Bennu asteroidiniň nusgalarynda Gün ulgamyndan hem gadymy bolan bölekler tapyldy

  • şu gün 13:09
  • 1.2k+

Alymlar Bennu asteroidiniň nusgalarynda Gün ulgamy emele gelmezden hem ozal ýüze çykan madda bölejiklerini tapdylar. Bu barada Nature Astronomy we Nature Geoscience žurnallarynyň neşirlerindäki makalalarda habar berildi.

Bennu - diametri takmynan 560 metr bolan apollonlar toparynyň asteroidi. Ol uly asman jisimi beýleki obýektler bilen çaknyşandan soň dörän böleklerden emele geldi. Şeýle dargap-pytrama siklleri birnäçe gezek bolan bolmagy ahmal.
Geçirilen barlaglar Bennudan alnan nusgalaryň düzüminde Gün ulgamyndan öňki  birleşmeleriň bardygyny görkezdi. Şeýle bölejikler planetalarda we meteoritlerde duş gelmeýär, sebäbi ol ýerde olar geologiki prosesleriň we ýokary temperaturanyň täsiri bilen weýran bolýar.

"Bular Gün ulgamymyzy emele getirýän gazyň we tozanyň buludyna düşen, bireýýäm ölüp giden  ýyldyzlaryň tozanynyň zerreleridir. Mundan başga-da, megerem ýyldyzlar giňişliginde emele gelen, düzümi gaty anomal izotoply organiki maddalary tapdyk. Şeýle-de, biziň Günüň golaýynda emele gelen gaty zerrelerimiz hem bar. Ilkinji gezek biz bu materiallaryň hemmesiniň Bennuda bardygyny görkezdik - diýip, barlagyň şärikdeş awtory, Arizona uniwersitetiniň (ABŞ) Aý we planetar barlaglary laboratoriýasynyň ylmy işgäri Jessika Barns düşündirdi.

Bennuda Rýugu asteroidindäkiden we CI görnüşli uglerodly meteoritlerdäkiden has köp organiki birleşmeler, anomal izotoplar we minerallar bar bolup çykdy. Şeýle hem jynslarda mikroskopik kraterler we mikrometeorit urgularynyň yzlary bolup, bu onuň üstüniň ozal pikir edilişinden has çalt weýran bolandygyny görkezýär.


düýn 11:53
4.3k+

Alymlar Atlantika ummanynda mega ýertitremeler zolagyny açdylar

Atlantika ummanynda güýçli ýertitremelerine we sunamilere sebäp bolup biljek tektoniki jaýryklar emele gelýär diýip, Nature Geoscience  žurnalynda çap edilen barlagyň netijesinde aýdylýar. Alymlar Portugaliýanyň litosfera plitalaryndaky belli jaýryklardan uzakda ýerleşýändigini, ýöne bu ýurtda ýertitremeleriniň ençeme gezek hasaba alnandygyny ýatlatdylar...

31.08.2025 08:48
8.9k+

Koloradoda dinozawrlardanam has gadymy pyşbaganyň görnüşi tapyldy

Paleontologlar Chelydridae maşgalasyndan bolan pyşbagalaryň ozal näbelli sütün öýjükli neslini  we görnüşini tapdylar. Olary Koloradodan tapylan bitin çanagyna we beýleki galyndylaryna esaslanyp suratlandyrmak başartdy...

28.08.2025 23:44
2.5k+

SpaceX-iň köp gezeklik Falcon 9 raketasy 30-njy uçuşyny amala aşyrdy

28-nji awgustda SpaceX kompaniýasy Falcon 9 raketasyny üstünlikli uçurdy – ol Ýere golaý orbita Starlink internet aragatnaşyk ulgamynyň täze hemralaryny çykardy. Raketanyň B1067 belgili birinji köp gezeklik basgançagy uçuşdan soň Ýere gaýdyp geldi we eýýäm 30-njy gezek Atlantika ummanyndaky ýüzýän platformada asuda gondy...

28.08.2025 12:21
5.3k+

Mask Starship-de ýokary tizlikli uçuşlary wada berýär: Nýu-Ýorkdan Londona 10 minutda

Ilon Mask özüniň soňky çykyşynda ýene Starship kosmos gämisini Ýerde ýokary tizlikli uçuşlar üçin ulanmak mümkinçiligi barada söz açdy. SpaceX-iň ýolbaşçysynyň aýtmagyna görä, Los-Anjeles we Sidneý, Los-Anjeles we Tokio ýa-da Nýu-Ýork we Singapur ýaly şäherleriň arasyndaky syýahat 30 minutdan hem az wagt alyp biler...