdi: irki anyklaýyş we öňüni alyş, diagnoz, hirurgiýa, himiýa we şöhle bejergisi, ýadro lukmançylygy hem-de paliatiw kömek. Şeýle toplumlaýyn çemeleşme näsaglaryň bejergi ýoly boýunça doly baha bermäge we ulgamdaky ejiz ýerleri ýüze çykarmaga mümkinçilik berdi.
Hünärmenler Onkologiýa ylym-kliniki merkezine (YKOM), Daşoguz onkologiýa merkezine, Enäniň we çaganyň saglygyny goraýyş ylmy-kliniki merkezine, Myrat Garryýew adyndaky Türkmenistanyň döwlet lukmançylyk uniwersitetine, birnäçe ministrliklere we ylmy edaralara, şeýle hem raýat jemgyýeti guramalaryna bardylar. Şeýle-de BMG-niň ÝUNISEF, ÝUNFPA we BMGÖM ýaly edaralary bilen duşuşyklar geçirildi.

Missiýanyň ahyrynda ýokary derejeli jemleýji sessiýa geçdi. Onda ilkinji netijeler we strategik maslahatlar beýan edildi. Missiýa Türkmenistanda näsaga gönükdirilen, durnukly saglygy goraýyş ulgamyny döretmekde halkara hyzmatdaşlygynyň ähmiýetini nygtady.


20.09.2025 06:33
2k+

Mounjaro derman serişdesi 2-nji görnüşli süýji keseli bolan çagalary bejermekde netijeliligini görkezdi

Eli Lilly kompaniýasynyň Mounjaro derman serişdesi (tirzepatid) 2-nji görnüşli süýji keseli bolan çagalarda we ýetginjeklerde netijeliligini görkezdi. Ol synaga gatnaşanlara ganyň düzümindäki şekeriň gözegçiligini gowulaşdyrmaga we beden agramynyň indeksini (BAI) azaltmaga kömek etdi diýip, Reuters habar berýär...

18.09.2025 13:42
5.3k+

ABŞ-da böwrekdäki daşy aýyrmak bejergisinde ilkinji gezek robotlaşdyrylan Focalist  ulgamyny ulandylar

Lukmançylyk tehnologiýalary pudagynda işleýän Mendaera kompaniýasy robotlaşdyrylan göçme Focalist ulgamyny ulanyp, dünýädäki ilkinji operasiýanyň geçirilendigini yglan etdi. Mayo Clinic Arizona-nyň urology Karen Stern ony böwrekdäki uly daşlary bejermegiň adaty görnüşi bolan howply nefrolitotomiýa (PCNL) wagtynda ulandy...

15.09.2025 10:38
4.3k+

Hassanyň kesel kesgidi goýlandan soň rahatlanmasyny “Rumpelştilshen täsiri” diýip atlandyrdylar

Lukmanlar gyzykly bir hadysa üns berdiler: käbir hassalar lukmandan keseliniň takyk adyny bilenlerinden soň derrew rahatlyk duýýarlar. Şol sebäpli olaryň saglygy entek bejergä başlanmazdan öň gowlaşyp ugraýar. Amerikaly alymlar bu hadysa doganlar Grimmleriň ertekisindäkä meňzedip “Rumpelştilshen täsiri” diýip at bermegi teklip etdiler...

15.09.2025 10:34
5.5k+

Ekologlar Amazon tokaýlarynyň onlarça keseliň öňüni almaga kömek edýändigini subut etdiler

Daşky gurşawy goraýjylaryň halkara topary arassa tokaýlyklaryň uly meýdany tutýan Amazon sebitlerinde ýangyn bilen baglanyşykly 27 keseliň we zoonoz ýokançlygynyň ep-esli az bolýandygyny anyklady. Tebigaty goramak boýunça halkara bileleşiginiň (IUCN) habaryna görä, bu maglumatlar tokaýy çapylan ýerleri dikeltmegiň we agaç çapmagyň çäklendirilmeginiň zerurdygyny tassyklaýar...