BSGG: depressiýa we was-waslyk her ýyl dünýä ykdysadyýetine $1 trln zyýan ýetirýär

  • şu gün 12:02
  • 1.8k+

Bütindünýä saglygy goraýyş guramasy “Häzirki günde global psihiki saglyk” we “Psihiki saglygyň atlasy 2024” hasabatlaryny hödürledi. Olarda bütin dünýäde dürli psihiki bozulmalardan 1 milliarddan gowrak adamyň ejir çekýändigi aýdylýar.

Depressiýa we was-waslyk, beýlekiler bilen bir hatarda, dünýä ykdysadyýetine-de uly täsir edýär. Bu keseller her ýyl 12 milliard iş gününiň ýitmegine sebäp bolýar, bu bolsa 1 trillion dollar möçberde maliýe ýitgisine deňdir.
Şol bir wagtyň özünde, psihiki bozulmalary bolan adamlary bejermek üçin ýurtlaryň edýän çykdajylary düýpli tapawutlanýar. Gurply döwletler adam başyna 65 dollar, garyp ýurtlar bolsa 0,04 dollar töweregi sarp edýär.
Umuman alanyňda, psihiatrik kömegini maliýeleşdirmek üçin az pul bölünip aýrylýar: ortaça döwlet maliýeleşdirmesi umumy saglygy goraýyş býujetiniň 2%-ine barabar. Bu görkeziji 2017-nji ýyldan bäri üýtgänok.
BSGG ilatyň psihiki saglygyny berkitmäge uly üns bermäge çagyrýar, çünki oňa azyndan her sekizinji adam mätäç. Guramanyň baş direktory Tedros Adhanom Gebreýesus psihiki saglygy goramak gulluklarynyň ösdürilmeginiň jemgyýetçilik saglygy goraýşyň esasy wezipeleriniň biridigini belledi.
Zenanlara aýratyn üns bermek maslahat berilýär, çünki olar psihiki bozulmalara ýygy-ýygydan duçar bolýar.


düýn 12:21
2.2k+

Gözüň torly perdesiniň barlagy Alsgeýmer keselini alamatlary ýüze çykmazdan on ýyl öň anyklap biler

Jekson barlaghanasynyň alymlary retinanyň gan damarlarynyň üýtgemeginiň Alsgeýmer keseliniň irki alamaty bolup biljekdigini anykladylar. Alymlar işiň dowamynda adamlaryň, takmynan, 40%-de duş gelýän we keseliň döremek howpuny ýokarlandyrýan MTHFR 677C> T genetiki mutasiýaly syçanlary öwrendiler...

02.09.2025 14:47
4.7k+

Türkmen alymlary arça ýagynyň esasynda şypaly melhem taýýarladylar

Türkmenistanyň Ylymlar akademiýasynyň Himiýa institutynyň ýaş hünärmenleri S.Lisowenko we D.Arazow arçanyň dürli böleklerinden efir ýaglaryny almak we olaryň esasynda üç görnüşli şypaly melhem taýýarlamak boýunça gözleg işlerini geçirdiler...

28.08.2025 06:44
7.7k+

Hytaýda ilkinji gezek adama doňzuň öýkeni oturdyldy

Hytaýda alymlar topary ilkinji gezek genetiki taýdan üýtgedilen doňuzdan alnan öýkeni ölüm halyndaky hassa oturtdy. Organ şol bada bitişmezlik ýagdaýyny görkezmedi. Bu hem ylmy gözlegçileriň pikiriçe, haýwan organlaryny ksenotransplantasiýa üçin ulanyp boljakdygyny tassyklaýar diýip, Nature Medicine habar berýär...

22.08.2025 15:19
5.4k+

Dişleriň sagdyn bolmagy üçin: Russiýada düzüminde probiotikler bolan sakgyç döredildi

Seçenow uniwersitetiniň hünärmenleri probiotiklerden we prebiotiklerden düzülen çeýnelýän sakgyç döretdiler. Uniwersitetiň metbugat gullugynyň habaryna görä, täze önüme «Reteriks» diýlip at berildi. Onuň maksady – kariýesiň, gingiwitiň we beýleki stomatologik keselleriň töwekgelçiligini azaltmakdyr...