Awstriýaly alymlar mikroplastik bilen öýkende howply täze döremäniň arasynda baglanyşyk tapdylar

  • 22.07.2025 12:35
  • 7.6k+

Awstriýadaky Wena lukmançylyk uniwersitetiniň alymlary mikroplastigi we nanoplastigi demiňe dartmagyň öýkeniň öýjüklerinde kanserogeneziň irki döwürleri bilen baglanyşykly howply üýtgeşmelere getirip biljekdigini anykladylar. Bu barada uniwersitetiň metbugat beýanatyna salgylanýan RIA Nowosti habar berýär.

Barlag polistiroldan öndürilen iň kiçi mikroplastik bölejikleriň aýratyn howpludygyny ýüze çykardy. Olar sagdyn öýkeniň öýjüklerine has işjeň sorulýarlar we rak keseliniň irki döwürlerine mahsus biologik prosesleri döredýärler. Hususan-da, öýjüklerde DNK-nyň zaýalanmagy, güýçli migrasiýa, okislenme stresi we ösüşe hem-de ýaşamaga ýardam edýän signal ýollarynyň işjeňleşýändigi anyklandy.
Polistirol - iýmit gaplamalarynda, ýogurt gaplarynda we bir gezek ulanylýan kofe käselerinde bolýan durmuşda iň köp ulanylýan plastmassalaryň biridir.
Barlagyň awtorlary netijeleriň mikroplastik bilen dowamly dem alyş keselleriniň we rak keseliniň arasyndaky baglanyşyk barada täze sowallary döredýändigini nygtaýarlar. Olar çuňlaşdyrylan dersara barlag geçirmäge çagyrdylar we daşky gurşawyň plastika bilen hapalanmagynyň gyssagly öňüni almagyň zerurdygyny bellediler.


düýn 15:56
1.8k+

Dag howasynyň öýkünmesi syçanlarda Parkinson keseliniň ösüşini haýallatdy

ABŞ-nyň Garward uniwersitetiniň ýanyndaky Broda institutynyň alymlary Parkinson keselli syçanlarda dag howasyna meňzeýän, kislorody az bolan howanyň keseliň alamatlarynyň ösmegini haýalladýandygyny ýüze çykardylar diýip, institutyň metbugat gullugy habar berdi...

10.08.2025 22:48
2.3k+

Türkmen alymlary ýyladyşhanalar üçin uniwersal suwuk dökün işläp taýýarlaýarlar

Türkmenistanyň Ylymlar akademiýasynyň Himiýa institutynda ýyladyşhanalar üçin KAS-28, -30 we -32 suwuk dökünleriniň döredilmegi boýunça işler tamamlaýjy tapgyrda alnyp barylýar. «Türkmenistan: Altyn asyr» elektron neşiriniň habar bermegine görä, täze önümiň düzüminde kaliý, azot, ammiak selitrasy we beýleki peýdaly goşundylary bar...

10.08.2025 21:09
3.3k+

Milliardlarça deňiz ýyldyzyny ýok eden bakteriýa ýüze çykaryldy

Kanadaly we amerikaly biologlar dünýä ummanynda deňiz ýyldyzlarynyň milliardlarçasyny ýok eden, olary iglediji keseli (SSWD) döredijiniň Vibrio pectenicida atly bakteriýalaryň ştammydygyny anykladylar. Bu barada Hakaý institutynyň (Kanada) metbugat gullugy habar berdi...

09.08.2025 18:20
2.8k+

NASA we Google Cloud kosmosda astronawtlara kömek etmek üçin EA lukmanyny döredýär

NASA we Google Cloud uzak dowam edýän kosmos missiýalarynda astronawtlara diagnoz goýmakda we bejermekde kömek edip biljek emeli aň ulgamyny synagdan geçirýär. Ulgam “Ekipaž lukmanynyň sanly kömekçisi” (CMO-DA) adyny aldy we Aýa gaýdyp barmak boýunça “Artemid” missiýasyndan başlap, ekipažly uçuşlara taýýarlygyň çäklerinde döredildi...