Awstraliýada ýurtda iň uly we iň agyr mör-möjek ýüze çykaryldy

  • 03.08.2025 17:37
  • 12k+

Kwinslend tropiklerinde, Aterton belentliginde Awstraliýanyň çäginde belli bolan mör-möjekleriň iň uly we iň agyr görnüşi ýüze çykaryldy.

The Guardian neşiriniň habar bermegine görä, taýajyk görnüşlileriň täze görnüşine Acrophylla alta ady berildi. Ylmy gözlegçileriň hasabyna görä, mör-möjegiň agramy 45 gram töweregi bolup, bu golf topunyň agramyna golaýdyr. Uzynlygy bolsa 40 sm ýetýär.
Tapyndyny Jeýms Kuk uniwersitetinden Angus Emmott we Ross Kouplend ýüze çykardy. Uly urkaçy mör-möjek Millaa-Millaa ilat nokady bilen Maunt-Gipipame krateriniň arasyndaky agaçlaryň ýokary başlaryndan tapyldy. Ylmy gözlegçiler mör-möjegi tutmak üçin uzyn taýak ulandy. Kouplend tapylan taýajyk görnüşliniň ozal öwrenilmedik görnüş bolup biljekdigini öňe sürýär.
Mör-möjek gözenege salyndy, iýmit berildi we ýumurtgasy ýygnaldy. Emmottyň aýtmagyna görä, taýajyk görnüşlileriň her biriniň ýumurtgasynyň özboluşly şekiliniň bolmagy Acrophylla alta-nyň özboluşlylygyny tassyklamaga kömek etdi. Alymlaryň pikiriçe, bu görnüş uzak wagtlap görünmän galan bolmaly, çünki olar agaçlaryň çür başynda diýen ýaly ýaşaýar.
Taýajyk görnüşliniň uly göwrümi sebitiň çyg we salkyn howasy bilen baglanyşykly bolsa gerek. Agyr beden mör-möjege şeýle şertlere uýgunlaşmaga kömek edip biler. Häzirlikçe mör-möjegiň diňe urkaçysy ýüze çykaryldy we indi alymlar erkegini hem tapmaga umyt bildirýär. Ýöne erkek mör-möjegiň ep-esli kiçi bolup, başga görnüşleriň wekillerine meňzeş bolup biljekdigi bu işi kynlaşdyrýar.

“Bu görnüşi aýratynlandyrmak ony gorap saklamak üçin hem örän möhümdir. Biz görnüşiň bardygyny we nirede duşýandygyny bilmesek, ony gorap bilmeris” – diýip, Kwinslend muzeýiniň hünärmeni Nikol Ganter belledi.


28.10.2025 11:14
1.5k+

Barlag: EA sebäpli ýetginjekler çalt, ýöne ýüzleý pikirlenip başladylar

Oksfordyň uniwersitetiniň neşirýatynyň geçiren täze barlagyna görä, emeli aň (AI) ýaşlaryň pikirlemegine işjeň täsir edýär: ol has çalt pikirlemäge kömek edýär, ýöne käte seljerme çuňlugyny ýitirýär diýip Business Insider ýazýar...

23.10.2025 12:56
10k+

Awstraliýada şahtanyň golaýyna näbelli jisim gaçdy. Ol kosmos zibiliniň bölegi bolup biler

Awstraliýanyň günbataryndaky Pilbara sebitinde demir-magdan şahtasyndan uzak bolmadyk ýerde ýanan jisim tapyldy. Deslapky maglumatlara görä, bu kosmos zibiliniň bölegi diýip, 9News teleýaýlymy habar berýär. Şahtanyň işgärleri ýolda bu jisimi görüp, derrew dessin gulluklary çagyrdy...

23.10.2025 09:57
6.9k+

Alymlar Sahara çölüniň häzirkisinden 75%-e çenli “ygally” bolmagynyň mümkindigini çaklaýarlar

XXI asyryň ikinji ýarymynda Sahara çölünde ýagşyň mukdary häzirki döwrüň görkezijileri bilen deňeşdirilende takmynan 75% ýokarlanyp biler diýip, ABŞ-nyň Illinoýs uniwersitetiniň klimatologlary çaklaýarlar. Barlaglaryň netijeleri npj Climate and Atmospheric Science žurnalynda çap edildi...

16.10.2025 09:22
5.6k+

Alymlar: Ýer klimat çökgünliginde “yzyna gaýtaryp bolmajak ilkinji sepgidi” aşdy

Täze ylmy barlaglaryň maglumatlaryna görä, planeta klimat üýtgemeleriniň “yzyna gaýtaryp bolmajak ilkinji sepgitden” geçdi. Ummanlaryň gyzmagy tas milliard adamyň durmuşyny kesgitleýän merjen rifleriň köpçülikleýin ölmegine getirdi diýlip, Science News žurnalynda neşir edilen hasabatda aýdylýar...