Dünýäde sanjym edilişiniň peselmegi millionlarça çaganyň kesele garşy gowşak bolmagyna getirýär

  • 01.07.2025 18:01
  • 6.2k+

Çagalara howply ýokançlyklara garşy sanjym edilişiniň dünýä boýunça derejesi ösmegini bes etdi. Kä ýurtlarda bolsa, hatda aşaklap başlady. Bu barada The Lancet ylmy žurnalynda çap edilen barlaga salgylanýan Bi-bi-si habar berýär.

Waşington uniwersitetiniň (ABŞ) ýanyndaky Saglyga baha beriş we görkezijiler institutynyň alymlary dünýäde sanjym edilişiniň derejesi 2010-njy ýyldan bäri dünýä boýunça ýokarlanmady diýen ýaly diýip bellediler. Onuň görkezijisi lukmançylyk ulgamlarynyň işini bozan we milli immunizasiýa maksatnamalaryny togtadan COVID-19 pandemiýasyndan soň has-da peseldi.
2023-nji ýylyň hasabatlary boýunça 16 milliona golaý çaga hökmany sanjymlary almady, şeýle hadysalaryň iň köp sanlysy Saharanyň günortasyndaky Afrika ýurtlarynda we Günorta Aziýada hasaba alyndy.
Gerimiň peselişini diňe bir ösüp barýan ýurtlarda däl, eýsem, Ýewropa we ABŞ ýaly ösen sebitlerde-de görmek bolýar. Sebäplerine daşyndan gelýän kömegiň azalmagy, syýasy çaknyşyklar, uruşlar we dezinformasiýanyň ýaýramagy degişlidir.
Oksford sanjym toparynyň müdiri, professor Endrýu Pollard: "Çagalary ýekeje sanjymyň halas edip biljek halatynda olaryň ýene-de hassahanalara ýerleşdirilip, gaýra üzülmelere sezewar bolup we keselden ýogalyp biljek ýagdaýa düşmek töwekgelçiligini başdan geçirýäris" - diýip, Oksfordyň sanjymlar boýunça toparynyň direktory Endrýu Pollard duýdurýar.
Barlagçylar başlangyç saglygy goraýşy güýçlendirmäge, miflere garşy göreşmäge we girdejiniň derejesine garamazdan, immunizasiýa mümkinçiligini giňeltmäge çagyrýarlar.


22.08.2025 15:19
4k+

Dişleriň sagdyn bolmagy üçin: Russiýada düzüminde probiotikler bolan sakgyç döredildi

Seçenow uniwersitetiniň hünärmenleri probiotiklerden we prebiotiklerden düzülen çeýnelýän sakgyç döretdiler. Uniwersitetiň metbugat gullugynyň habaryna görä, täze önüme «Reteriks» diýlip at berildi. Onuň maksady – kariýesiň, gingiwitiň we beýleki stomatologik keselleriň töwekgelçiligini azaltmakdyr...

22.08.2025 08:21
3.9k+

Russiýaly alymlar pnewmoniýany we meningiti oýaryjyny dargadýan wirusy tapdylar

Sibir Ylymlar akademiýasynyň (SO RAN) Himiýa-biologiýa we fundamental lukmançylyk institutynyň hünärmenleri pnewmoniýa, meningit, sepsis döredýän we köplenç hassahanalarda giňden duş gelýän howply bakteriýany ýok edip bilýän täze wirus-bakteriofagy açdylar diýip, «Nauka v Sibiri» neşiri habar berýär...

18.08.2025 10:02
1.9k+

ABŞ-da düzgünleşdiriji dowamly öýken keselini bejermek üçin ilkinji derman serişdesini tassyklady

ABŞ-nyň Azyk önümleriniň hiline we derman serişdelerine gözegilik müdirligi (FDA) Insmed kompaniýasynyň mukowissidozsyz bronhoektazlary bejermek üçin niýetlenen Brinsupri dermanyny tassyklady. Bu dowamly öýken keseli dem alyş ýollarynyň öwezini dolup bolmajak zeperlenmesi, dowamly üsgülewük we nemiň  artykmaç bölünip çykmagy bilen utgaşýar diýip, Reuters ýazýar...

18.08.2025 08:54
6.6k+

Oguljahan Atabaýewa “Arkadag Medisina Klasteri” toplumynyň gurluşygynyň barşy bilen tanyşdy

16-njy awgustda Gurbanguly Berdimuhamedow adyndaky Howandarlyga mätäç çagalara hemaýat bermek boýunça haýyr-sahawat gaznasynyň bejeriş işleri boýunça wise-prezidenti Oguljahan Atabaýewa Arkadag şäherine baryp gördi...