Bennu asteroidiniň nusgalarynda Gün ulgamyndan hem gadymy bolan bölekler tapyldy

  • 04.09.2025 13:09
  • 2.4k+

Alymlar Bennu asteroidiniň nusgalarynda Gün ulgamy emele gelmezden hem ozal ýüze çykan madda bölejiklerini tapdylar. Bu barada Nature Astronomy we Nature Geoscience žurnallarynyň neşirlerindäki makalalarda habar berildi.

Bennu - diametri takmynan 560 metr bolan apollonlar toparynyň asteroidi. Ol uly asman jisimi beýleki obýektler bilen çaknyşandan soň dörän böleklerden emele geldi. Şeýle dargap-pytrama siklleri birnäçe gezek bolan bolmagy ahmal.
Geçirilen barlaglar Bennudan alnan nusgalaryň düzüminde Gün ulgamyndan öňki  birleşmeleriň bardygyny görkezdi. Şeýle bölejikler planetalarda we meteoritlerde duş gelmeýär, sebäbi ol ýerde olar geologiki prosesleriň we ýokary temperaturanyň täsiri bilen weýran bolýar.

"Bular Gün ulgamymyzy emele getirýän gazyň we tozanyň buludyna düşen, bireýýäm ölüp giden  ýyldyzlaryň tozanynyň zerreleridir. Mundan başga-da, megerem ýyldyzlar giňişliginde emele gelen, düzümi gaty anomal izotoply organiki maddalary tapdyk. Şeýle-de, biziň Günüň golaýynda emele gelen gaty zerrelerimiz hem bar. Ilkinji gezek biz bu materiallaryň hemmesiniň Bennuda bardygyny görkezdik - diýip, barlagyň şärikdeş awtory, Arizona uniwersitetiniň (ABŞ) Aý we planetar barlaglary laboratoriýasynyň ylmy işgäri Jessika Barns düşündirdi.

Bennuda Rýugu asteroidindäkiden we CI görnüşli uglerodly meteoritlerdäkiden has köp organiki birleşmeler, anomal izotoplar we minerallar bar bolup çykdy. Şeýle hem jynslarda mikroskopik kraterler we mikrometeorit urgularynyň yzlary bolup, bu onuň üstüniň ozal pikir edilişinden has çalt weýran bolandygyny görkezýär.


düýn 20:22
1.4k+

Alymlar reňkli we has takyk rentgen suratlaryny almagy başardylar

Amerikanyň Sandia National Laboratories ylmy-barlaghanasynyň barlagçylary has ýokary takyklygy bolan reňkli rentgen suratlaryny almaga mümkinçilik berýän täze tehnologiýa oýlap tapdylar. Taslamanyň ýolbaşçysy Edward Himenes bu usulyň köp metallardan peýdalanylýan reňkli giperspektral rentgen wizualizasiýasy diýlip atlandyrylýandygyny aýtdy...

düýn 15:48
2.1k+

Aýyň topragynda çaý ösdürip ýetişdirdiler - alymlaryň täze barlagynyň netijeleri

Kentiň uniwersitetiniň alymlary Britaniýanyň Dartmoor Tea çaý plantasiýasy, Lightcurve Films kompaniýasy we Europlanet bilen hyzmatdaşlykda çaýyň Aýyň topragynda ösdürilip ýetişdirilip bilinjekdigini anykladylar...

24.09.2025 13:11
2.7k+

NASA ýene 6 müňden gowrak planetanyň bardygyny tassyklady

NASA Gün ulgamyndan daşary ýene 6 müňden gowrak planetanyň bardygyny tassyklady diýip, Science Alert neşiri habar berýär. Ilkinji ekzoplanetalar 1992-nji ýylda açyldy: astronomlar pulsaryň töwereginde aýlanýan birnäçe planetany ýüze çykardy...

24.09.2025 11:42
5.7k+

Atlantik ummanynyň düýbünden süýji suwuň ummasyz ätiýaçlygy tapyldy

Alymlar ABŞ-nyň demirgazyk-gündogar kenarýakasynda Atlantik ummanynyň aşagyndan süýji suwuň ägirt uly howdanyny tapdylar. Bu barada üç aýlyk ekspedisiýany tamamlan halkara barlagçylar toparyna salgylanýan  CNN habar berdi...