Awstriýaly alymlar mikroplastik bilen öýkende howply täze döremäniň arasynda baglanyşyk tapdylar

  • 22.07.2025 12:35
  • 7.8k+

Awstriýadaky Wena lukmançylyk uniwersitetiniň alymlary mikroplastigi we nanoplastigi demiňe dartmagyň öýkeniň öýjüklerinde kanserogeneziň irki döwürleri bilen baglanyşykly howply üýtgeşmelere getirip biljekdigini anykladylar. Bu barada uniwersitetiň metbugat beýanatyna salgylanýan RIA Nowosti habar berýär.

Barlag polistiroldan öndürilen iň kiçi mikroplastik bölejikleriň aýratyn howpludygyny ýüze çykardy. Olar sagdyn öýkeniň öýjüklerine has işjeň sorulýarlar we rak keseliniň irki döwürlerine mahsus biologik prosesleri döredýärler. Hususan-da, öýjüklerde DNK-nyň zaýalanmagy, güýçli migrasiýa, okislenme stresi we ösüşe hem-de ýaşamaga ýardam edýän signal ýollarynyň işjeňleşýändigi anyklandy.
Polistirol - iýmit gaplamalarynda, ýogurt gaplarynda we bir gezek ulanylýan kofe käselerinde bolýan durmuşda iň köp ulanylýan plastmassalaryň biridir.
Barlagyň awtorlary netijeleriň mikroplastik bilen dowamly dem alyş keselleriniň we rak keseliniň arasyndaky baglanyşyk barada täze sowallary döredýändigini nygtaýarlar. Olar çuňlaşdyrylan dersara barlag geçirmäge çagyrdylar we daşky gurşawyň plastika bilen hapalanmagynyň gyssagly öňüni almagyň zerurdygyny bellediler.


düýn 11:02
2.8k+

Alymlar birnäçe ösümlikleriň rak keseline garşy täsiriniň bardygyny tassykladylar

Yrakly, hindistanly we russiýaly alymlar Hytaýyň halk lukmançylygynda ulanylýan birnäçe ösümlikden alnan maddalary barladylar we olaryň iň azyndan sekizsinde rak keseline garşy täsirleriň bardygyny subut etdiler...

düýn 10:52
1.1k+

Mýanmada molýuskalaryň iki täze görnüşi tapyldy

Halkara alymlar topary Mýanmada süýji suwda ýaşaýan korbikul (Corbicula) tohumyna degişli molýuskalaryň iki täze görnüşini we sferokorbikul (Sphaerocorbicula) atly täze kiçi tohumy ýüze çykardylar. Şeýlelikde, tohumyň doly klassifikasiýasy täzeden anyklandy...

27.10.2025 16:42
5.9k+

Türkmenistanly okuwçylar Panamada geçiriljek «Robotlaryň olimpiadasyna» ugradylar

Türkmen mekdep okuwçylary robototehnika boýunça halkara derejeli abraýly bäsleşik hasaplanýan "First Global Challenge 2025" ýaryşyna gatnaşarlar. «Robotlaryň Olimpiadasy» diýlip hem atlandyrylýan bu ýaryş 29-njy oktýabrdan 1-nji noýabra çenli Panamada geçirilip, dünýäniň 190 döwletinden gatnaşyjylary bir ýere jemlär...

27.10.2025 00:07
4.1k+

Ylmy barlaglaryñ netijesi: Tokaýlar bagtly bolmaga we durmuşdan kanagatlanmaga täsir edýär

Soňky ýyllarda dünýäniň iň bagtly ýurtlarynyň sanawynda Finlýandiýa yzygiderli birinji orunda durýar. Şol bir wagtda ol Ýewropanyň iň tokaýly ýurtlarynyň biridir. Bu ýagdaý halkara alymlaryň ünsüni özüne çekdi — olar finleriň gündelik durmuşynda tokaýlaryň bagt duýgusyna gönüden-göni täsir edýändigini anykladylar...