Türkmen alymlary deňiz suwotularyndan ýaralary tiz bejerýän bioserişde işläp taýýarladylar

  • 07.08.2025 15:41
  • 6.6k+

Türkmenistanyň Ylymlar akademiýasynyň Halkara ylmy-tehnologiýa parkynyň biotehnologiýa barlaghanasynyň hünärmenleri Hazar deňzinde ösýän gök-ýaşyl we goňur suwotulary çig mal hökmünde ulanyp, özboluşly alginat kompozisiýasyny almaga mümkinçilik berýän täze tehnologiýa döretdiler. Bu barada "Türkmenistan: Altyn asyr" elektron neşiri habar berýär.

Goňur suwotularyndan alynýan alginatlar biologik taýdan uýgunlygy we gel emele getirmek ukyby sebäpli azyk, derman we kosmetika senagatynda giňden ulanylýar. Täze işlenip düzülen birleşme olaryň düzümine gök-ýaşyl suwotulary goşmaga mümkinçilik berýär. Bu bolsa serişdäni gymmatly birleşmeler bilen baýlaşdyrýar.

"Bu täze tehnologiýa bioserişdäniň häsiýetlerini ep-esli gowulandyrmaga mümkinçilik berýär. Alginat biodegrirlenýän esas hökmünde hyzmat edýär, gök-ýaşyl suwotularyň düzüm bölekleri bolsa antioksidant, çişmä garşy işjeňlik we kislorod çykarmak ukyby ýaly terapewtik häsiýetleri goşýar" diýip, barlaghananyň müdiri Altyn Rahmanowa belleýär.

Täze birleşme biolukmançylykda, aýratyn-da ýaralary bejermek we dokuma inženeriýasynda ulanmak üçin niýetlenendir. Kislorodyň işjeň bölünip çykmagy bolsa gaýtadan dikeldiş ýagdaýyny ep-esli çaltlaşdyryp biler. Mundan başga-da, bu işlenme azyk we kosmetika senagaty üçin giň mümkinçilikleri berýär.


düýn 23:19
1.1k+

Awstraliýada 55 mln ýyl ozal ýaşan krokodilleriň ýumurtgalarynyň bölekleri tapyldy

Awstraliýanyň gündogaryndaky Murgon şäherinde krokodilleriň ýitip giden toparynyň ýumurtgalarynyň ýurtda iň gadymy bölekleri tapyldy. Tapyndy alymlara bu haýwanlara we olaryň ýaşaýyş gurşawyna has gowy düşünmäge mümkinçilik berer diýip, Täze Günorta Uels uniwersiteti habar berýär...

20.11.2025 11:50
3.3k+

Alymlar ilkinji gezek 40 müň ýyllyk mamontyň RNK-syny açyklap başardylar

Halkara alymlar topary Ýakut mamontlarynyň galyndylaryndan ilkinji gezek matrisa RNK (mRNK) molekulalaryny alyp, açyklamagy başardylar. Bu molekulalar, öýjükleriň beloklary döretmek üçin ulanýan genleriň işleýän göçürmeleridir...

19.11.2025 13:32
3.4k+

Emeli aňly robotlaryň ählisi adam üçin howpsuzlyk synagyndan geçip bilmediler

Uly dil modelleri (UDM) arkaly dolandyrylýan robotlar diskriminasiýa meýillidigini we adamlara fiziki zyýan ýetirip biljek hereketleri makullamaga çalşandygyny görkezdiler. London Korollyk kollejiniň we Karnegi-Mellon uniwersitetiniň alymlary bilelikdäki gözlegleriniň netijesinde şeýle netijä geldiler...

19.11.2025 13:14
3.1k+

Russiýaly alymlar 60-dan gowrak näbelli wirusy ýüze çykardylar

Rospotrebnadzoryň "Wektor" atly ylmy merkeziniň alymlary Russiýada ozal öwrenilmedik 60-dan gowrak wirusy anykladylar. Bu barada RIA "Nowosti" habar berdi. Gözleg üçin nusgalar ýurduň 50 sebitinden gelip gowşupdyr...