Implant ysmaz syçanlaryň hereketini dikeltmäge kömek etdi

  • 09.07.2025 13:57
  • 3.2k+

Barlagçylar adamlarda we haýwanlarda oňurga ýiliginiň şikeslerini bejermegiň täsirli usulyny döretmäge bir ädim ýakynlaşdylar. Oklend uniwersitetiniň (Täze Zelandiýa) alymlary ysmaz alakalarda hereket funksiýalaryny dikeldýän minimal inwaziw tehnologiýany işläp düzdüler.

Tehnologiýa oňurga ýiliginiň şikes ýeten ýerine ultra inçe biologik taýdan utgaşýan implantatyň ornaşdyrylmagyna esaslanýar. Ol 2 Hz ýygylykda gowşak elektrik impulslaryny bermek bilen, nerw süýümleriniň ösmegine we täze baglanyşyklaryň döremegine itergi berýär. Ozal bu ýygylygyň laboratoriýa şertlerinde aksonyň täzelenmegine täsirini ýetirýändigi görkezilipdi.
Synaga syçanlaryň oňurga ýiligine ortaça şikes ýeten iki topary gatnaşdy. Birinji topar günde 7–11 günüň dowamynda, soňra bolsa hepdede bäş gezek 12 hepdäniň dowamynda elektrik gyjyndyrmasyna sezewar edildi. Barlag toparyndakylar bejergi almady.


4 hepdeden soň synag toparyndaky syçanlar hereketinde ep-esli gowulaşmany görkezdi: hereketleriniň sazlaşygy dikeldi, yzky penjeleriniň ýagdaýy gowulaşdy, barmaklarynyň arasy birneme gysyldy. Şeýle hem, olaryň el degrilendäki  duýgurlygy artdy.
Awtorlar, öňki usullardan tapawutlylykda, täze tehnologiýanyň oňurga ýiligine sanjym edilmegini talap etmeýändigini we zeper ýetirmeýändigini bellediler. Şeýle-de bolsa, ony adamlarda ulanmak üçin goşmaça barlaglaryň geçirilmegi zerurdyr, sebäbi öz-özünden dikelmek alakalarda, adamlara garanyňda, has aňsat geçýär.
Usuly kämilleşdyrmek boýunça işler dowam edýär.


04.12.2025 13:39
6.1k+

Hytaýly alymlar howadan suw alýan “awtobus duralgasyny” döretdiler

Szýaotun Şanhaý uniwersitetiniň alymlary agyz suwuny gönüden-göni atmosfera howasyndan almaga mümkinçilik berýän tehnologiýany döretdi. Bu barada China Daily habar berýär. Bu tehnologiýa kondensasiýa, çyglylygy siňdirmek we ýylylyk nasosy ýaly usullary ulanýar...

27.11.2025 10:26
1.5k+

Alymlar ilkinji gezek biologik materiallar bolmazdan emeli beýni dokumasyny döretdi

Riwersaýddaky Kaliforniýa uniwersitetiniň bioinženerleri beýni dokumasyna meňzeş doly emeli dokumanyň döredilendigini habar berdi. Alymlara ilkinji gezek şeýle materialy hakyky biologik maddalary ulanmazdan döretmek başartdy...

11.11.2025 15:19
3.9k+

Kembrijde CO₂-ni peýdaly çig mala öwürýän “emeli ýaprak” döretdiler

Kembrij uniwersitetiniň alymlary Gün şöhlesiniň täsiri astynda kömürturşy gazyny (CO₂) we suwy peýdaly himiki maddalara öwrüp bilýän ýarym sintetik “emeli ýapragy” döredendiklerini habar berdiler. Bu enjam tebigy fotosinteziň iş prinsipini gaýtalaýar we zäherli katalizatorlary ulanmaýar, şonuň bilen hem ekologiýa taýdan arassa hasaplanýar diýip, SciTechDaily ýazýar...

10.11.2025 13:10
5.5k+

Günorta koreýaly alymlar robotlar üçin çeýe we örän güýçli emeli myşsa döretdiler

Ulsandaky Milli Ylym we Tehnologiýa Institutynyň  (UNIST) alymlary robotlar üçin täze görnüşli emeli myşsa taýýarladylar. Bu material ynsan we haýwan myşsalaryndaky ýaly çeýeligi we berkligi özünde jemleýär. Hasaplamalara görä, eger adam şeýle myşsalara eýe bolsady, ol bir eli bilen pil saklap biljekdi...