Müsürde suwdan gadymy Kanopus şäheriniň bölekleri çykaryldy

  • 26.08.2025 13:37
  • 10k+

Müsür häkimiýetleri Aleksandriýanyň golaýynda Abu-Kir aýlagynda ýerleşen suwa giden gadymy şäheriň böleklerini gury ýere çykardy diýip, The Guardian habar berýär.

Bu Müsüri tas 300 ýyl dolandyran Ptolemeý nesilşalygynyň dolandyran we 600 ýyl töweregi ýurdy dolandyran Rim imperiýasynyň döwründe möhüm merkeze öwrülen Kanopus şäheri hasaplanýar.
Bu oturymly ýer 2000 ýyldan gowrak ozal hereket edipdir. Ol ýertitremeler we deňiz derejesiniň ýokarlanmagy sebäpli golaýdaky Geraklion bilen birlikde suw astyna gidipdir.

Gury ýere gadymy heýkelleri, gämileriň bir bölegini, labyrlary we beýleki artefaktlary çykarmak başartdy. Suwasty harabalygyň arasynda hek daşdan ýasalan binalary, ýaşaýyş jaýlaryny, söwda we senagat desgalaryny görmek bolýar. Taryhy tapyndylaryň köpüsi suwuň aşagynda galmaly boldy, çünki olary çykarmak mümkin däl diýip, ýerli häkimiýetler belleýär.
Häzirki Aleksandriýa hem klimat çökgünligi sebäpli töwekgelçilikli zolakda ýerleşýär. BMG-niň çaklamasy boýunça, 2050-nji ýyla çenli şäheriň üçden biri suw astyna gidip biler. Şonuň üçin häkimiýetler Kairden 45 km gündogarda täze administratiw paýtagty gurýar.


29.12.2025 13:53
10k+

ABŞ-da taryhdan öňki nägehanyň awtobus ululygyndaky ilkinji takyk nusgasy döredildi

ABŞ-da Deinosuchus schwimmeri görnüşiniň skeletiniň ylmy taýdan takyk ilkinji nusgasy döredildi. Bu taryhdan öňki alligator hatda dinozawrlaryň hem ýüregine dowul salmagy başarypdyr we öz döwrüniň iň howply ýyrtyjylarynyň biri hasaplanypdyr...

29.12.2025 12:40
2.1k+

Şweýsariýaly inženerler jansyz langustinleriň gabyklaryndan robot ýasadylar

Lozanna Federal Politehniki mekdebiniň (EPFL) ýanyndaky CREATE laboratoriýasynyň inženerleri öli langustinleriň ekzoskeletlerini esas hökmünde ulanyp, biogibrid robotlaryny işläp düzdüler. Berk hitinden ybarat bolan bu organiki gurluşlar biologik berkligi we bogun membranalarynyň çeýeligini özünde jemleýän täsin gurluşlary döretmäge mümkinçilik berdi...

29.12.2025 11:56
2.5k+

Britaniýaly alymlar elektromagnit päsgelçilikleriniň 99,97%-ini bökdeýän dury plýonkany oýlap tapdylar

Glazgo uniwersitetiniň alymlary elektromagnit şöhlelenmesiniň 99,97%-den gowragyny yzyna serpikdirip bilýän örän inçe, çeýe we dury nanoplýonkany oýlap tapdylar. Bu material Wi-Fi we 5G signallarynyň täsir edýän şertlerinde geýilýän sensorlaryň, lukmançylyk enjamlarynyň we çeýe displeýleriň bökdençsiz işlemegini üpjün etmek üçin niýetlenendir...

29.12.2025 11:06
2.1k+

Alymlar ýaldyrawuk tomzaklaryň aragatnaşyk ýörelgesinden peýdalanyp, ýerden daşardaky aňy gözlemegi teklip etdiler

Arizona ştatynyň uniwersitetiniň alymlary ýerden daşary aňy gözlemek üçin täze strategiýany hödürlediler. Ol biologik aragatnaşyk ýörelgelerine we pulsarlary (neýtron ýyldyzlaryny) fon hökmünde ulanmaga esaslanýar...