Bennu asteroidiniň nusgalarynda Gün ulgamyndan hem gadymy bolan bölekler tapyldy

  • 04.09.2025 13:09
  • 2.5k+

Alymlar Bennu asteroidiniň nusgalarynda Gün ulgamy emele gelmezden hem ozal ýüze çykan madda bölejiklerini tapdylar. Bu barada Nature Astronomy we Nature Geoscience žurnallarynyň neşirlerindäki makalalarda habar berildi.

Bennu - diametri takmynan 560 metr bolan apollonlar toparynyň asteroidi. Ol uly asman jisimi beýleki obýektler bilen çaknyşandan soň dörän böleklerden emele geldi. Şeýle dargap-pytrama siklleri birnäçe gezek bolan bolmagy ahmal.
Geçirilen barlaglar Bennudan alnan nusgalaryň düzüminde Gün ulgamyndan öňki  birleşmeleriň bardygyny görkezdi. Şeýle bölejikler planetalarda we meteoritlerde duş gelmeýär, sebäbi ol ýerde olar geologiki prosesleriň we ýokary temperaturanyň täsiri bilen weýran bolýar.

"Bular Gün ulgamymyzy emele getirýän gazyň we tozanyň buludyna düşen, bireýýäm ölüp giden  ýyldyzlaryň tozanynyň zerreleridir. Mundan başga-da, megerem ýyldyzlar giňişliginde emele gelen, düzümi gaty anomal izotoply organiki maddalary tapdyk. Şeýle-de, biziň Günüň golaýynda emele gelen gaty zerrelerimiz hem bar. Ilkinji gezek biz bu materiallaryň hemmesiniň Bennuda bardygyny görkezdik - diýip, barlagyň şärikdeş awtory, Arizona uniwersitetiniň (ABŞ) Aý we planetar barlaglary laboratoriýasynyň ylmy işgäri Jessika Barns düşündirdi.

Bennuda Rýugu asteroidindäkiden we CI görnüşli uglerodly meteoritlerdäkiden has köp organiki birleşmeler, anomal izotoplar we minerallar bar bolup çykdy. Şeýle hem jynslarda mikroskopik kraterler we mikrometeorit urgularynyň yzlary bolup, bu onuň üstüniň ozal pikir edilişinden has çalt weýran bolandygyny görkezýär.


düýn 16:42
4.7k+

Türkmenistanly okuwçylar Panamada geçiriljek «Robotlaryň olimpiadasyna» ugradylar

Türkmen mekdep okuwçylary robototehnika boýunça halkara derejeli abraýly bäsleşik hasaplanýan "First Global Challenge 2025" ýaryşyna gatnaşarlar. «Robotlaryň Olimpiadasy» diýlip hem atlandyrylýan bu ýaryş 29-njy oktýabrdan 1-nji noýabra çenli Panamada geçirilip, dünýäniň 190 döwletinden gatnaşyjylary bir ýere jemlär...

düýn 00:07
3.7k+

Ylmy barlaglaryñ netijesi: Tokaýlar bagtly bolmaga we durmuşdan kanagatlanmaga täsir edýär

Soňky ýyllarda dünýäniň iň bagtly ýurtlarynyň sanawynda Finlýandiýa yzygiderli birinji orunda durýar. Şol bir wagtda ol Ýewropanyň iň tokaýly ýurtlarynyň biridir. Bu ýagdaý halkara alymlaryň ünsüni özüne çekdi — olar finleriň gündelik durmuşynda tokaýlaryň bagt duýgusyna gönüden-göni täsir edýändigini anykladylar...

25.10.2025 15:42
5.7k+

Gara tomzaklar maslyk bilen iýmitlenmekligi 37 million ýyl ozal özleşdiripdir

Takmynan, 37 million ýyl ozal Argentinanyň Patagon peslikleri giň otluklar bilen örtülen bolup, bu ýer gylyç dişli torbalylaryň, äpet guşlaryň hem-de tapirlere we atlara meňzeş uly ot iýiji haýwanlaryň ýaşaýan mekany bolupdyr...

25.10.2025 14:32
2.2k+

«Sanly çözgüt–2025» bäsleşiginiň saýlama tapgyry başlandy

Türkmenistanyň Aragatnaşyk ministrliginde IT-tehnologiýalaryny, emeli aňy we robot tehnikasyny ösdürmäge gönükdirilen innowasion bäsleşik — «Sanly çözgüt–2025» boýunça saýlama tapgyry geçirilýär. Bäsleşik ýedi ugurda geçiriler: emeli aň robot tehnika we awtomatlaşdyrma «akylly» oba hojalyk tehnologiýalary akylly şäher konsepsiýalary sanly lukmançylyk elektron bilim hyzmatlar ulgamynyň sanlylaşdyrylmagy ...