Täjigistandaky gadymy Mugtepa şäher harabaçylygynda keramik suw geçiriji tapyldy

  • 22.08.2025 13:11
  • 4.3k+

Täjigistanyň Hujand döwlet uniwersitetiniň arheologlary gadymy Mugtepa şäher harabaçylygynda geçirilen gazuw-agtaryş işleri wagtynda birnäçe artefaktlary, şol sanda gadymy suw geçirijini tapdy. Tapyndy nobatdaky gezek Merkezi Aziýada ýaşan halklaryň ýokary inženerlik bilimine eýe bolandygyny görkezdi diýip, Arkeonews ýazýar.

Mugtepa uzak wagtlap eldegrilmesiz durdy. Çünki, gurluşyk işleri medeni gatlaklara düýpli zyýan ýetirdi diýlip hasaplanypdy. Ýöne soňky gözlegler bu ýeriň henizem möhüm arheologiki ýadygärlikleri saklaýandygyny subut etdi.
Ekspedisiýa bir aý dowam etdi. Alymlar turba-geçirijiniň üç bölegini tapdy, ol goňşy baýyrlygyň eteginden başlap, 65 metr beýiklikdäki depe arkaly geçipdir diýlip çaklanylýar. Suw alebastr ergini bilen birleşdirilen 40 santimetr uzynlykdaky keramik turbalar arkaly berlipdir. Turbalar ini 85 santimetr we çuňlugy 20 santimetr bolan çukurlara ýerleşdirilipdir. Ýoluň ugrunda ýygnaýjylar bolup hyzmat eden uly bolmadyk rezerwuarlar bar eken. Turbalaryň birmeňzeşligi ýörite ussahanalaryň bolandygyny we şol döwrüň infrastrukturasynyň ösendigini görkezýär.
Suw geçirijiden başga-da, V-VIII asyrlaryň keramik önümleri, daş degirmenleri we ikleri tapyldy. Bu bolsa ekarançylygyň we dokma işleriniň ösendigini delillendirýär. I-III asyrlara, şeýle-de ahemenidler we ellinistik döwre (b.e.öň VI-I asyrlar) degişli bolan has çuň gatlaklarda dürli görnüşli gaplar tapyldy.
Mugtepadaky tapyndy Merkezi Aziýanyň gadymy ilatlarynyň sosial we hojalyk guramaçylygynyň ýokary derejesini tassyklaýar.
Belläp geçsek, Türkmenistanyň günorta-gündogaryndaky Goňurdepede ozal suw geçiriji we lagym bolup hyzmat eden has gadymy keramik turbalaryň ulgamy tapyldy. Marguş siwilizasiýasynyň şäheri b.e.öň 2300-2250-nji ýyllarda döräp, takmynan, 600-800 ýyl hereket edipdir. Goňurdepe Marguş siwilizasiýasynyň iň uly oturymly ýeridir. Onuň diňe merkezi bölegi, takmynan, 25 gektary eýeläpdir.


20.10.2025 10:52
11k+

Angliýada bitewi diýen ýaly “gylyç şekilli ażdarha” tapyldy

Beýik Britaniýanyň Ýura kenarynda alymlar öň belli bolmadyk, delfiniň ululygyndaky gadymy deňiz süýrenijisi — ihtiozawryň bitin diýen ýaly skeletini tapdylar. Britan paleontologlary Papers in Paleontology žurnalynda çap eden makalasynda bu tapyndynyň ihtiozawrlaryň ewolýusiýasynyň taryhyndaky boşlugy doldurmaga kömek edýändigini belleýärler...

13.10.2025 09:51
6.7k+

Türkiýedäki Karahantepede adamyň şekili bolan gadymy daş sütüni tapyldy

Türkiýäniň günorta-gündogaryndaky neopolit döwrüne degişli Karahantepe sebitinde gazuw-agtaryş işleri wagtynda adamyň şekili bolan T-şekilli daş sütüni tapyldy. Bu barada Türkiye Today habar berýär. Ozal alymlar goňşy Göbekli-Tepede hem eliň we penjäniň şekili bolan şuňa meňzeş sütünleri tapypdy, ýöne bu ullakan daş böleginde ýüzüň şekili mese-mälim oýulan ilkinji tapyndy boldy...

07.10.2025 23:23
5.2k+

Müsürde 20 ýyldan soň faraon Amenhotep III-niň aramgähini dikeldiş işleri tamamlandy

Müsürde Luksoryň günbatar kenaryndaky Patyşalar jülgesinde faraon Amenhotep III-niň aramgähini dikeltmek işleri tamamlandy. Bu barada ýurduň syýahatçylyk we gadymy ýadygärlikler ministri Şerif Fathi habar berdi...

28.09.2025 10:49
8.7k+

Ysraýylda Wizantiýa döwrüniň 97 altyn teňňesinden we şaý-seplerden ybarat hazyna tapyldy

Ysraýylyň demirgazygynda, Kineret kölüniň golaýyndaky Susita milli seýilgähinde arheologlar Wizantiýa döwrüniň 97 altyn teňňesinden we onlarça şaý-sep böleklerinden ybarat hazynany tapdy. Bu barada Ynet portaly habar berýär...