Gadymy Müsür artefaktynda tötänleýin 4000 ýyllyk el yzy tapyldy

  • 01.08.2025 15:02
  • 5.7k+

Kembrijdäki Fisuilýam muzeýinde saklanýan Gadymy Müsür artefaktynda hünärmenler 4000 ýyllyk el yzyny tapdylar. Tapyndy açylyşy 3-nji oktýabra meýilleşdirilen sergide görkeziler diýip, CNN ýazýar.

El yzy “ruhlar öýüniň” – gurban etmek üçin aramgählerde we ruhlar üçin öý hökmünde ulanylan iki gatly binanyň şekilindäki palçyk predmetiň düýbünde tapyldy.
Alymlar artefakty öwrenip, küýzegäriň ilki agaç karkasy ýasandygyny, soňra ony palçyk bilen suwandygyny anyklady. “Öý” bişirilen wagtynda agaç ýanypdyr.


El yzy önümiň düýbünde tapyldy. Ähtimal, ol palçyk heniz çyg wagty galdyrylan bolmaly.

“Biz çyg lakda ýa-da tabydyň bezeginde barmak yzlaryny tapypdyk, ýöne bu “ruhlar öýüniň” aşagynda doly el yzyny tapmak – uly seýreklik we tolgunma” – diýip, muzeýden Müsüri öwrenýän alym Helen Strudwik gürrüň berýär.

Ol ozal hiç haçan şeýle predmetlerde doly el yzyny görmändigini aýtdy. “Ruhlar öýi” Gadymy Müsüriň näbelli senetçilerine bagyşlanan serginiň bir bölegi bolar.


23.10.2025 18:07
8.4k+

Tutanhamonyň aramgähine jaýryklar we çyglylyk sebäpli ýumrulmak howpy abanýar

Müsüriň Patyşalar jülgesindäki ýaşy 3,3 müň ýyldan geçýän Tutanhamonyň aramgähine weýran bolmak howpy abanýar. Kair uniwersitetiniň alymlarynyň gözlegi desganyň içinde uly jaýryklaryň emele gelendigini we çyglylygyň derejesiniň ýokarlanýandygyny görkezdi...

23.10.2025 09:57
6.7k+

Alymlar Sahara çölüniň häzirkisinden 75%-e çenli “ygally” bolmagynyň mümkindigini çaklaýarlar

XXI asyryň ikinji ýarymynda Sahara çölünde ýagşyň mukdary häzirki döwrüň görkezijileri bilen deňeşdirilende takmynan 75% ýokarlanyp biler diýip, ABŞ-nyň Illinoýs uniwersitetiniň klimatologlary çaklaýarlar. Barlaglaryň netijeleri npj Climate and Atmospheric Science žurnalynda çap edildi...

20.10.2025 10:52
11k+

Angliýada bitewi diýen ýaly “gylyç şekilli ażdarha” tapyldy

Beýik Britaniýanyň Ýura kenarynda alymlar öň belli bolmadyk, delfiniň ululygyndaky gadymy deňiz süýrenijisi — ihtiozawryň bitin diýen ýaly skeletini tapdylar. Britan paleontologlary Papers in Paleontology žurnalynda çap eden makalasynda bu tapyndynyň ihtiozawrlaryň ewolýusiýasynyň taryhyndaky boşlugy doldurmaga kömek edýändigini belleýärler...

16.10.2025 09:22
5.6k+

Alymlar: Ýer klimat çökgünliginde “yzyna gaýtaryp bolmajak ilkinji sepgidi” aşdy

Täze ylmy barlaglaryň maglumatlaryna görä, planeta klimat üýtgemeleriniň “yzyna gaýtaryp bolmajak ilkinji sepgitden” geçdi. Ummanlaryň gyzmagy tas milliard adamyň durmuşyny kesgitleýän merjen rifleriň köpçülikleýin ölmegine getirdi diýlip, Science News žurnalynda neşir edilen hasabatda aýdylýar...