Dünýäde sanjym edilişiniň peselmegi millionlarça çaganyň kesele garşy gowşak bolmagyna getirýär

  • 01.07.2025 18:01
  • 6.3k+

Çagalara howply ýokançlyklara garşy sanjym edilişiniň dünýä boýunça derejesi ösmegini bes etdi. Kä ýurtlarda bolsa, hatda aşaklap başlady. Bu barada The Lancet ylmy žurnalynda çap edilen barlaga salgylanýan Bi-bi-si habar berýär.

Waşington uniwersitetiniň (ABŞ) ýanyndaky Saglyga baha beriş we görkezijiler institutynyň alymlary dünýäde sanjym edilişiniň derejesi 2010-njy ýyldan bäri dünýä boýunça ýokarlanmady diýen ýaly diýip bellediler. Onuň görkezijisi lukmançylyk ulgamlarynyň işini bozan we milli immunizasiýa maksatnamalaryny togtadan COVID-19 pandemiýasyndan soň has-da peseldi.
2023-nji ýylyň hasabatlary boýunça 16 milliona golaý çaga hökmany sanjymlary almady, şeýle hadysalaryň iň köp sanlysy Saharanyň günortasyndaky Afrika ýurtlarynda we Günorta Aziýada hasaba alyndy.
Gerimiň peselişini diňe bir ösüp barýan ýurtlarda däl, eýsem, Ýewropa we ABŞ ýaly ösen sebitlerde-de görmek bolýar. Sebäplerine daşyndan gelýän kömegiň azalmagy, syýasy çaknyşyklar, uruşlar we dezinformasiýanyň ýaýramagy degişlidir.
Oksford sanjym toparynyň müdiri, professor Endrýu Pollard: "Çagalary ýekeje sanjymyň halas edip biljek halatynda olaryň ýene-de hassahanalara ýerleşdirilip, gaýra üzülmelere sezewar bolup we keselden ýogalyp biljek ýagdaýa düşmek töwekgelçiligini başdan geçirýäris" - diýip, Oksfordyň sanjymlar boýunça toparynyň direktory Endrýu Pollard duýdurýar.
Barlagçylar başlangyç saglygy goraýşy güýçlendirmäge, miflere garşy göreşmäge we girdejiniň derejesine garamazdan, immunizasiýa mümkinçiligini giňeltmäge çagyrýarlar.


16.12.2025 19:27
5k+

Russiýanyň Gamaleýa merkezi rak keseline garşy mRNK-sanjymynyň ilkinji synag tapgyryny çykardy

Gamaleýa adyndaky Epidemiologiýa we Mikrobiologiýa ylmy-derňew merkezine degişli bolan mRNK-preparatlary öndürýän fabrika onkologiýa kesellerine garşy göreşmek üçin niýetlenen sanjymyň ilkinji üç synag tapgyryny üstünlikli çykardy...

15.12.2025 14:50
5.8k+

Johnson & Johnson saglyk üçin howply çaga prisypkasy sebäpli $40 mln tölemäge borçlandy

Los-Anjelesiň Ýokary kazyýeti Johnson & Johnson kompaniýasyny köp ýyllaryň dowamynda talk saklaýan çaga prisypkasyny ulanmagyň netijesinde ýumurtgalygyň rak keseline sezewar bolandygyny aýdan iki aýala 40 mln dollar tölemäge borçlandyrýan karary çykardy...

12.12.2025 15:36
5.4k+

Robot-hirurg ilkinji gezek kataraktany aýyrmak boýunça operasiýa geçirdi

Lukmançylyk bilen inženerçiligiň çatrygynda göz hirurgiýasynda uly öwrülişikleri wada berýän düýpli öňe gidişlik boldy: Kaliforniýanyň Los-Anjeles uniwersitetinde (UCLA) işlenip düzülen robot ulgamy dünýäde ilkinji gezek adamda kataraktany aýyrmak boýunça operasiýany üstünlikli geçirdi...

10.12.2025 11:51
7.7k+

Gögerçiniň dersinde adamlar üçin howply, BSGG-niň sanawyna girýän patogenler tapyldy

M.W.Lomonosow adyndaky Moskwa döwlet uniwersitetiniň (MDU) Topragy öwreniş bölüminiň hünärmenleri gögerçinleriň dersinde adam saglygy üçin howply bolan askomiset görnüşli gabartmalary tapdylar. Uniwersitetiň metbugat gullugynyň habar bermegine görä, bu mikroorganizmler esasan hem çagalarda we immun ulgamy gowşak adamlarda bu görnüşli ýokançlyklaryň döremegine sebäp bolup biler...