Müsürde ýitirilen gadymy Imet şäheri tapyldy: ol ýerde birwagtlar köp gatly jaýlar bolupdyr

  • 05.07.2025 14:13
  • 7.6k+

Arheologlar Müsüriň gadymy Tanis şäherinden 10 km uzaklykda, Nil deltasynyň golaýynda ýitirilen Imet şäheriniň üstüni açdy. Gazuw-agtaryş işleri Mançester uniwersitetinden Müsüri öwrenýän alym Niki Nilseniň ýolbaşçylygynda geçirildi diýip, Daily Mail habar berýär.

Imetde ilat b.e.öň 1550-nji ýylda ýaşap başlapdyr we ol Gadymy Müsüriň administratiw okruglarynyň biriniň paýtagty bolupdyr. Şäher b.e.öň IV asyrda gülläp ösüpdir – şol döwürde ol möhüm dini we ykdysady merkeze öwrülipdir.
Gazuw-agtaryş işleriniň dowamynda däne ammary, mal agyllary we hudaý-kepjebaş Uajite bagyşlanan desgalaryň harabalyklary tapyldy. Şeýle-de, ilatyň köpelmegi sebäpli gurlan beýik jaýlaryň galyndylary tapyldy – bu Imetiň ösen infrastrukturasynyň bolandygyny delillendirýär.


Köçeleriň birinde aýdym-saz guraly – asman hudaýy Hathoryň şekili bolan sistr tapyldy. Arheologlaryň çaklamasyna görä, ol wagtyň geçmegi bilen ýumrulan jaýlaryň biriniň ýokarky gatynda saklanypdyr.
Ýene bir gyzykly tapyndy merhuma ahyretde ýoldaş bolmak üçin niýetlenen uşebti heýkeljigi boldy. Şeýle heýkeller mazarlara goýlupdyr: olar o dünýäde adamyň deregine işleri ýerine ýetirer diýlip hasaplanypdyr.
Imeti tapmaga uzak aralykdan zond arkaly barlag kömek etdi. Nilsen we onuň Sadat-Siti uniwersitetinden kärdeşleri hemra suratlarynda palçykdan ýasalan binalaryň üýşmegini gördi, bu hem gazuw-agtaryş işlerine itergi berdi.


düýn 14:53
930

Gruziýada ösümlikleriň iýmitden başga maksatlar üçin ulanylyşynyň iň gadymy yzlary tapyldy

Arheologlar Gruziýadaky gowakda ösümlikleriň iýmit üçin däl-de, boýag hökmünde ulanylandygynyň ilkinji göni subutnamalaryny tapdylar. Ýaşy 32000 - 34000 ýyl bolan daş üweýji gurallarda indigoferanyň yzlary tapyldy diýip, Arkeonews ýazýar...

11.09.2025 19:53
6.9k+

“Jeýms Uebb” teleskopy ýaşamak üçin şertleri bolup biljek planetany tapdy

TRAPPIST-1 ýyldyz ulgamyna girýän TRAPPIST-1e ekzoplanetasynda ýaşaýyş üçin laýyk gelýän şertler bolup biler. Bu barada “Jeýms Uebb” kosmos teleskopyndan alnan täze maglumatlara salgylanyp, NewScientist neşiri habar berýär...

08.09.2025 13:16
3.3k+

Fizikler buzy epip, elektrik energiýasyny aldylar

Alymlar suw buzy epilende elektrik togunyň çykýandygyny ýüze çykardylar. Fleksoelektrik täsiri diýlip atlandyrylýan bu hadysa dürli temperaturalarda syn edildi. Bu açyş çabga bulutlarynda ýyldyrymyň nähili emele gelýändigine has gowy düşünmäge kömek edýär...

07.09.2025 18:54
5.3k+

Gadymy ýantar daşynda “şahly” garynjalaryň täze görnüşi tapyldy

Sankt-Peterburg döwlet uniwersitetiniň alymlary Baltika ýantarynda garynjanyň, takmynan, 37 million ýyl ozal ýaşap geçen näbelli görnüşini tapdylar. Nusga Kaliningrad oblastynyň çäginde tapyldy we ol ganatly ene garynjadyr diýip, TechInsider habar berýär...